اقلیت طرفدار توافق هسته‌ای با ایران در سنای آمریکا، روز پنجشنبه ۲۶ شهریور، آخرین تلاش‌های اکثریت جمهوریخواه را برای رد این توافق، ناکام گذاشت.
نمایندگان دموکرات در روزی که سنا مکلف به اعلام رأی نهایی در مورد توافق هسته‌ای بود، برای سومین بار با استفاده از اقدامی آیین‌نامه‌ای مانع بررسی این توافق در صحن سنا شدند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، اقلیت دموکرات و مستقل طرفدار توافق هسته‌ای ایران با این اقدام توانستند شاید از «بزرگترین» پیروزی دولت اوباما در عرصه سیاست خارجی حفاظت کنند.
سنای آمریکا روز پنجشنبه برای سومین بار در خصوص کفایت مذاکره درباره توافق هسته‌ای با ایران رأی‌گیری کرد، اما این موضوع فقط ۵۶ رأی موافق کسب کرد و به حد نصاب ۶۰ رای مورد نیاز دست نیافت. ۴۲ سناتور با کفایت مذاکرات مخالفت کردند.
خبرگزاری رویترز می‌گوید، با توجه به شکست جمهوری‌خواهان در رد توافق هسته‌ای ایران و اینکه برنامه‌ای دیگر برای رأی‌گیری مجدد در خصوص توافق هسته‌ای ایران در سنا تعیین نشده است، به نظر می‌رسد تا پایان روز پنجشنبه (به وقت واشینگتن) مخالفان این توافق قادر نخواهند بود اقدام دیگری بکنند و رئیس‌جمهور آمریکا این توافق را به اجرا خواهد گذاشت.
مهلت کنگره برای بررسی توافق هسته‌ای با ایران و رأی‌گیری در این مورد پنجشنبه ۱۷ سپتامبر به پایان می‌رسد.
نخستین واکنش‌ها به اجرایی شدن توافق
در واکنش به تحولات روز پنجشنبه سناتور جان کورنیون، نفر دوم جمهوری‌خواهان در سنای آمریکا، گفته است: توافق هسته‌ای با ایران در حالی به اجرا گذاشته خواهد شد که مردم آمریکا فرصت این را نداشتند که نظر خود را در این مورد بگویند.
میچ مک‌کانل، رهبر اکثریت جمهوریخواه در سنای آمریکا، نیز گفته است: «توافق (هسته‌ای با ایران) را می‌توان، احتمالاً توسط فرمانده آینده کل قوا آینده (رئیس‌جمهور بعدی آمریکا) مورد بررسی قرار داد.»
آقای مک‌کانل اضافه کرده است که پیامدهای منفی این توافق «حتی فرا‌تر از چند ماه باقیمانده از دوره ریاست‌جمهوری [اوباما] ادامه خواهد داشت.
در همین حال، دایان فنستین، سناتور دموکرات از ایالت کالیفرنیا، گفته است که زمان آن فرا رسیده است که تلاش‌ها برای ساقط کردن توافق هسته‌ای با ایران را پشت سر بگذاریم. این توافق را باید نهایی شده تلقی کنید.
در رأی‌گیری روز پنجشنبه، مارک روبیو و ران پل، دو تن از سناتورهای جمهوریخواه که برای انتخابات ریاست جمهوری از این حزب نامزد شده‌اند، حاضر نبودند.
این در حالی بود که تد کروز و لیندسی گراهام، دو نامزد دیگر از حزب جمهوریخواه در رأی‌گیری در سنا حضور داشتند و به کفایت مذاکرات رأی مثبت دادند.
تلاش هفته‌های گذشته جمهوری‌خواهان برای یارگیری از میان سناتورهای دموکرات و مستقل تا روز پنجشنبه این گونه نتیجه داد که بن کاردین، جو مانچین، رابرت منندز و چارلز شومر، به صف مخالفان توافق پیوستند و به کفایت مذاکرات برای رد توافق هسته‌ای با ایران، که زمینه را برای رأی‌گیری نهایی فراهم می‌کرد، رأی مثبت دادند.
دو تلاش ناکام در یک روز
روز پنجشنبه اکثریت جمهوریخواه سنای آمریکا دو بار کوشید تا به نوعی توافق هسته‌ای با ایران را رد کند.
ابتدا طرح جدید اکثریت جمهوریخواه سنای آمریکا در مورد توافق هسته‌ای ایران در صحن سنا مطرح شد، که اجرای توافق ایران را منوط به «به رسمیت شناختن اسرائیل» و «آزادی زندانیان آمریکایی در ایران» می‌کرد.
اما این طرح تازه نیز حد نصاب لازم ۶۰ رای برای مطرح شدن را کسب نکرد، و در این رأی‌گیری تنها ۵۳ سناتور به این متمم رأی مثبت دادند و در مقابل ۴۵ سناتور با آن مخالفت کردند.
پس از آن جمهوری‌خواهان امید داشتند که با به رأی گذاشتن دوباره کفایت مذاکرات، وارد رأی‌گیری نهایی در مورد توافق اتمی شوند، که با توجه به مخالفت اکثریت سنا با این توافق، به رد آن منجر می‌شد.
اما این آخرین تلاش هم نتوانست حد نصاب لازم را به دست آورد و به این گونه تلاش برای به رأی گذاشتن و رد توافق هسته‌ای ناکام ماند.
مجلس نمایندگان آمریکا اما روز جمعه ۲۰ شهریور ماه در در اقدامی نمادین طرح تأیید توافق هسته‌ای ایران با شش قدرت جهانی (برجام) را با ۲۶۹ رأی مخالف در مقابل ۱۶۲ رأی موافق، رد کرد.
اما با توجه به اقدامات اقلیت طرفدار توافق در سنای آمریکا در جلوگیری رأی‌گیری در این باره، رد این توافق در مجلس نمایندگان نیز مانع اجرای آن توسط دولت باراک اوباما نمی‌شد.
ایران و شش قدرت جهانی ۲۳ تیرماه در وین به توافقی جامع برای حل مناقشه هسته‌ای جمهوری اسلامی دست یافتند. بر اساس این توافق که برنامه جامع اقدام مشترک یا «برجام» معروف شده است، برنامه هسته‌ای ایران محدود شده و در مقابل، بیشتر تحریم‌های بین‌المللی علیه تهران لغو خواهند شد.