در ادامه فعالیتهای انتخاباتی نامزدهای چهاردهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری، سه رویداد در تیمهای مسعود پزشکیان، سعید جلیلی و مصطفی پورمحمدی در روز چهارشنبه ۳۰ خرداد مورد توجه قرار گرفت.
در کارزار تبلیغاتی پزشکیان، محمد فاضلی، مشاور او، پس از درگیری لفظی با کارشناس صداوسیما، میکروفون را پرت و استودیو را ترک کرد. در جبههٔ تبلیغاتی سعید جلیلی، در یک برنامهٔ مخصوص زنان یا دختران نامزدها، به جای اعضای زن خانوادهٔ او، امیرحسین ثابتی شرکت کرد و مصطفی پورمحمدی هم دخترش را بهعنوان «کارشناس اقتصادی» همراه خود به تلویزیون آورد.
فعالیتهای تبلیغاتی دیگر نامزدها در روز چهارشنبه چندان خبرساز نبود و باید منتظر دومین مناظره آنها در پنجشنبه شب ۳۱ خرداد ماند که پیشبینی میشود با توجه به اظهارات برخی از آنها در برنامههای تبلیغاتی میان دو مناظره، صریحتر برگزار شود.
مشاوری که عصبانی شد، کاربرانی که از «روزنهگُشایی» انتقاد کردند
حضور مسعود پزشکیان، نامزد انتخابات ریاستجمهوری، و مشاورانش در «میزگرد فرهنگی» تلویزیون حکومتی ایران که با تنش و درگیری لفظی همراه شد، بهطور گسترده در فضای سیاسی و مجازی فارسیزبان خبرساز شده است.
رفتاری که امشب با دکتر محمد فاضلی شد، نمونه دیدگاهی است که میگوید، اگر به شما تجاوز شد و به شما تعدی و بیحرمتی شد، آن هم در برنامهای که ساکت نشستهای و حتی حق پاسخ هم نداری، باید در نهایت ادب و متانت، به متجاوز لبخند بزنی و به تعدی هم رضایت بدهی.کسانی که فکر میکنند مکتب بگم…
— Majid Tafreshi/ مجید تفرشی (@majidtafreshi) June 19, 2024
محمد فاضلی، جامعهشناس و استاد سابق دانشگاه، همراه با محمد بهشتی، از مدیران فرهنگی دوران دولت موسوم به اصلاحات، همراه با پزشکیان در این برنامه شرکت داشتند.
شهاب اسفندیاری، رئیس دانشگاه صداوسیما که بهعنوان کارشناس در این میزگرد شرکت داشت، خطاب به مسعود پزشکیان، محمد فاضلی را استاد متخلف اخراجی خواند که با ایجاد «المشنگه در رسانهها» به ادعای او«حیثیت آموزش عالی را خدشهدار کردند».
دکتر محمد فاضلی عزیزشما صدای رسای دهها استاد بودید که به ناحق از دانشگاهها اخراج شدند یا از تمدید قرارداد و تبدیل وضعیت آنها جلوگیری شد.شهامت، راستگویی و میهندوستی شما در تاریخ این سرزمین ماندگار شد. pic.twitter.com/eEtByPC5Om
— علی شریفی زارچی (@SharifiZarchi) June 19, 2024
اسفندیاری مدعی شد که فاضلی با داشتن قرارداد پیمانی عضویت هیئت علمی دانشگاه، در ریاستجمهوری و وزارت نیرو پست داشته و گفت این برخلاف قانون است چون استاد دارای قرارداد پیمانی، حق دریافت پست خارج از دانشگاه را ندارد.
آقای فاضلی در پاسخ، کارشناس صداوسیما را متهم به «دروغگویی» کرد و گفت که اشتغال او در خارج از دانشگاه به تصویب هیئت امنا رسیده است.
ادامهٔ پافشاری کارشناس بر سخنان خود و قطع میکروفون او و فاضلی از سوی ادارهکنندگان میزگرد با وجود درخواست پزشکیان برای فرصت پاسخگویی، منجر به جدال لفظی، پرتکردن میکروفون از سوی فاضلی و ترک استودیو شد.
بهشتی: تعداد پروندههای هنرمندان در قوه قضاییه از غارتگران بیت المال بیشتر است/ وزارت ارشاد نامه رسان نهادهای امنیتی شده است pic.twitter.com/N5TZz610AB
— Bahman Babazadeh|بهمن بابازاده (@Bahman_Babazade) June 19, 2024
از آنجا که این برنامه بهصورت زنده پخش میشد و تماشاگران تلویزیون شاهد همهٔ این اتفاقات بودند، فضای مجازی بهشدت تحت تاثیر قرار گرفت.
در شبکههای اجتماعی، برخی خشم محمد فاضلی را نشانه «خشم بزرگ» مردم ایران بعد از سرکوب اعتراضات پس از مرگ مهسا (ژینا) امینی خواندند و نسبت به بروز دوبارهٔ آن در خلال تبلیغات انتخاباتی هشدار دادند و شماری نیز آن را «دعوای شخصی» میان فاضلی و اسفندیاری توصیف کردند.
سخت بود آقای #محمد_فاضلی ؟دفعه بعد که خواستی بیانیه روزنه گشایی بدهی ، به هزاران معلم و دانشجو و کارگری فکر کن که بازداشت شدند، کتک خوردند ، حبس کشیدند ، تحقیر شدند و اخراج شدند.به آن بازنشسته ای که در مقابل چشمان همسرش ،دستش را شکستند .به دخترانی که هر روز سرکوب می شوند.
— محمد حبیبی (@mhkh58) June 19, 2024
محمد فاضلی از آن رو که یکی از امضاکنندگان بیانیه جنجالی معروف به «روزنهگُشایی» نیز هست، از سوی افرادی که مخالف شرکت در انتخابات و هوادار تحریم هستند نیز مورد انتقاد قرار گرفت.
شماری از فعالان سیاسی-مدنی که سابقهٔ زندان هم دارند، به فاضلی یادآوری کردند که وقتی از اظهارات یک کارشناس آنقدر برآشفته میشود، نباید مردم را با همه آسیبهایی که حکومت به آنها وارد کرده، به شرکت در انتخابات دعوت میکرد.
جناب فاضلی؛ شما که در برابر قطع بلندگو اینگونه برافروخته شدید، چگونه مردمی که حیات و مماتشان به نابودی رفته و صدایشان خفه شده را به روزنهگشایی دعوت کردید؟کاندید ریاست جمهوری حتی جرات نکرد در دفاع از حق شما قدمی بردارد، چگونه انتظار داشتید چند نماینده ۴درصدی برای حق مردم بایستند https://t.co/3rRlArJL24
— mehdi mahmoudian (@MahmoudianMe) June 19, 2024
بهمنماه سال ۱۴۰۲، چندماه پیش از کشتهشدن ابراهیم رئیسی در جریان سقوط بالگرد، سایت روزنامه شرق بیانیه ۱۱۰ فعال مدنی و سیاسی اصلاحطلب با عنوان «روزنهگشایی کنیم» را منتشر کرد که پیام آن دعوت به شرکت در انتخابات مجلس بود. این در حالی است که یک روز قبل از آن، جبهه اصلاحات ایران به صورت رسمی اعلام کرده بود که در انتخابات مجلس تهران و نیز خبرگان لیستی ارائه نخواهد کرد.
مقایسه برخورد شهاب اسفندیاری با پورمحمدی به عنوان یک چهره امنیتی و فاضلی به عنوان یک چهره دانشگاهی، از دیگر زاویههای مورد توجه در فضای مجازی است.
در واکنش به یک قطع میکروفن از طرف یک بخش نظام قهر میکنند اما به مردمی که خون جوانانشان هنوز کف خیابان است میگویند رأی بدهید به نظام تا آشتی کنیم و روزنه باز شود!
— حسین رزاق (@hoseinrazzagh) June 19, 2024
شماری از کاربران نیز باتوجه به اینکه برخی بازجوهای وزارت اطلاعات و سپاه خود را «کارشناس پرونده» مینامند، از واژه «بازجو-استاد» و «بازجو-کارشناس» برای اسفندیاری و برخی دیگر از کارشناسان انتخابی صداوسیمای جمهوری اسلامی استفاده کردهاند.
محمد فاضلی نیز چند ساعت پس از این ماجرا، در یادداشتی با عنوان «من رفتنیام، ایران تو بمان» که در تلگرام منتشر کرد، نوشت شهاب اسفندیاری که «اهمیت یک امر ملی را درک نمیکند، تلویزیون کشور را در مهمترین رخداد سیاسی جاری آن، به صحنه کینهتوزی شخصی، بالا آوردن پروندهای شخصی که من خود سه سال است از آن دم نزدهام، و صحنهآرایی برای تحقیر شخص من تبدیل کرد.»
👈من به لحاظ سیاسی با دکتر فاضلی فاصله زیادی دارم اما دلم برای ایران میسوزد که فرزندان فاضلش در دانشگاهها را در دولت رییسی قلع و قمع کردند و کرسیهای داتشگاهی را زیر پای "حاج سعید" و "امیرحسین" و.. گذاشتند.برای خروج ایران از بن بست توسعه، باید آکادمی را از شر ایدئولوژی نجات داد. https://t.co/qEmNqO0cM1
— عبدالرضا داوری 🇮🇷 (@DavariAbdolreza) June 20, 2024
او با بیان اینکه پرتاب میکروفون «رفتاری از سر عصبانیت شدید در آن لحظه بود. هیچ معنایی جز اعتراض به آنچه شرح دادم، نداشت»، افزوده « آنچه مرا به هم ریخت، جز مشاهدهٔ یک صحنهٔ کاملاً آمادهشده در همهٔ ابعاد برای تبدیل کردن یک امر ملی، امری حیاتی برای ایران، به صحنه کینهتوزی شخصی نبود.»
اظهارات پزشکیان مبنی بر اینکه دعوای ما دعوای «قدرت است و نه خدمت»، بیعدالتی نسبت به اقلیتهای قومی در ایران در تقسیم پُستها و سخنان محمد بهشتی، دیگر مشاور او، در این برنامه مبنی بر اینکه «وزارت ارشاد نامهرسان نهادهای امنیتی شده» و «تعداد پروندههای هنرمندان در قوه قضائیه از غارتگران بیتالمال بیشتر است» هم مورد توجه فضای مجازی قرار گرفته است.
رد ادعای وزیر کشور براساس نظرسنجیها
از سوی دیگر، وزیر کشور جمهوری اسلامی روز پنجشنبه مدعی شد که «بر اساس نظرسنجیها، میزان مشارکت به شدت در حال افزایش است».
احمد وحیدی هیچ آماری در این زمینه ارائه نکرد و این در حالی است که بر اساس نظرسنجی ایسپا، مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران، در روزهای ۲۹ و ۳۰ خرداد تعداد افرادی که گفتهاند حتما در انتخابات شرکت میکنند، «۴۲.۵ درصد» بوده است که نسبت به هفتههای پیش هیچ تغییری نکرده است.
ایسپا حتی میگوید بر تعداد افراد مرددّ در انتخابات افزوده شده است، بهطوری که قبل از اعلام نامزدهای نهایی، میزان آن ۱۴.۹ درصد بود اما بعد از برگزاری مناظره اول، تعداد افراد مرددّ برای شرکت در انتخابات به ۱۶.۱ درصد افزایش یافته است.
این مرکز افکارسنجی با انجام یک نظرسنجی دیگر خبر داد که ۷۳ درصد مردم اصلا مناظره اول را تماشا نکردهاند. این در حالی است که پیمان جبلی، رئیس سازمان صداوسیما، روز چهارشنبه ادعا کرده بود که «بعد از مناظره اول طبق برآوردهای اولیه ما، بالای ۹۲ درصد مردم از مناظره رضایت داشتند».
بر اساس نظرسنجی ایسپا، نزدیک به ۳۶ درصد تاکید کردهاند که اصلا اخبار انتخابات ریاستجمهوری را دنبال نمیکنند و تنها هفت درصد «بسیار زیاد» اخبار را دنبال میکنند.
جلیلی یک مرد را به برنامه ویژهٔ زنان فرستاد، دختر پورمحمدی مشاور شد
از دیگر تحرکات تبلیغاتی خبرساز در روز چهارشنبه، حضور عجیب امیرحسین ثابتی، نماینده اصولگرای مجلس و از هواداران سعید جلیلی، در برنامهٔ «گفتگوی صمیمی» در تلویزیون بود که به زن یا دختر نامزدهای انتخابات اختصاص دارد.
این همان برنامهای است که مریم قالیباف، دختر محمدباقر قالیباف، نیز در حمایت از پدرش در آن شرکت کرد و ضمن تکذیب ماجرای «سیسمونیگیت»، مدعی شد که مخالفان پدرش چون چیزی در پرونده شهردار سابق تهران پیدا نکردند، این ماجرا را علیه او مطرح کردند.
تو روزی که دختر قالیباف با سفر ترکیه و جریان عروسیش و سیسمونی یه امتیاز منفی سنگین برای کمپین باباش ثبت کرد، پورمحمدی دخترش رو آورد برنامه کارشناسها و به عنوان «نماینده دانشگاهیان» معرفیش کرد. از اون طرف ثابتی از طرف جلیلی تو برنامه مربوط به دختران کاندیداها حاضر شد.
— Sadra Mohaqeq (@SadraMohaqeq) June 19, 2024
حضور ثابتی در این برنامه در فضای مجازی به این صورت تفسیر شده که جلیلی نه تنها تمایلی به حضور زنان خانوادهٔ خود در مجامع عمومی ندارد، بلکه به طور کلی جای زن را در «منزل و مطبخ» میداند.
کاربران نوشتهاند با حضور ثابتی در یک برنامهٔ ویژه زنان، «در واقع پیام نقش زنان و حضورشان در دولت جلیلی بهطور واضح با رسم شکل مخابره شد.»
بعد از اینکه پزشکیان و قالیباف دختران خود را برای حضور دربرنامه"صمیمی با کاندیداها"فرستادند،جلیلی،امیرحسین ثابتی را فرستاد!خیلی روراست گفت من هیچ کجای دنیای سیاست؛هیچ نقش اصلی برای زنان متصورنیستم حتی در حد حضور دختر یا همسرم در برنامه صمیمی با کاندیداها.فکر خود را تاکید کرد.
— Azadeh Mokhtari (@AzadeMokhtari) June 19, 2024
این اتفاق در شرایطی افتاد که مصطفی پورمحمدی، دیگر نامزد انتخابات، منیره دخترش را به عنوان یکی از مشاوران اقتصادی خود به برنامهٔ تبلیغاتیاش در تلویزیون آورد و از او خواست به عنوان یک فرد دانشگاهی، جوان و زن دربارهٔ تحریمها صحبت کند.
وقتی مجری از «سرکار خانم دکتر پورمحمدی» خواست در این زمینه حرف بزند، او گفت: «درک ما از تحریم با آنچه سیاستمداران میگویند خیلی متفاوت است. بعضاً حتی متضاد است. در همین مناظرهٔ اخیر میگفتند تحریمها آنقدر اثری ندارد و لازم نیست برای برونرفت از آنها فکر کنیم و این در حالی است که کمر مردم دارد زیر بار تورم میشکند.»
امشب #دخترم (دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه تهران) همراهم در میزگرد اقتصادی بود تا درباره اثرگذاری #تحریم سخن بگوید. pic.twitter.com/KHtORoFjiT
— مصطفی پورمحمدی (@mopourmohammadi) June 19, 2024
شماری از کاربران حضور منیره پورمحمدی در این برنامه را «حرکتی مثبت در به رسمیت شناختن اقتصاددانان زن و نگاه اقتصادی زنان در زمانه ما» معرفی کرده و دیگرانی نیز حضورش را «تزئینی» و «رونمایی» از او را صرفاً در راستای کارزار انتخاباتی پدرش ارزیابی کردهاند.
لحن صحبت کردن منیره پورمحمدی نیز همچون مریم قالیباف از سوی برخی کاربران فضای مجازی مورد انتقاد قرار گرفته است.
دومین مناظره میان شش نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری قرار است پنجشنبه شب ۳۱ خرداد برگزار شود.
بیشتر در این باره: تنش در برنامه تلویزیونی؛ مشاور مسعود پزشکیان استودیو را ترک کرد