رکسان طاهباز، دختر مراد طاهباز، پژوهشگر محیط زیست زندانی در ایران، دولت بریتانیا و وزارت خارجه این کشور را به «فراموش کردن» این خانواده و وظیفه خود در تلاش جدی برای آزادی این زندانی سیاسی متهم کرده و خواهان اقدام فوری شده است.
خانم طاهباز در گفت‌وگوی کم‌سابقه با روزنامه بریتانیایی گاردین که روز ۲۵ اردیبهشت منتشر شده، اظهار داشت که دولت بریتانیا تنها در چند ای‌میل مدعی شده که «در عالی‌ترین سطوح، در حال کار به روی این پرونده است».
به گفته رکسان طاهباز، در حالی که تولیپ صدیق، یک نماینده دیگر مجلس عوام که برای آزادی نازنین زاغری- رتکلیف تلاش می‌کرد، کارزار علنی و صریح را تنها راه ایجاد فشار بر دولت لندن برای کوشش در راه آزادی این زندانی می‌دانست، فلیسیتی بوکان، نماینده محافظه‌کار مجلس عوام بریتانیا دنبال کردن موضوع زندانی بودن مراد طاهباز «در سکوت» را پیشنهاد کرده است.
دختر مراد طاهباز به گاردین گفت، پاسخ‌هایی که این خانواده از مقام‌های بریتانیایی می‌گیرد، دیگر کافی نیست همان‌گونه که توصیه‌های ۴ سال گذشته دولت بریتانیا برای خودداری از مصاحبه با رسانه‌ها، با این ادعا که «مذاکرات را به خطر می‌اندازد»، نادرست از آب درآمد.
رکسان طاهباز تأکید کرده که خانواده به درستی پیش‌بینی کرده که معامله دو ماه پیش بریتانیا با دولت ایران که به آزادی نازنین زاغری و انوشه آشوری منجر شد، آزادی مراد طاهباز را تضمین نمی‌کرد و او را پس از مدتی به زندان برمی‌گرداند.
خانم طاهباز گفته است، حقیقتی که رخ داد این بود که تنها ۴۸ ساعت بعد از بیرون آمدن نازنین زاغری-رتکلیف و انوشه آشوری از ایران، مراد طاهباز دوباره به زندان هولناک اوین برگردانده شد.
به گفته رکسان طاهباز، پدرش در حالی بخشی از معامله دولت بریتانیا با رژیم ایران نبود که او تنها کسی است که در بریتانیا بدنیا آمده است.
مراد طاهباز، ۶۶ ساله، زاده و بزرگ شده در لندن، دوران دانشگاه خود را در آمریکا گذرانده و غیر از تابعیت بریتانیا شهروندی آمریکا را نیز دارد. او ۴ سال پیش همراه با هفت تن دیگر از محققان و فعالان محیط زیست در تهران بازداشت و به «جاسوسی» متهم شد.
برخی نهادهای اطلاعاتی رژیم ایران مدعی بودند که ردیابی گونه‌های حیات وحش با دوربین‌های «بنیاد میراث پارسیان» که مراد طاهباز برای رصد گونه‌های حیات وحش در حال انقراض برپا کرده بود، در واقع «جاسوسی» بوده است.
دادگاه انقلاب در پشت درهای بسته و به‌دور از موازین حقوق بشر، یک سال بعد از بازداشت مراد طاهباز او را به اتهام «ارتباط با دولت متخاصم آمریکا» به ۱۰ سال حبس محکوم کرد. اتهام «فساد فی‌الارض» از پرونده او پاک شده بود.
بیشتر در این باره: دیدار نازنین زاغری با نخست‌وزیر بریتانیا؛ تلاش برای دریافت «تضمین آزادی» مراد طاهبازمسئولان ارشد سازمان محیط زیست و برخی نهادهای دولتی ایران، شامل وزارت اطلاعات در دولت حسن روحانی، تأکید کردند که اتهام جاسوسی به آقای طاهباز و همکاران او درست نبوده و ضرورت داشت که متهمین این پرونده آزاد شوند. اما همه شواهد نشان می‌دهد که سازمان حفاظت اطلاعات نظامی سپاه پاسداران کماکان به حفظ اتهام «جاسوسی» در پرونده شماری از این افراد، اصرار دارد.
پروفسور کاووس سیدامامی، محقق ارشد محیط زیست و تابع کانادا که همراه با این گروه دستگیر شده بود، تنها پس از چند روز در زندان بر اثر آنچه که «خودکشی» قلمداد گردید، جان داد. خانواده سیدامامی این ادعا را با قاطعیت رد کرده و تأکید دارند که او بر اثر شکنجه کشته شد.
دولت بریتانیا دو ماه پیش با پس دادن ۵۳۰ میلیون دلار بدهی مربوط به یک معامله خرید نظامی ایران از بریتانیا در حکومت پهلوی، موجبات آزادی نازنین زاغری- رتکلیف، کارمند بنیاد «رویترز-تامپسون» و انوشه آشوری، یک بازرگان ایرانی‌زاده تابع بریتانیا را فراهم کرد.
به گفته دختر مراد طاهباز، دولت بریتانیا و وزارت خارجه، در حالی این زندانی شهروند خود را «فراموش» کرده که مقامات بریتانیا به خاطر آزاد شدن نازنین زاغری- رتکلیف و انوشه آشوری، «بیانیه‌های علنی صادر می‌کردند و به خود بابت مذاکرات ماهرانه تبریک می‌گفتند».
رکسان طاهباز اکنون به گاردین گفته است که با وجود تلاش پشت پرده خانواده، دولت بریتانیا «عملاً به فشار ایران تن داده» و ظاهراً پذیرفته بود که در معامله یادشده مراد طاهباز تنها از زندان آزاد شود ولی در ایران بماند تا شاید در زمانی دیگر در یک معامله با آمریکاییان آزاد شود.
مراد طاهباز پس از بازگردانده شدن به اوین به مدت ۹ روز اعتصاب غذا کرد اما نظر به دو بار دوران بیماری سرطان که پشت سر گذاشته بود، خانواده با نگرانی از وخامت بیشتر حالش، از او خواست اعتصاب غذا را پایان دهد.
رکسان طاهباز فاش کرده که مادرش، ویدا، نیز که تابعیت سه‌گانه ایران- بریتانیا و آمریکا را دارد، در تمامی سال‌های گذشته در ایران بوده و ممنوع‌الخروج است.
خانم طاهباز در همین حال تأکید کرده که در دورانی که نازنین زاغری- رتکلیف با شرایطی بیرون از زندان اوین و در تهران بود، «یک دوست خوب و نزدیک برای مادرش بوده است.
او همچنین از حمایت قاطع ریچارد رتکیلف، همسر نازنین زاغری، از تلاش‌ها برای آزادی مراد طاهباز قدردانی، و یادآوری کرده که نازنین زاغری و همسرش در دیدار این هفته با بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا، موضوع لزوم ادامه کوشش برای آزادی مراد طاهباز را مطرح کردند.
رکسان طاهباز که خود یک مشاور امور بازرگانی است، از دل‌شکستگی عمیق خود و دوران سختی که او و اعضای خانواده سپری می‌کنند، سخن گفته و تأکید کرده که روزهایی هست که تنها حسی که دارد، درماندگی و سردرگمی است و حتی نمی‌تواند در مورد ساده‌ترین کارهای زندگی روزانه تصمیم بگیرد.
خبرگزاری فارس، یکی از خبرگزاری‌های سپاه پاسداران، پیش از معامله برای آزادی نازنین زاغری و انوشه آشوری، در توصیه آشکار به سران رژیم تهران تأکید داشت که «مراد طاهباز را ارزان معامله نکنید».