فرزانه صادق مالواجرد، تنها زن فهرست کابینه پیشنهادی مسعود پزشکیان، متولد سال ۱۳۵۵ در شهر همدان است.
پدر او از کشتهشدگان جنگ ایران و عراق بوده و برپایه برخی گزارشها، محمد اسلامی، وزیر راه اسبق، حکم معاونت معماری و شهرسازی او را در سالگرد کشتهشدن پدرش، در دی ماه سال ۱۳۹۷، صادر کرد؛ حکمی که بعدا از سوی مهرداد بذرپاش در دولت ابراهیم رئیسی، به مشاورت تنزل داده شد.
نام خانم صادق به عنوان نامزد تصدی وزارت راه و شهرسازی در حالی اعلام شد که از همان آغاز کار و لحظه خواندن متن فهرست وزرای پیشنهادی از سوی محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی در صحن علنی، شماری از نمایندگان مخالفت شدید خود را با وزارت او اعلام کردند.
فریاد «دو، دو» گروهی پرسر و صدا به معنای رای مخالف، همزمان با اعلام نام فرزانه صادق از بلندگوها، در فضای مجلس طنینانداز شد. لحظهای چنان خبرساز و پربازتاب، که برخی همین نقطه آغازین را حاکی از راه دشوار پیش روی فرزانه صادق دانستند.
Your browser doesn’t support HTML5
اما نگاهی به سابقه فرزانه صادق نشان میدهد که او با چنین مخالفتهایی ناآشنا نیست. اصرار او بر ممنوعیت توسعه افقی شهرها، به مذاق گروهی خوش نیامد که برپایه توصیه علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، از فرزندآوری و ساخت انبوه مسکن و گسترش شهرها حمایت میکردند.
مخالفان میگفتند برای پیشبرد «نهضت ملی مسکن» به تخصیص زمین نیاز است و فرزانه صادق مخالف همیشگی چنین اقدامی بوده است. درز تخلفات شهرداری تهران تحت مدیریت علیرضا زاکانی هم در مغضوب شدن فرزانه صادق بیتاثیر نبود و در نهایت یک سال پیش او از سمت خود برکنار شد.
گفتوگویی از تنها وزیر زن پیشنهادی مسعود پزشکیان با خبرگزاری دانشجو هم در همان زمان واکنشبرانگیز شد که در آن خانم صادق کوشید از مواضع خود در مخالفت با رشد افقی شهرها، از جمله گسترش کلانشهر تهران از جنوب، اینگونه دفاع کند: «آیا باید کمربند شهر تهران را از جنوب باز کنیم که برویم روی فرونشست؟ برویم روی اراضی کراش کشاورزی؟ برویم روی گسل؟ برویم روی مسیل؟...»
او تصریح کرد که در مقام معاونت شهرسازی، مطالعات دقیق این مسائل انجام و ارائه شده است. بهظاهر البته گفتههای فرزانه صادق طرف مقابل را راضی نکرد و انتقادها به او تا به امروز ادامه دارد.
با این همه، در صورت گرفتن رای اعتماد، فرزانه صادق بعد از مرضیه وحید دستجردی، وزیر بهداشت دولت محمود احمدینژاد، دومین وزیر زن تاریخ جمهوری اسلامی خواهد بود و البته چهارمین وزیر زن تاریخ ایران. عنوانی که پیش از انقلاب ۱۳۵۷ زنانی مانند فرخرو پارسا و مهناز افخمی به آن دست یافته بودند.
فرخرو پارسا وزیر آموزش و پرورش دولت امیرعباس هویدا بود که پس از بهمن ۵۷، در دادگاه انقلاب به ریاست صادق خلخالی به اتهام «افساد فیالارض» اعدام شد.
بیشتر در این باره: کابینه پیشنهادی پزشکیان؛ از معدل پایین کارآمدی تا پیرسالاریمعروف است که خانم پارسا پیش از اعدام در وصیتنامه کوتاه خود نوشته بود: «امیدوارم آتیه برای زنان ایران بهتر از این باشد.» آتیهای که همکار او، مهناز افخمی، در کسوت وزیر مشاور در امور زنان در دولتهای امیرعباس هویدا و جمشید آموزگار، میگوید برای آن میکوشید. خانم افخمی در مقایسه با فرخرو پارسا البته سرنوشت بهتری داشت. او از ایران خارج و موفق شد فعالیتهای خود را در بیرون از کشور ادامه دهد.
مهناز افخمی چندی پیش در گفتوگو با رادیو فردا خاطرهای را بازگو کرد که شاید نشاندهنده ناامیدی حکومت پیشین ایران از زنانی بود که توانسته بودند تا وزارت پیش بروند: «من یادم هست که یک مراسمی بود در کاخ [سلطنتی] و همینطور که [شاه] از جلوی وزرا رد میشدند، ایستادند و پرسیدند که این خانمهایی که شما این همه در مدح شجاعتشان و تعهدشان صحبت میکنید و مصاحبه میکنید، اینها کجا هستند حالا که آزادیشان به خطر افتاده است. قبل از این که من فرصتی بکنم که جوابی بشود داد ایشان تبسمی کردند و رد شدند.»
در آن روزها که شاه پیشین ایران به تنها وزیر زن کابینه دولت خود گله میکرد، فرزانه صادق دو ساله بود. زنی که اگر برای عضویت در دولت رای بیاورد، به لحاظ تاریخی و اجتماعی در ایران معاصر ادامه مسیری خواهد بود که اگرچه آرام و پر افتوخیز، اما همچنان ادامه داشته است.