شورای حکام آژانس بين المللی انرژی اتمی، روز دوشنبه يازدهم ژوئن، نشست خود را آغاز کرد. موضوع برنامه هسته ای جمهوری اسلامی، يکی از مسايل مهم اين نشست است که تا پايان هفته جاری ادامه دارد.
مصاحبه با گريگوری شولتی سفير آمريکا در آژانس بين المللی انرژی اتمی
آقای شولتی از موضوع برنامه هسته ای ايران که در اين نشست مطرح می شود بگوييد.
گزارش محمد البرادعی از دو روند نگران کننده خبر می دهد. اول اينکه رهبری ايران به شدت و با سرپيچی و به رغم سه قطعنامه شورای امنيت سازمان ملل متحد، فعاليت های مربوط به غنی سازی اورانيوم را ادامه می دهد.
توانايی غنی سازی اورانيوم، الزاما بخشی از يک برنامه هسته ای صلح آميز نيست، اما برای توليد سلاح هسته ای ضروری است.
سفیر آمریکا در آژآنس
دومين موضوع نگران کننده اين است که ايران همکاری های خود را با آژانس بين المللی اتمی کاهش می دهد. اخيرا ايران تصميم گرفت ماده ای را که بر اساس آن آژانس بايد پيش از طرح يا ساخت هر گونه تاسيسات هسته ای، در جريان آن قرار گيرد، اجرا نکند.
ايران همچنين تصميم گرفت از دسترسی بازرسان آژانس به راکتور آب سنگين اراک، خودداری کند.
اين ها مسايل نگران کننده هستند و در تناقض با اظهارات مقام های ايرانی است که ادعا می کنند با آژانس همکاری کامل دارند.
علی لاريجانی دبير شورای عالی امنيت ملی ايران و سرپرست تيم مذاکره کننده هسته ای، اخيرا پس از ملاقات با خاوير سولانا مسئول سياست خارجی اتحاديه اروپا گفت که ايران همه اطلاعات و اسناد لازم را در اختيار آژآنس قرار خواهد داد. از نظر شما اين مساله تا چه حد به حل تنش ها کمک خواهد کرد؟
بينيد هم شورای حکام و هم شورای امنيت سازمان ملل متحد برای ايران مشخص کرده اند که اقدام های لازمی که اين کشور بايد انجام دهد چيست. ايران بايد به تعهدات بين المللی خود عمل کند و اين به معنی همکاری با آژانس برای پاسخ به پرسش ها و رفع ابهام از فعاليت های هسته ای اين کشور است.
ايران بايد به عنوان اقدامی در راستای اعتماد سازی، غنی سازی اورانيوم را به حال تعليق در آورد، زيرا اين فعاليت ها برای يک برنامه هسته ای صلح آميز ضروری نيست، اما برای توليد سلاح هسته ای لازم است.
پس با اين حساب هر سندی هم ايران در اين رابطه به آژانس ارايه کند، تا زمانی که غنی سازی اورانيوم را به حال تعليق در نياورده، به حساب نمی آيد؟
من دقت کرده ام که ايران هميشه پيش از جلسه شورای حکام، وعده همکاری کامل با آژانس می دهد. اما اين وعده ها تاکنون عملی نشده اند.
گریگوری شولتی
همکاری ايران با آژانس، گام مهمی خواهد بود. گام بعدی هم تعليق فعاليت های هسته ای نگران کننده است.
محمد البرادعی مدير کل آژانس بين المللی انرژی اتمی اخيرا اظهار داشت که فشارها اکنون نبايد بر توقف کامل فعاليت های غنی سازی اورانيوم ايران متمرکز باشد. به گفته آقای البرادعی، بايد به ايران اجازه داد بخش محدودی از اين فعاليت ها را داشته باشد. آمريکا و کشورهای اروپايی در اين رابطه از آقای البرادعی انتقاد کرده اند. موضوع اين انتقاد چه بود؟
ما با محمد البرادعی همکاری نزديکی داريم و او مورد احترام فراوان ماست و به توصيه های او احترام می گذاريم. اما شورای امنيت سازمان ملل متحد سه بار از ايران خواسته است که غنی سازی اورانيوم را به حال تعليق در آورد.
از نظر ما اين مساله کاملا ضروری و مهم است. هم در نشست وزرای امور خارجه و هم در نشست رهبران کشورهای صنعتی گروه ۸، اعلام شد که ايران بايد غنی سازی را تعليق کند و ايران بايد به خواست های شورای امنيت سازمان ملل متحد، عمل کند.
آيا از ملاقات احتمالی خاوير سولانا و علی لاريجانی و ملاقات معاونان آنها انتظار نتيجه خاصی می رود؟
ما هميشه اميدواريم که به نتيجه مثبتی برسيم. هر چه باشد تلاش ما اين است که ايران را به مذاکره بازگردانيم. ما آماده ايم، اگر ايران به تعهدات بين المللی خود عمل کند، با اين کشور درباره بسته مشوق عمده ای، به مذاکره بنشينيم.
بنابراين اميدواريم مذاکرات به نتيجه برسد. ما هم مايليم که تحريم های شورای امنيت سازمان ملل متحد عليه ايران لغو شود، اما لازمه اين کار تعليق فعاليت های مربوط به غنی سازی اورانيوم است.
از اين جهت، مايل نيستم درباره نتيجه اين ملاقات پيش بينی کنم. اميدواريم که اين ملاقات نتيجه بدهد، اما در اين لحظه ايران با سرکشی، به فعاليت غنی سازی اورانيوم ادامه می دهد و انتظار می رود شورای امنيت به اقدام های جديد دست بزند.
گریگوری شولتی
شما در گذشته هم گفته ايد که هر چه زمان بيشتر بگذرد، يافتن يک راه حل برای مناقشه هسته ای دشوارتر می شود. از نظر شما در چه شرايطی ممکن است به اين نتيجه برسيد که ديپلماسی شکست خورده است؟
ما مصمم به ادامه ديپلماسی مصمم هستيم. با وجود آنکه ايران به شدت برای دست يابی به توانايی توليد سلاح هسته ای فعاليت می کند، ما گمان نمی کنيم تا اوايل دهه ميلادی آينده، اين اتفاق بيفتد. همين مساله به ما وقت کافی برای ديپلماسی می دهد.
اميدواريم بتوانيم رهبری ايران را متقاعد کنيم که بهترين راه حل موجود، همکاری با آژانس، مذاکره با گروه ۱+۵ و تعليق غنی سازی اورانيوم است.
اما در اين زمينه که گاه از احتمال حمله نظامی به ايران می شنويم، چه می گوييد؟ سناتور جوزف ليبرمن، همين ديروز (يکشنبه ۱۰ ژوئن) از «ضرورت» آمادگی آمريکا برای حمله نظامی به ايران سخن گفت. آيا صحبت از اقدام نظامی عليه ايران آن هم در زمانی که همه به دنبال يک راه حل صلح آميز برای پايان دادن به بحران هسته ای ايران هستند، از نظر شما منطقی است؟
ببينيد هدف، دستيابی به يک راه حل ديپلماتيک است، هيچ جای بحثی در اين زمينه وجود ندارد. ما با روسيه، چين، کشورهای اروپايی، با حمايت کشورهايی مانند هند، مصر، برزيل و آژژانتين، برای يافتن يک راه حل ديپلماتيک همکاری می کنيم.
هيچکس تمايلی به رويارويی ندارد. ما به دنبال همکاری هستيم، به دنبال مذاکرات جدی هستيم، اما رهبری ايران بايد از طريق عملکرد خود نشان دهند که آنها هم مايل به مذاکره جدی هستند.