رئیس جمهور ایران با اشاره به طرح سابق خود برای مراجعه به آرای عمومی درباره برنامه اتمی ایران گفت که اصل ۵۹ قانون اساسی درباره همهپرسی «در هر مقطعی میتواند راهگشا باشد».
به گزارش خبرگزاری ایسنا، حسن روحانی روز شنبه ۴ خرداد در دیدار با تعدادی از مدیران رسانهها در پاسخ به پرسش یکی از حاضران گفت که اصل ۵۹ قانون اساسی، «اصلی بنبستشکن است».
وی اضافه کرد: «حالا چه موقع باید از این اصل استفاده کرد یا آیا باید قبلاً استفاده میکردیم، موضوعی دیگر است».
آقای روحانی گفت که در سال ۸۳ از رهبر جمهوری اسلامی خواسته تا «موضوع هستهای» به همهپرسی گذاشته شود و آیت الله خامنهای نیز «استفاده از این اصل را خوب دانسته و قبول کرده»، اما «در مورد زمان اجرای آن مطلبی» بیان نکرده است.
وی اضافه کرد: «پس از آن هم دولت تغییر کرد و روند به شکل دیگری ادامه یافت، اما به هر حال اصل ۵۹ در هر مقطعی میتواند راهگشا باشد».
حسن روحانی پیش از این نیز پیشنهاد برگزاری همهپرسی «برای مسائل مهم اقتصادی، اجتماعی، سياسی و فرهنگی» را مطرح کرده بود.
این پیشنهاد اما واکنش تند نزدیکان آیت الله خامنهای را به دنبال داشت.
همچنین محمود صادقی، نماینده تهران در مجلس، نیز پیشنهاد برگزاری همهپرسی درباره لوایح مرتبط با اجرای مقررات گروه ویژه اقدام مالی (فتف) را مطرح کرده بود.
با وجود اینکه موضوع همهپرسی در قانون اساسی ایران پیشبینی شده، سخن گفتن از این موضوع در جمهوری اسلامی معمولا تابو محسوب میشود.
بر اساس اصل ۵۹ قانون اساسی ایران، «در مسائل بسيار مهم اقتصادی، سياسی، اجتماعی و فرهنگی ممكن است اعمال قوه مقننه از راه همهپرسی و مراجعه مستقيم به آراء مردم صورت گيرد. درخواست مراجعه به آراء عمومی بايد به تصويب دو سوم مجموع نمايندگان مجلس برسد».
با این حال برخی از مقامات جمهوری اسلامی با اشاره به دیگر اصول قانون اساسی ایران معتقدند که رهبر جمهوری اسلامی باید اجازه برگزاری همهپرسی را بدهد.
تاکنون از این اصل قانون اساسی جمهوری اسلامی استفاده نشده و پس از تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در سال ۵۸، مراجعه به همهپرسی تنها یک بار درباره تغییر این قانون و با دستور آیتالله روحالله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی، انجام شده است.
قانون اساسی فعلی جمهوری اسلامی در سال ۶۸ و پس از درگذشت آیتالله خمینی و انتخاب آیتالله علی خامنهای به رهبری جمهوری اسلامی به رای گذشته و تصویب شد.
حسن روحانی در بخش دیگری از سخنان روز شنبه خود خواستار اعتماد به دولت شد و همچنین گفت که «اگر این دولت نبود، برجام توسط دولت ایران شکسته میشد و این کار مهم دولت دوازدهم بود که از جان و آبروی خود مایه گذاشت و اجازه نداد برجام بشکند.»