کشورهای باقی‌مانده در برجام، امروز جمعه ۷ تیر، نشست کمیسیون مشترک برجام را در وین اتریش آغاز کردند.
این نشست با حضور مقام‌های بریتانیا، آلمان، فرانسه، روسیه، چین و ایران، برگزار می‌شود و هدف متقاعد کردن ایران برای ماندن در برجام را دنبال می‌کند.
در آستانه برگزاری این نشست، دیپلمات‌ها به خبرگزاری رویترز گفتند که قدرت‌های جهانی قصد دارند در این نشست به ایران هشدار بدهند که به بندهای برجام پایبند بماند.
یک دیپلمات ارشد اروپایی که نام او ذکر نشده به رویترز گفت: «برای ایرانی‌ها تکرار خواهیم کرد که موضوعات هسته‌ای قابل مذاکره نیستند. ما خواستار آنیم که آنها در توافق هسته‌ای بمانند اما نمی‌پذیریم که ما را بازیچه قرار بدهند.»
از سوی دیگر، مقام‌های ایران نیز، به گزارش رویترز، این نشست را «آخرین فرصت» برای نجات توافق هسته‌ای دانسته‌اند.
این نشست در سطح معاونان وزرا و مدیران سیاسی ایران و گروه ۱+۴ (آلمان، فرانسه، روسیه، چین و بریتانیا) و به ریاست عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر خارجه ایران، و هلگا اشمید، معاون موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در هتل پله کوبورگ شهر وین برگزار می‌شود.
عباس عراقچی پیش از آغاز این نشست، با انتقاد از طرف‌های مقابل برجام با بیان اینکه «صبر راهبردی ایران به پایان رسیده»، گفت: «ما بیش از این دیگر تحمل نمی‌کنیم که جمهوری اسلامی یک‌سویه و یک‌جانبه توافق را اجرا کند و دیگران به تعهداتشان عمل نکنند.»
مقام‌های جمهوری اسلامی، طی هفته‌های گذشته بارها از کاهش تعهدات ایران در چارچوب برجام خبر داده و اعلام کرده‌اند که از سقف تعیین‌شده در برجام برای ذخیره اورانیوم غنی‌شده عبور خواهند کرد.
در مقابل کشورهای اروپایی از ایران خواسته‌اند به تعهدات خود پایبند بماند. آمریکا که از برجام خارج شده می‌گوید تحریم‌ها به ایران حق نمی‌دهد که برنامه هسته‌ای‌اش را تسریع کند.
در تلاش برای حفظ برجام، بریتانیا، آلمان و فرانسه، سه کشور اروپایی حاضر در برجام، سازوکار ویژه‌ای را موسوم به اینس‌تکس راه‌اندازی کرده‌اند که با وجود تحریم‌های واشینگتن علیه تهران، تجارت با ایران را امکان‌پذیر کند. این سازوکار مالی ویژه که آمریکا منتقد آن است، هنوز اجرایی نشده‌است.
در همین ارتباط، عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، روز جمعه در مهاباد به خبرگزاری ایرنا گفت: «اگر تعهدات کشورهای باقی‌مانده در برجام بر اساس توافق حاصل شده نسبت به حق و حقوق دولت ایران رعایت نشود، بر اساس مفاد ۲۴ و ۳۶ همین توافق می‌توانیم نسبت به خروج کامل از برجام اقدام کنیم.»
او یک روز پیش از نشست کمیسیون مشترک برجام نیز اعلام کرده بود در صورتی که اینس‌تکس، «غیرکاربردی» باشد، گام‌های بعدی ایران قاطعانه خواهد بود.
وی شامگاه پنجشنبه در مصاحبه با خبرنگاران در ارومیه، کشورهای اروپایی را به تأخیر در اجرای این سازوکار مالی متهم کرد و گام‌های بعدی ایران را منوط به اقدام عملی کشورهای اروپایی درخصوص برجام دانست.
مقام‌های ایرانی می‌گویند که اگر اینس‌تکس عملی نشود ایران از ۱۶ تیرماه «گام دوم» کاهش تعهدات برجامی خود را برخواهد داشت.
یک روز پیش از برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان سیاسی، نمایندگان سه کشور ایران، روسیه و چین عصر پنجشنبه، ۶ تیر، در نشستی سه‌جانبه در وین شرکت کردند.
جزئیاتی از این نشست که ریاست هیئت ایرانی آن بر عهده عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر خارجه، است منتشر نشده، اما کاظم غریب‌آبادی، سفیر و نماینده ایران در سازمان‌های بین‌المللی در وین، با انتشار پیامی در توئیتر این ملاقات را «سازنده و مثبت» خواند.
روز پنجشنبه همچنین وزیر امور خارجه ایران در نامه‌ای به فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، هشدار داد که «عزم جمهوری اسلامی ایران برای استفاده از حقوق خود وفق برجام، از جمله توقف اجرای تعهدات، جدی است».
به گزارش رسانه‌های ایران، محمدجواد ظریف در این نامه به یادداشت مشترک اخیر بریتانیا، فرانسه و آلمان در مورد تصمیم ایران برای کاهش برخی از تعهداتش در برجام به‌تندی واکنش نشان داده و محتوای این یادداشت را مغایر با برجام خوانده‌است.
دوشنبه، ۳ تیر، دو دیپلمات اروپایی به خبرگزاری رویترز گفتند که فرانسه، بریتانیا و آلمان در خصوص تهدید ایران به کاهش تعهدات در چارچوب توافق هسته‌ای موسوم به برجام، به این کشور «هشدار دیپلماتیک رسمی» داده‌اند و گفته‌اند این اقدام برای ایران پیامدهای جدی خواهد داشت.
به گزارش خبرگزاری مهر، وزیر امور خارجه ایران در نامه دیروز خود خطاب به موگرینی، با اشاره به «موارد متعدد و اساسی قصور طرف‌های اروپایی در ایفای تعهدات خود وفق برجام» تأکید کرده‌است که ایران در مسیر استفاده از حقوق خود وفق برجام ازجمله توقف اجرای تعهدات «تحت تأثیر فشارهای سیاسی و شانتاژها قرار نخواهد گرفت».
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، نیز روز جمعه و در حاشیه اجلاس گروه ۲۰ در شهر اوزاکای ژاپن خواستار تنش‌زدایی در خلیج فارس شده و گفت که جهان نمی‌تواند پیامدهای بروز درگیری در این منطقه را تحمل کند.