بر اساس آخرین آمار ۹۰ درصد فرودگاههای ایران زیان ده هستند و در میان تمام فرودگاهای ایران تنها پنج فرودگاه زیان نمیدهند؛ که این فرودگاهها هم دارای زیر ساختهای قدیمی و نامناسبی هستند.
به گزارش ایسنا، از مجموع ۵۴ فرودگاه کشور تنها شش واحد دارای توجیه اقتصادی هستند؛ این تعداد در سال ۱۳۹۱ سه واحد بود. هم اکنون فقط شش فرودگاه مهرآباد، امام، مشهد، شیراز، اصفهان و تبریز قادر به تأمین هزینههای خود هستند.
با اینکه در برخی فرودگاهها تعداد مسافران بسیار بیشتر از تعداد هواپیماها و ظرفیت فرودگاههای کشور است، در بسیاری از شهرها به دلیل پایین بودن حجم مسافران، فرودگاهها ضرر میدهند.
علی عابدزاده مدیرعامل سازمان هواپیمایی دراین باره گفته است: «بعضی فرودگاهها ظاهرشان زیان ده است، ولی در نهایت به نفع منافع ملی تأسیس شدهاند. برای این نوع فرودگاهها شورای عالی هواپیمایی کشوری مصوبه جدیدی را به تصویب رسانده تا شرکتها بتوانند در ایجاد فضاهایی که این نوع فرودگاهها لازم دارند سرمایهگذاری کنند که در این صورت ما به آنها کمک میکنیم.»
حسین اسفندیاری مشاور مدیرعامل شرکت فرودگاههای کشور دربارهٔ چگونگی رونق دادن به فرودگاههای کوچک ایران گفته است: «ناوگان بدنه باریک در کشور بسیار محدود است، اما یکی از راههای فعال کردن فرودگاههای کوچک افزایش ناوگان بدنه باریک است، چراکه فعالیت ناوگان پهن پیکر و بدنه متوسط برای فرودگاههای کوچک و کم مسافر صرفه اقتصادی ندارد.»
هم اکنون شرکت ایران ایر به دنبال خرید ۴۰ فروند هواپیمایای تی آر برای فرودگاههای کوچک ایران است. قرار داد ۲۰ فروند از این هواپیماها منعقد شده و قرار است تا پایان سال هشت فروند از این هواپیماها وارد ایران شوند.
یکی از مهمترین مزیتهای هواپیمای ای تی آر نسبت به دیگر هواپیماهای مسافربری، قیمت ارزان آن است. موردی که میتواند برای شرکتهای کوچک هوایی در ایران مناسب باشد چرا که این شرکتها معمولاً توان خرید هواپیماهای گرانقیمت را ندارند از طرفی مصرف کمتر سوخت و هزینههای پایین تعمیر نگهداری هم کمک میکند شرکتهای کوچک بتواند با استفاده از چنین هواپیماهایی به شهرهای کوچک ایران پرواز کنند.
عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی دربارهٔ خرید این هواپیماها گفته است: «با خرید ۲۰ فروند هواپیمای کوتاهبرد، فرودگاههایی که به دلیل نبود ناوگان مناسب فعالیت بسیار کمی داشتند عملیاتی میشوند. در واقع در تمام مناطق محروم شبکه پروازی را ایجاد میکنیم. با قرارداد خرید ۲۰ فروند هواپیمای ای تی آر کوتاهبرد به دنبال این هستیم که یک ناوگان فقط مخصوص مناطق محروم و فرودگاههای درجه دو و سه تأمین کنیم. اگر میخواهیم کشور و مناطق محروم توسعه یابد سریعترین و ارزانترین، راه توسعه صنعت هوانوردی است.»
یکی از پنج فرودگاه دارای توجیه اقتصادی، فرودگاه شهید هاشمی نژاد مشهد است که مدیرعامل فرودگاههای خراسان رضوی از افزایش ۲۰ درصدی تعداد مسافران فرودگاه مشهد در ششماهه ابتدایی سال جاری نسبت به سال گذشته خبر میدهد.
محمد باقر قاسمزاده مدیرعامل فرودگاههای خراسان رضوی گفته است: «به دلیل افزایش پروازها و نیز تقاضایی که به صورت مستمر برای انجام پروازهای داخلی و خارجی در فرودگاه مشهد وجود دارد درآمدهای ما افزایش یافته است. هم اکنون روزانه حدود ۲۷۰ پرواز در فرودگاه مشهد انجام میشود و پیش بینی میکنیم که تا پایان سال جاری تعداد جابهجایی مسافر در فرودگاه به حدود ۹٫۵ میلیون نفر برسد.»
هم اکنون توسعه فرودگاههای مشهد و اصفهان از اولیتهای اصلی دولت ایران است.
عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی دراین باره گفته است: «فرودگاه اصفهان با مشکلات بسیار زیادی مواجهاست که این فرودگاه نیز توسعه مییابد و با توجه به اینکه این شهر یکی از مراکز توسعه گردشگری است فرودگاه اصفهان باید بتواند در سطح بینالمللی فعالیت و رقابت کند. علاوه بر توسعه سه فرودگاه امام، مشهد و اصفهان برای توسعه و بهسازی کامل چهار فرودگاه تبریز، بوشهر، اهواز و شیراز در حال مذاکره هستیم. امیدواریم با این قراردادها هفت فرودگاه بینالمللی ایران را به طور کامل بازسازی کنیم. در زمینه فرودگاهها صد درصد سرمایهگذاریها توسط طرف خارجی در تهران، اصفهان و مشهد صورت میگیرد. یعنی سفارش کالا داده نشده است. در واقع آنها در ایران سرمایهگذاری میکنند و اصلاً چیزی خریداری نمیشود. در زمینه فرودگاهها صد در صد سرمایهگذاری از محل خارج و به صورتٔ بت [بیع متقابل] است؛ با این شرط که در مراحل مختلف مهندسی و اجرایی از حداکثر توان مهندسی داخلی استفاده کنند.»
در کنار مشهد و اصفهان، تبریز هم یکی از فرودگاههای سود ده ایران است که قرار است این فرودگاه هم توسعه پیدا کند
رحمتالله مهآبادی مدیر عامل شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران هم دربارهٔ توسعه فرودگاه تبریز توضیح داده که «با شرکت ویتالی ایتالیا برای توسعه فرودگاه بینالمللی تبریز به توافق رسیدهایم بر این اساس یک ترمینال مسافری در فرودگاه بینالمللی تبریز با مساحت ۵۰ هزار متر مربع طراحی میشود که در فاز نخست ۲۰ هزار متر مربع از این ترمینال احداث و به بهرهبرداری میرسد و در صورت نیاز امکان توسعه آن تا ۵۰ هزار مترمربع در آینده نیز وجود دارد.»
ایران امید دارد با اتکا به قدرت ۵ فرودگاه اصلی تبریز، مشهد، شیراز، اصفهان و از همه مهمتر فرودگاه امام تهران بتواند بخشی مهمی از از پروازهای منطقه خاورمیانه را به خود احتصاص دهد.
هماکنون سوددهترین فرودگاه ایران، فرودگاه امام است با این همه این فرودگاه به عنوان اصلیترین فرودگاه ایران وضعیت مناسبی ندارد.
در سالهای اخیر قطر و امارات متحده عربی با توسعه خطوط هوایی و توسعه زیرساختهای بسیار قوی به ویژه فرودگاههای مدرن به کانون پروازی و ترانزیتی در منطقه خاورمیانه تبدیل شدهاند. فرودگاه بینالمللی دبی به تنهایی در سال توان پذیرش ۷۰ میلیون مسافر را دارد این در حالی است که فرودگاه بینالمللی امام خمینی تنها میتواند سالی ۶ میلیون مسافر را پذیرش کند.
عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی ایران گفته است: «در حال حاضر ظرفیت ترمینال موجود فرودگاه بینالمللی امام خمینی حدود شش میلیون مسافر است اما سالانه حدود هشت میلیون مسافر از طریق آن اعزام و پذیرش میشود لذا با مشکلات زیادی مواجه هستیم با توجه به برنامههای توسعه این فرودگاه، امیدواریم طی چهار سال آینده ظرفیت مسافری فرودگاه بینالمللی امام به ۴۵ میلیون مسافر در سال افزایش یابد تا به هاب منطقه تبدیل شود.»