محمد البرادعی مدير کل آژانس بين المللی انرژی اتمی روز چهارشنبه ۲۳ مه، در گزارش خود، از ادامه سرکشی ايران در مقابل خواست شورای امنيت سازمان ملل متحد برای تعليق فعاليت های هسته ای مربوط به غنی سازی اورانيوم نام برد.
آقای البرادعی همچنين به اين نکته اشاره کرده که جمهوری اسلامی مانع از تلاش آژانس بين المللی انرژی اتمی برای راستی آزمايی فعاليت های هسته ای «مشکوک» شده است.
به گفته آقای البرادعی، اين بدين معنی است که «نمی توان اطمينان حاصل کرد که برنامه هسته ای ايران، صرفا صلح آميز است».
مدير کل آژانس بين المللی انرژی اتمی در گزارش خود همچنين از کاهش امکان بررسی جوانب ناشناخته برنامه هسته ای ايران نام برده است.
ايران غنی سازی را در نطنز گسترش داده است
آقای البرادعی در گزارش خود از گسترش غنی سازی، به رغم خواست قطعنامه ۱۷۴۷ شورای امنيت سازمان ملل متحد برای تعليق همه فعاليت های هسته ای مربوط به غنی سازی اورانيوم، ياد کرده است.
گزارش آقای البرادعی اين بار کوتاه تر است و نشان از آن دارد که در زمينه رفع ابهام از بخش هايی از پرونده هسته ای ايران، به ويژه مواردی که به فعاليت های نظامی ربط داده می شود، از جمله در اختيار داشتن اسناد مربوط به قرار دادن اورانيوم در کلاهک هسته ای، موفقيت کمی حاصل شده است.
گريگوری شولتی سفير آمريکا در آژانس بين المللی انرژی اتمی در بيانيه ای اظهار داشت: «گزارش آژانس در اين مورد که به علت خودداری ايران از همکاری با آژانس، سطح اطلاعات درباره فعاليت های هسته ای ايران کاهش يافته، بسيار مايه نگرانی است.»
در اين بيانيه همچنين آمده است: «همانگونه که مدير کل آژانس خاطرنشان ساخته است، تا زمانی که ايران مشکل راستی آزمايی را حل نکند، پروتکل الحاقی را اعمال نکند و در زمينه شفاف سازی اقدام های لازم را به عمل نياورد، آژانس قادر نخواهد بود در اين باره که طبيعت برنامه هسته ای ايران صرفا صلح آميز است، اطمينان حاصل کند.»
آقای شولتی همچنين گفته است: «جهان چگونه می تواند ادعای صلح آميز بودن برنامه هسته ای ايران را باور کند، هنگامی که رهبران ايران بيش از پيش از ارايه اطلاعات لازم و همکاری با آژآنس خودداری می کنند.»
اعتراض اروپا و آمريکا به اظهارات البرادعی
از سوی ديگر به گزارش خبرگزاری ها، سفيران کشورهای اروپايی و آمريکا، به اظهارات اخير محمد البرادعی، اعتراض کرده اند.
آقای البرادعی در مصاحبه با روزنامه نيويورک تايمز، با اشاره به پيشرفت های اخير در فعاليت های هسته ای ايران گفته بود که ايران دانش لازم را در زمينه غنی سازی کسب کرده و اکنون بايد مانع از رسيدن اين فعاليت ها به مرحله غنی سازی در مقياس صنعتی شد.
از سخنان آقای البرادعی اينگونه استنباط شده که به جای خواست تعليق همه جانبه فعاليت های هسته ای ايران، بايد ايران را در نگه داشتن بخش محدودی از غنی سازی اورانيوم آزاد گذاشت.
برخی از ديپلمات ها گفته اند اظهاراتی از اين دست، می تواند به يکپارچگی و خواست جامعه جهانی در مقابل ايران، آسيب برساند.
کشورهای غربی می گويند تنها راه پايان دادن به تحريم های شورای امنيت سازمان ملل متحد عليه ايران، تعليق همه فعاليت های هسته ای بحث انگيز اين کشور است.
مارک فيتزپاتريک، کارشناس موسسه بين المللی مطالعات راهبردی در لندن می گويد اين ادعا که ايران اکنون به توانايی غنی سازی اورانيوم دست يافته، مبالغه آميز است. به گفته وی، هنوز کيفيت اين غنی سازی مشخص نيست.
۱۶۰۰ سانتريفوژها
در گزارش ماه فوريه محمد البرادعی، از راه اندازی ۱۳۰۰ سانتريفوژ در ۸ آبشار مجزا سخن به ميان آمده بود.
ايران می گويد ۱۶۰۰ سانتريفوژ را نصب کرده و ۱۳۰۰ را به مرحله عملی رسانده است. ديپلمات های نزديک به آژانس اين تعداد را تاييد می کنند.
فعاليت بی وقفه و پيوسته سانتريفوژها و تزريق گاز يو اف ۶ در آن نشانه عملکرد موفقيت آميز آن است. اما به گفته آقای فيتزپاتريک، سانتريفوژها در ايران تا کنون به طور پيوسته کار نکرده اند که خود حکايت از نارسايی های فنی موجود دارد.
کارشناسان می گويند که اگر ايران ۳۰۰۰ سانتريفيوژ را بدون هيچ مشکلی نصب کند و آن را به مرحله راه اندازی و عملی برساند، آنگاه قادر خواهد بود در عرض يک سال، ۲۵ کيلوگرم اورانيوم غنی شده برای ساخت يک بمب اتمی توليد کند.
در عين حال به برآورد موسسه بين المللی مطالعات راهبردی در لندن، اين اتفاق زمانی می افتد که ايران بدون هيچ مشکلی همه ۳۰۰۰ سانتريفيوژ را راه اندازی کند. به باور کارشناسان اين موسسه، تنها برای راه اندازی بدون مشکل اين تعداد سانتريفوژ يا دستگاه گريز از مرکز ويژه غنی سازی اورانيوم، دو تا سه سال زمان لازم دارد.