آخرین مناظره بین شش نامزد تأییدصلاحیت‌شده توسط شورای نگهبان ظهر سه‌شنبه پنجم تیرماه با محور «کارآمد سازی دولت» در قالب دو موضوع «پرونده‌های روی میز» و «انتظارات مردم از دولت چهاردهم» برگزار شد.
مجری برنامه در ابتدا یادآور شد که یک روز قبل از انتخابات، یعنی روز هفتم تیر، چهلم ابراهیم رئیسی است که از او به عنوان «شهید خدمت» نام برده شد. علی خامنه‌ای هم در سخنرانی امروز خود به این موضوع اشاره کرد.
در این برنامه کارشناسان حضور نداشتند و در قسمت اول نامزدها به این پرسش مجری پاسخ دادند که «اگر رئیس‌جمهور شوید اولین اقدام‌تان چیست و چه زمانی را برای رسیدن به آن اعلام می‌کنید».
قاضی‌زاده هاشمی: دولت روحانی با ریخته شدن خون جوانان، بنزین را گران کرد
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، رئیس بنیاد شهید، به عنوان نفر اول صحبت کرد، گفت علاوه بر چهارده راهکار اساسی، به اقدامات فوری برای تسکین درد و مشکلات مردم نیز دست خواهد زد.
او گفت که دولت حسن روحانی در آبان ۹۸ با «آشوب» و «ریخته‌شدن خون جوانان» قیمت را به سه هزار تومان رساند و او چنین کاری نمی‌کند.
ادامه «نهضت مسکن سازی» ابراهیم رئیسی، ایستادگی مقابل مافیای خودرو و جانشینی سربازی حرفه‌ای به جای سربازی اجباری از برنامه‌هایی بود که او روی آنها تأکید کرد.
زاکانی: بسته‌هایی که حق مردم است را در اختیار آنها می‌گذارم
علیرضا زاکانی، شهردار تهران، نیز در سخنان خود گروه‌های مختلف اجتماعی وشغلی را مخاطب قرار داد و گفت میثاق او با آنها «قانون اساسی» است و بسته‌های اقتصادی که این نامزد به عنوان وعده‌های انتخاباتی خود مطرح کرده، «حق شماست و و تاکنون زمین مانده است».
بیشتر در این باره: خامنه‌ای خواستار افزایش مشارکت برای «سرافرازی» حکومت و «کوتاه‌شدن زبان دشمن» شداو افزود که برای «عدالت و توزیع عادلانه کشور و خلق ثروت» به صحنه آمده و اولویت او پرداخت سالیانه ۲۰ میلیون تومان به هر ایرانی به عنوان «یارانه طلایی» است.
زاکانی افزود در صورت پیروزی در انتخابات، قیمت بنزین را به ۱۵۰۰ تومان بازمی‌گرداند، بساط قاچاق، ناترازی انرژی و آسیب‌زدن به محیط زیست را جمع می‌کند و با برنامه‌های او، بیش از ۹۰ درصد مردم ثروتمند می‌شوند.
بسته دوم، سوم و چهارم این نامزد انتخابات نیز به مسکن، حوزه سلامت و امنیت غذایی اختصاص داشت که مدعی شد از سوی «عالمان» حوزه بهداشت حمایت می‌شود.
زاکانی در عین حال مدعی شد که مشکلات ۳۰ ساله شهرداری تهران با دستگاه‌های مختلف را حل کرده است.
جلیلی بار هم از روستاها گفت
سعید جلیلی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، نیز در اظهارات خود بر اشتغال و ارزآوری تأکید کرد و به طور ویژه به موضوع روستاها پرداخت.
او افزود که به روستاهای ایران نباید به عنوان جایی فقیر و محروم نگاه شود، چراکه به گفته این نامزد، روستاها «عین فرصت است و سلول جهش».
این چهره اصولگرا بر تأمین امنیت شغلی دهیاران برای رسیدگی به روستاها و افزایش تسهیلات مناطق روستایی ایران تأکید کرد و خواستار ارائه تضمین به کشاورزان برای دریافت وام و فروش محصولات خود شد.
پورمحمدی: برای فهم وضعیت اقتصاد به بورس نگاه کنید
مصطفی پورمحمدی، دیگر نامزد انتخابات، بر نتایج یک نظرسنجی که صداوسیما در اختیار نامزدها گذاشته بود، مبنی بر در صدر بودن مشکلات اقتصادی از سوی ۷۳.۵ درصد مردم، گفت که بر زیرساخت‌های رشد اقتصاد و تولید تمرکز خواهد کرد.
او بازار بورس را در همه دنیا نبض اقتصاد دانست و با اشاره به رشد این بازار در پایان دولت حسن روحانی، گفت که «بورس در دولت سیزدهم قفل کرد».
آقای پورمحمدی از دخالت دولت در بورس، فقدان شفافیت، حضور دولتی‌ها و شبه‌دولتی‌ها به عنوان مانع رقابت واقعی و تعارض منافع نهادها در این بازار، به عنوان مشکلات بورس ایران یاد کرد.
او مدعی شد که «ظرف یک سال تراز مثبت را به بازار سرمایه و بورس اعطا خواهد کرد».
قالیباف برنامه اقتصادی ارائه نکرد، خواستار وحدت شد
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، برخلاف دیگر نامزدهایی که قبل از او سخنرانی کردند، از ارائه برنامه و وعده‌های اقتصادی خودداری کرد.
او گفت: «همه مطالبی که گفته می‌شود را در دو سه دهه گذشته هم گفتیم و باید حل می‌شد، اما هنوز مانده است.. چرا حل نشده باقی مانده؟»
قالیباف از سایر نامزدها خواست «در نقشه دشمن حرکت نکنیم» و با «حرکات و بیانات و تصمیمات، نقشه دشمن را تکمیل نکنیم و مردم را پریشان‌تر».
بیشتر در این باره: چهارمین مناظره انتخابات؛ رویارویی جلیلی و پورمحمدی بر سر تحریمهااو توجه نامزدها را به مشخصاتی که رهبر جمهوری اسلامی ساعتی پیش از این مناظره درباره «نامزد اصلح» گفته بود جلب کرد و افزود: «گیر اساسی ما این است که وقتی بر پست نشستیم دغدغه مردم ممکن است دغدغه دوم ما باشد».
علی خامنه‌ای امروز به مردم توصیه کرد نامزدی را انتخاب کنند که به مبانی انقلاب اعتقاد قلبی داشته باشد، آویزان قدرت‌های خارجی نباشد و از همه ظرفیت‌های داخلی استفاده کند.
پزشکیان: دروغ به جان سیاست ایران افتاده است
مسعود پزشکیان، نامزد جریان اصلاح‌طلبی در ایران، گفت که مردم در مرحله نخست خواستار حل مسائل اقتصادی و بعد سیاست خارجی و فرهنگی هستند و او می‌خواهد به این پاسخ دهد که چرا این مسائل در ایران حل نمی‌شوند.
آقای پزشکیان، شکاف‌های عمیق در ساختار سیاسی و شکاف عمیق میان مردم و دولت را علت اصلی حل نشدن مشکلات دانست و گفت: «با این سطح از نزاع در حکومت نمی‌شود برای ایران و مشکلات آن کاری کرد».
او تأکید کرد که «بهترین راه‌حل‌های کارشناسی نیز با این سطح از نزاع‌ها و این شکاف عمیق، موضوعات ملی مثل برجام را به نزاع تبدیل می‌کنند».
این نماینده مجلس افزود که قصد دارد «شدت منازعات و شکاف بین مردم و دولت را کم کند».
پزشکیان گفت که دروغ به جان سیاست ایران افتاده و او دروغ نخواهد گفت، حقوق شهروندی را رعایت خواهد کرد و به جای سخنگو، شنونده و پاسخگو خواهد بود.
قاضی‌زاده هاشمی: قائم‌مقام ستاد انتخاباتی پزشکیان فرمانده «شات‌داون» اینترنت بود
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی در بخش دیگری از اظهارات خود مدعی شد که «توسعه اینترنت و تغییر مبنای فیلترینگ» را دنبال خواهد کرد و قائم‌مقام ستاد انتخاباتی مسعود پزشکیان را فرمانده «شات‌داون (خاموشی)» اینترنت در آبان ۹۸ دانست.
اشاره او به محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات در دولت حسن روحانی، است که در زمان اعتراضات آبان ۹۸ و مدیریت او بر این وزارتخانه، اینترنت قطع شد. این اعتراضات، بر اساس گزارش خبرگزاری رویترز، بیش از ۱۵۰۰ کشته برجای گذاشت.
آقای آذری جهرمی روز چهارم تیرماه در واکنش به این اظهارات که پیشتر نیز مطرح شده بود، در توئیتی نوشت: «آقای قاضی‌زاده، دستور قطع اینترنت را در سال ۹۸ کاندیدای اصلی شما که امروز در کنار شما در مناظره نشسته است، تصویب کرد، چرا گردنگیری شما خراب است».
اشاره وزیر ارتباطات دولت روحانی به سعید جلیلی است که یکی از نامزدهای این دوره از انتخابات ریاست‌جمهوری است.
بیشتر در این باره: تضاد در نظرسنجی‌ها، چهار روز مانده به انتخابات ریاست جمهوریدر زمان اعتراضات پاییز ۱۴۰۱ که در دوره ریاست‌جمهوری ابراهیم رئیسی سراسر کشور را فراگرفت، اینترنت ایران بار دیگر به شدت کند شد و بسیاری از سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی فیلتر شدند.
امیرحسین قاضی‌زاده در این دولت سمت ریاست بنیاد شهید را برعهده دارد.
او در اظهارات روز سه‌شنبه خود تأکید کرد که «بزرگترین سلاخی اینترنت» به اسم دولت حسن روحانی ثبت شده است.
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی بار دیگر مسعود پزشکیان را مورد انتقاد قرار داد و گفت معتقد به وحدت است، اما باید برای خدمت به مردم با برخی موضوعات «دعوا کرد».
او خطاب به پزشکیان افزود: «چه کسی وقتی به قدرت نمی‌رسید مردم را به کف خیابان دعوت می‌کرد؟»
قاضی‌زاده در ادامه، دولت روحانی را به «دستکاری» در بورس متهم کرد و به ماجرای قتل همسر محمدعلی نجفی، شهردار پیشین تهران اشاره کرد و پرسید اگر اصلاح‌طلبان حامی زنان هستند، چرا در این مورد از آن زن حمایت نکردند؟
او در بخش دیگری از صحبت‌هایش دولت حسن روحانی را به دستکاری بورس متهم کرد.
قالیباف می‌گوید با سه دولت کار کرده ولی تنش درست نکرده
محمدباقر قالیباف در بخش دیگری از این مناظره روی این نکته تاکید کرد که با سه دولت کار کرده است که به ادعای او، «هر سه با من مخالف سیاسی بودند ولی هرگز تنش درست نکردم».
این نامزد اصولگرا گفت اگر به مقام ریاست‌جمهوری برسد، «با جدل سیاسی و عافیت‌طلبی و بهانه‌جویی زندگی مردم و جوانان» را تلف نخواهد کرد.
پزشکیان: تصور نمی‌کنم قاضی‌زاده تا آخر در انتخابات بماند
مسعود پزشکیان به انتقادهای امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی از خود واکنش نشان داد و بار دیگر تأکید کرد که تصور نمی‌کند او تا آخر در انتخابات باقی بماند.
او گفت: «نمی‌دانم چرا آقای قاضی‌زاده هی گیر می‌دهد و ما را می‌خواهد وارد جریانی کند که همان اختلاف‌هاست».
این نامزد جریان اصلاح‌طلبی می‌گوید که قاضی‌زاده هاشمی «می‌گفت سه روزه بورس را حل می‌کنم. از جانبازها با یک تلفن بپرسید که از عملکرد ایشان راضی هستند؟»
اشاره آقای پزشکیان به ادعای قاضی‌زاده هاشمی در مناظره سال ۱۴۰۰ است که گفته بود در صورت کسب مقام ریاست‌جمهوری «سه روزه مشکل بورس را حل می‌کند».
او اخیراً گفته است که این کار دیگر امکان‌پذیر نیست.
آقای پزشکیان در بخش دیگری از سخنان خود گفت که باید از «اختلافات» دست برداشت و «اگر به وعده‌هایمان عمل نکردیم، محاکمه شویم».
جمع‌بندی نامزدها
آقای قالیباف در انتهای این مناظره با دعوت از مردم برای شرکت در انتخابات، و جعلی خواندن تردیدهای موجود گفت: «امروز روز تردید نیست و روزی نیست که متأثر از دعواهای جعلی و فضاسازی‌های انتخاباتی مسئله‌ها را فراموش کنید و مسئله‌های فرعی تبدیل به مسئله اصلی شود؛ امروز روزی است که باید برای فردای خود و آینده کشورتان تصمیم بگیرید؛ این شما و فردا که آیندهٔ ایرانی است.»
مسعود پزشکیان در انتهای این مناظره گفت که چالش سختی برای ورود به این انتخابات داشته اما تأکید کرد: «من آمده‌ام تا با ترکیب قدرت نرم و سخت، دیپلماسی و میدان و مذاکره و مقاومت و همچنین ترکیب همبستگی اجتماعی و قدرت دولت، مردم را از تنگنای تحریم‌ها برهانم.»
او با اشاره به اینکه در رأس نظام سیاسی ایران رهبری قرار گرفته است مدعی شد: «رهبری پشتیبان پیشرفت کشور و حامی عبور از مشکلات است؛ ایشان بن‌بست‌ها را می‌شکنند و سرمایه‌ای برای حل اختلافات هستند.»
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی نیز با اشاره به موضوع حجاب زنان ایرانی گفت: «دعوای با حجابی و بی‌حجابی یک فریب بزرگ برای پروژه دین ستیزانه نیست؟ پوشیدگی زن وسیله محافظت از اوست. بی‌حجاب اصلی کسانی هستند که زندگی مردم را با خاک یکسان کردند.»
علیرضا زاکانی در بخش پایانی سخنانش در این مناظره با بیان اینکه با کسی مسئله شخصی ندارد مدعی شد که مسئله او «الگوی حکمرانی و شیوه خدمتگزاری است.»
او با ابراز نگرانی از «گم شدن راه شهدا»، دوره سه‌ساله ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی را «دوره حکمت» خواند و گفت در سال ۱۴۰۰ با افتخار به نفع او کناره‌گیری کردم.
او هنوز مشخص نکرده است که در این دوره نیز انصراف می‌دهد یا همان‌طور که در یکی از مناظره‌ها خطاب به پزشکیان گفت، در رقابت باقی می‌ماند.
سعید جلیلی در انتهای این مناظره گفت: «وظیفه دولت تعامل است نه معامله. کسانی که معامله می‌کنند به حقوق مردم بی‌احترامی می‌کنند.»
او همه اقوام و قومیت‌ها را «یک فرصت» برای جامعه خواند و گفت: «تنوع قومیت و مذاهب یکی از فرصت‌های ماست».
مصطفی پورمحمدی نیز در بخش پایانی نوبت سخنرانی خود گفت: «آمده‌ام تا به بلاتکلیفی‌ها پایان دهم و صریح و بی‌لکنت بگویم کف خیابان جای احترام است نه حرمت‌شکنی، سفره جای نان است نه وعده آن، رفاه حق مردم است نه لطف دولتیان. اصولگرا و البته تحول‌خواه هستم.»
خاتمی اعلام کرد به پزشکیان رأی می‌دهد
ساعتی بعد از برگزاری آخرین مناظره میان نامزدها، محمد خاتمی، رئیس‌جمهور پیشین ایران، با انتشار پیامی ضمن اشاره به لزوم اصلاح «جامعه بحران‌زده» و با تأکید بر آن که براندازی جمهوری اسلامی «نه ممکن است و نه مطلوب»، از مسعود پزشکیان در انتخابات ریاست‌جمهوری حمایت کرد.
او در این پیام ویدئویی که روز سه‌شنبه منتشر شد، رأی ندادن خود در انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری را یادآوری کرد و گفت: «با اکثریتی که احساس می‌کند گوشی برای شنیدن صدای او و دست توانایی برای رفع مشکلات او وجود ندارد همصدا شدم.»
اردیبهشت ماه امسال و یک روز مانده به برگزاری مرحله دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی، یک فایل صوتی از محمد خاتمی منتشر شد که مربوط به یکی از جلسات او با اصلاح‌طلبان، پیش از دور اول انتخابات مجلس در اسفند ماه بود.
رئیس‌جمهور پیشین ایران در این فایل صوتی با اظهار ناامیدی از اصلاح شیوه برگزاری انتخابات در ایران خطاب به اصلاح‌طلبان گفته بود آنها باید بگویند «تا این مجلس و شورای نگهبان هست دیگر در انتخابات شرکت نمی‌کنیم.»
بیشتر در این باره: خاتمی: تعیین حداقل‌هایی شرکت در انتخابات را موجه میکنداو در عین حال خرداد ماه امسال و پیش از کشته شدن ابراهیم رئیسی در سانحه سقوط هلی‌کوپتر در دیدار با اعضای شورای مرکزی حزب «مردم‌سالاری» گفت که مشخص کردن «حداقل‌هایی» می‌تواند شرکت در انتخابات را «موجه» کند.
آقای خاتمی در ادامه پیام روز سه‌شنبه خود نامزدی مسعود پزشکیان را «فرصت» دانست و ابراز امیدواری کرد که «روزنه‌ای باشد به فضایی که در آن صدای اکثریت شنیده شود و تفاوتی هرچند اندک در فضای کنونی پدید آید.»
او به «راستگویی، پاکدستی، پاکدامنی» و همچنین «پایبندی» آقای پزشکیان «به آرمان‌های انقلاب» نیز اشاره کرد و با اشاره به خصوصیات دیگر او اعلام کرد که حضور آقای پزشکیان «می تواند در دل اکثریت ناراضی از وضعیت موجود، امید ایجاد کند.»
رئیس دولت‌های هفتم و هشتم جمهوری اسلامی با بیان این که مردم «باید بدانند که مشکلات که روزبه‌روز بیشتر و متراکم‌تر می شود به سادگی و زودی قابل رفع و حل نیست» گفت که شرکت در چهاردهمین انتخابات ریاست‌جمهوری را «موجه» می‌داند و به مسعود پزشکیان رأی خواهد داد.
آقای پرشکیان در دولت دوم محمد خاتمی وزیر بهداشت و درمان بود و در جریان مبارزات انتخاباتی خود در چند نوبت به «موفقیت‌های» آن دوران اشاره کرده است.
روزنامه اصولگرای کیهان که مدیرش منصوب رهبر جمهوری اسلامی است، روز سوم تیر این نامزد انتخابات را «امتداد خاتمی» خوانده بود.
در همین حال مجموع روحانیون مبارز، از تشکل‌های باسابقه اصلاح‌طلبان، نیز روز سه‌شنبه با انتشار بیانیه‌ای ضمن انتقاد از رد صلاحیت نامزدهای دیگر این جریان توسط شورای نگهیان اعلام کرد در انتخابات پیش رو از مسعود پزشکیان حمایت می‌کند.
محمد خاتمی یکی از اعضای ارشد مجمع روحانیون مبارز است.