ثبت «کم‌ترین» میزان بارندگی در ۵۰ سال اخیر در ایران

دریاچه ارومیه از جمله مناطق آبی ایران است که طی سال‌های گذشته با وضعیتی بحرانی روبه‌رو شده‌است

یک مقام ارشد وزارت نیرو می‌گوید در سال جاری خورشیدی، کم‌ترین میزان بارندگی طی نیم قرن گذشته در ایران، ثبت شده‌است. سازمان جنگل‌ها و مراتع نیز گفته است از ۶۰۰ دشت کشور، ۳۵۵ دشت «بی‌آب است».

رحیم میدانی، معاون امور آب و فاضلاب وزارت نیرو، ۲۴ دی ماه، در مورد کاهش بارش‌ها در سال ۱۳۹۶ هشدار داده‌است. آقای میدانی می‌گوید ورود آب به سدهای اصلی در ایران در سال جاری، ۳۰ درصد کم‌تر از مدت‌زمان مشابه در سال گذشته بوده‌است.

از اظهارات آقای میدانی چنین بر می‌آید که میزان بارندگی سال جاری به‌مراتب کم‌تر از پیش‌بینی‌های اولیه سازمان هواشناسی‌ست.

علاوه بر این‌که در برخی پهنه‌های آب‌ریز مانند خلیج فارس، بارش‌ها ۶۷ درصد افت داشته، و در برخی استان‌ها که «انتظار بارش خوبی می‌رفت» نیز بارش‌ها بین ۴۰ تا ۷۵ درصد کاهش داشته‌است.

آن‌طور که معاون وزیر نیروی ایران در سخنان روز یک‌شنبه خود مطرح کرده «وضعیت بارش تنها در استان‌های اردبیل و گلستان نرمال بوده‌است».

همزمان با این سخنان، یک مقام ارشد سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری ایران نیز در مورد «تخریب منابع حفظ‌کننده آب» و «افزایش مشکلات بی‌آبی» هشدار داده‌است.

نگهدار اسکندری شیری، ۲۴ دی ماه در یک جلسه معارفه گفته است «میزان افت آب‌های زیرزمینی در کشور به علت برداشت‌های بی‌رویه حدود شـش میلیارد متر مکعب در سال بوده‌است» به گفته آقای اسکندری شیری «این روند موجب نگرانی بسیاری از کارشناسان حوزه آب و خاک شده است».

این اظهارات تنها چند روز پس از آن بیان می‌شود که فرماندار تهران در مورد کمبود آب آشامیدنی در پایتخت هشدار داد. عیسی فرهادی، پنج‌شنبه گذشته، سخنانی مشابه اظهارات مقام وزارت نیرو را مطرح کرده و گفته بود طی پنج دهه گذشته، کم‌ترین میزان آب در تهران ثبت شده‌است.

کارشناسان، تحلیل‌گران و نیز شماری از مقام‌های دولتی، در سال‌های گذشته در مورد بحران ناشی از خشکسالی و کمبود آب هشدار داده‌اند. همزمان گزارش‌هایی در مورد تامین بودجه لازم برای مقابله با این بحران نیز منتشر شده‌است. برای نمونه خبرگزاری تابناک در ۹ دی ماه با اشاره به «برداشت پنج میلیارد دلاری» دولت از صندوق ذخیری ارزی در سال ۸۷ برای مقابله با پیامدهای خشکسالی، می‌گوید دولت فعلی برای «تامین مبالغ بسیار کم‌تر هم دچار مشکل است».

در کنار این‌ها اما انتقادهایی در مورد اختصاص بودجه به مسائل دیگر مطرح شده‌است. پس از انتشار جزئیات بودجه سال ۹۷، نیز کارزارهایی در فضای مجازی با عنوان «تغییر بودجه به نفع مردم» تشکیل شد؛ برخی از این کارزارها خواستار کاهش بودجه حوزه‌های علمیه، صدا و سیما و نهادهای نظامی شده‌اند.

خشکسالی‌ و پیامدهای آن در ایران، با اعتراضات شهروندی و مدنی نیز همراه شده‌است. هفته پیش نشریه علمی ساینتیفیک‌امریکن، در تحلیلی گفته بود پیامدهای ناشی از تغییرات اقلیمی، خشکسالی و یا مدیریت نادرست، در کنار چالش‌های مهمی هستند که ایران با آن‌ها روبه‌رو است. به نوشته این نشریه این بحران ممکن است یکی از دلایل اعتراضات اخیر در ایران به‌شمار رود و در سال‌های پیش‌رو نیز به اعتراضات دیگری بیانجامد.

بنا بر گزارش‌های ایرنا، آنا، تابناک، ساینتیفیک‌امریکن/ت.ت