حسن روحانی، آمریکا را متهم کرد که با اتخاذ سیاست تحریم علیه ایران «به دنبال اهدافی فرای تحریم است» و هشدار داد: «دشمنان باید خوب بفهمند که جنگ با ایران مادر جنگ‌ها و صلح با ایران مادر صلح‌ها است و ما هیچ‌وقت از تهدید نترسیده و در برابر تهدید، تهدید خواهیم کرد».
رئیس‌جمهوری اسلامی ایران که روز یکشنبه ۳۱ تیر، در همایش روسای نمایندگی‌های ایران در خارج از کشور در تهران سخن می‌گفت، آمریکا را متهم کرد که «می‌خواهد از لحاظ اقتصادی و روانی بر ایران فشار وارد کرده و در نهایت آن را تبدیل به آشوب و اغتشاش کند».
او اضافه کرد: «آمریکا در اهداف خود ناموفق خواهد بود».
پیش از این، مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، روز ۲۸ تیر در توئیتی نوشته بود: این کشور در تلاش مردم ایران برای به دست آوردن آزادی، عدالت و احترام به حقوق انسانی، از آنها حمایت می‌کند.
آقای پومپئو امروز یکشنبه، ۳۱ تیرماه، در یک گردهمایی با نام «حمایت از صداهای ایرانی» شرکت می‌کند.
قرار است او در سخنرانی‌اش به خواسته‌های اقتصادی مردم ایران، فساد و فشار بر اقلیت‌ها اشاره کند.
رئیس‌جمهوری اسلامی ایران در سخنان خود با اشاره به اینکه «دو راه تسلیم یا مقاومت را پیش رو داریم»، گفت: «در برابر آمریکا حرف زدن، مذاکره کردن و سخن گفتن معنایی جز تسلیم ندارد».
حسن روحانی افزود: «این جماعتی که امروز در آمریکا روی کار هستند، اگر در برابرشان تسلیم شده و یک قدم به عقب برویم تمام منافع ملت را غارت می‌کنند و در این شرایط ما نترسیده و تا آخرین قطره خون‌مان در برابر آنها می‌ایستیم».
او با توصیف دولت آمریکا به عنوان «بی‌سر و پاها» به دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، هشدار داد که «با دم شیر بازی نکنید، پشیمان کننده است».
آقای روحانی شکست آمریکا از سوی جمهوری اسلامی ایران را «حتمی» دانست و اضافه کرد: «ممکن است در این مسیر خساراتی ببینیم اما منافعی هم خواهیم داشت».
حسن روحانی با اشاره به سخنان مقام‌های آمریکایی در مورد جلوگیری از صادرات نفت ایران گفت: آمریکایی‌ها «خیال می‌کنند وقتی ما می‌گوییم هنگامی که نفت ایران صادر نشود، هیچ کس نمی‌تواند نفت صادر کند، به دنبال بستن تنگه هرمز هستیم. در صورتی که راه‌های فراوانی وجود دارد و بستن تنگه هرمز روش ساده آن است، اما بسیاری تنگه‌های دیگر برای این کار در اختیار داریم».
او روز ۱۱ تیر ماه در سوئیس گفته بود: «آمریکایی‌ها مدعی شده‌اند که می‌خواهند به طور کامل جلوی صادرات نفت ایران را بگیرند. آنها معنی این حرف را نمی‌فهمند، چرا که این اصلاً معنی ندارد که نفت ایران صادر نشود و آن وقت نفت منطقه صادر شود».
رئیس‌جمهوری اسلامی ایران افزوده بود: «اگر شما توانستید، این کار را بکنید، تا نتیجه‌اش را ببینید». آقای روحانی توضیح بیشتری در این مورد نداده بود.
این سخنان با استقبال برخی از فرماندهان سپاه پاسداران مواجه شد و از جمله، محمدعلی جعفری، فرمانده کل این نیرو، گفت: «در شرایط محتمل ... می‌توان به دشمنان فهماند که استفاده از تنگه هرمز برای همه یا برای هیچ‌کس چه معنا و مفهومی می‌تواند داشته باشد».
پس از آن نیز آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، روز شنبه ۳۰ تیر، تهدید اخیر حسن روحانی را «سخنانی حاکی از سیاست و رویکرد نظام» خواند و وظیفه وزارت خارجه ایران را «پیگیری جدی اینگونه مواضع رئیس جمهور» دانست.
این در شرایطی بود که وزیر امور خارجه آمریکا، روز ۱۹ تیر در مورد تهدید ایران به بستن تنگه هرمز گفته بود ایران «باید بداند که آمریکا متعهد به باز نگه داشتن راه‌های دریایی و ادامه جریان نفت برای همه جهان است».
تنگه هرمز یکی از راهبردی‌ترین مسیرهای کشتیرانی در جهان است و حدود یک‌پنجم نفت مورد نیاز جهان، یعنی نزدیک به ۱۸.۵ میلیون بشکه نفت در روز، از آن عبور می‌کند.
واشینگتن در تلاش است در راستای بازگرداندن تحریم‌ها علیه تهران، مشتریان نفتی ایران را نیز از خرید نفت این کشور منصرف کند.
استیو منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا، چند روز پیش گفت که واشینگتن صدور معافیت برخی کشورها از تحریم‌های نفتی ایران را بررسی خواهد کرد. به گفته وی، صدور چنین معافیت‌هایی در راستای جلوگیری از بروز اخلال در بازارهای جهانی نفت خواهد بود.
«عمق راهبردی ایران»
بخشی از سخنان حسن روحانی در همایش روسای نمایندگی‌های ایران در خارج از کشور، به توضیح درباره «عمق راهبری ایران» در مناطق پیرامونی اش اختصاص داشت.
او گفت: «عمق راهبردی ایران از شرق تا شبه قاره هند، از غرب تا مدیترانه در جنوب تا اقیانوس هند و دریای سرخ و در شمال آسیای مرکزی و قفقاز است».
رئیس‌جمهوری اسلامی ایران با اعلام اینکه «نفوذ ایران تنها در عراق و سوریه نیست»، گفت: «ما به دعوت دولت‌های سوریه و عراق برای مقابله با تروریسم در این کشورها حضور یافتیم، چرا که ما این ننگ را نمی‌پذیریم که برادران و خواهران ما توسط تروریسم کشته شده و به خاک و خون کشیده شوند».
وی گفت که جمهوری اسلامی ایران «به کار خود در سوریه، عراق و لبنان، افتخار می کند و تا آخر به آن افتخار خواهد کرد».
جمهوری اسلامی ایران از سوی شماری از کشورهای منطقه و جهان متهم به دخالت در امور داخلی سوریه، عراق، لبنان و یمن است اما تهران این اتهام ها رد می‌کند.
سیاست منطقه ای تهران انتقاد ایالات متحده آمریکا را به دنبال داشته است. با این همه، پس از خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت ماه، در این ارتباط، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، در میانه خرداد ماه گفت خروج دولتش از توافق هسته‌ای، باعث تغییر رفتار تهران در منطقه شده است.
«به دنبال اصلاح روابط با عربستان، امارات و بحرین هستیم»
حسن روحانی در بخش دیگری ایران خواستار برقراری رابطه خوب با دنیا است، گفت: «حتی اگر همسایه‌ای مانند عربستان هم از لجاجت‌ها و اقدامات خود دست برداشت و نسبت به روابط اظهار تمایل کرد، باید اختلافات را حل کرده و دوستی را برقرار کنیم».
رئیس جمهوری اسلامی ایران افزود: «در مورد امارات و بحرین نیز اینگونه است و ما در شرایط جدید به دنبال اصلاح روابط با این کشورها هستیم».
روابط ریاض و تهران در پی اعدام یک روحانی شیعه در عربستان سعودی و حمله به اماکن آن کشور در تهران ومشهد در دی ماه سال ۹۴ قطع شد.
بحرین نیز در سال‌های اخیر، بارها ایران را به ساماندهی گروه‌های شبه‌نظامی در این کشور و انجام عملیات تروریستی متهم کرده است. تهران همواره این اتهام ها را رد می‌کند.
روابط تهران و ابوظبی نیز در پی حمایت امارات متحده عربی از عربستان سعودی و نیز شرکت نیروهای نظامی آن کشور در جنگ یمن، تیره شده است. امارات متحده عربی عضو ائتلاف منطقه ای به رهبری عربستان سعودی است که از دولت یمن حمایت می‌کند و با نیروهای گروه حوثی ها درگیر است. این گروه که تحت حمایت تهران قرار دارد، کنترل صنعا و بخش‌هایی از یمن را در دست دارد.
حسن روحانی در سخنانش بر لزوم «مستحکم» کردن روابط خوب ایران با همسایگانش تاکید کرد و در عین حال درباره چگونگی روابط ایران و روسیه گفت: «ما نه تسلیم غربیم و نه تسلیم شرق و شعار نه شرقی نه غربی، منافاتی با گسترش همکاری‌ها با کشورهای جهان ندارد».
رئیس جمهوری اسلامی ایران اضافه کرد: «ما روسیه را نه به عنوان شرق یا قدرتی بزرگ بلکه به عنوان یک همسایه می‌بینیم و حسن همجواری و گسترش روابط با مسکو را به نفع دو کشور می‌دانیم».
او اشاره کرد که روسیه نیز از توسعه مناسبات با ایران بیشترین منافع را می‌برد و گفت: «ایران بهترین راه اتصال روسیه به آب‌های دنیا و همسایه‌ای است که می‌توانیم با هم همکاری‌های گسترده‌ای داشته باشیم، کما اینکه ما در نیروگاه اتمی، راه‌آهن، ساخت سوخت نیروگاه، ایزوتوپ‌های پایدار و مسیر ترانزیت شمال – جنوب با همدیگر کار کرده و این همکاری را ادامه خواهیم داد و آن را به نفع دو کشور می‌دانیم».
در سالیان اخیر، مناسبات تهران و مسکو در ایران انتقادهایی را به همراه داشته است. منتقدین در این مورد از جمله به تعلل روسیه در احداث نیروگاه اتمی بوشهر و خودداری آن کشور از تحویل سیستم موشکی «اس ۳۰۰» برای چند سال اشاره می‌کنند.