جرج بوش، رييس جمهوری آمريکا، روز سه شنبه ۲۹ آوريل گفت: افشای جزئيات برنامه اتمی سوريه، پيام روشنی به ايران و کره شمالی بود که نمی توانند فعاليت های هسته ای خود را مخفی کنند.
هفته گذشته مقامات امنيتی ملی آمريکا با حضور در کنگره به طور رسمی دولت های سوريه و کره شمالی را به همکاری هسته ای محرمانه متهم کردند. سوريه اين اتهام را رد کرده است.
جرج بوش بوش روز سه شنبه در کنفرانس خبری در کاخ سفيد، با اشاره به اين که انتشار تصاوير و ديگر اطلاعات مربوط برنامه اتمی سوريه برای «پيشبرد» سياست های مشخصی بود، گفت: «يکی از اهداف ما اين بود که به مقامات کره شمالی تفهيم شود که ما بيش از آنچه که آنها فکر می کنند، درباره آنها می دانيم».
رييس جمهوری آمريکا درباره ديگر اهداف اين اقدام افزود: ما علاقه منديم به ايران و جهان پيام بفرستيم، که تکثير سلاح های اتمی تاچه اندازه می تواند به بی ثباتی در خاورميانه بينجامد.
آمريکا يکی از کشورهای حامی تشديد فشار بر ايران برای توقف فعاليت های حساس هسته ای تهران است. شورای امنيت سازمان ملل متحد نیز طی سه قطعنامه تحريمی از ايران خواسته است تا غنی سازی اورانيوم را متوقف کند.
ايران با سرپيچی از اين خواست شورای امنيت، سازمان ملل متحد، به غنی سازی اورانيوم ادامه داده و به تازگی از توسعه اين فعاليت ها خبر داده است.
- «يکی از اهداف ما اين بود که به مقامات کره شمالی تفهيم شود که ما بيش از آنچه که آنها فکر می کنند، درباره برنامه هسته ای آنها می دانيم».
کشور های غربی با ابراز نگرانی از توسعه برنامه اتمی ايران، تصریح می کنند: کاربرد دوگانه غنی سازی اورنيوم می تواند به ايران توانايی لازم برای توليد بمب اتمی را بدهد. اين در حالی است که ايران تاکيد می کند که غنی سازی اورانيوم با هدف توليد سوخت اتمی برای نيروگاه توليد انرژی انجام می دهد.
تاسيسات اتمی سوريه
مايکل هايدن، رييس سازمان اطلاعات مرکزی آمريکا - سيا - روز دوشنبه گفته بود که تاسيسات اتمی سوريه که در ماه سپتامبر گذشته توسط اسرائيل بمباران شد، احتمالا در آستانه راه اندازی بود.
به گفته مايکل هايدن رآکتور اتمی سوريه قادر بود که پلوتونيوم مورد نياز برای ساخت يک يا دو بمب اتمی را توليد کند.
در همين حال، آژانس بين المللی انرژی اتمی از آمريکا به دليل ارائه دير هنگام اطلاعات در خصوص برنامه هسته ای سوريه انتقاد کرده است.
يک ديپلمات نزديک به آژانس بين المللی انرژی اتمی به رويترز گفته است که اسناد ارائه شده توسط آمريکا برای اثبات وجود يک برنامه توليد سلاح اتمی کافی نيست، چرا که هيچ نشانه ای از تاسيسات لازم برای باز آفرينی و تبديل مواد به پلوتونيوم قابل استفاده در بمب اتمی ارائه نشده است.
«اطلاعات ندادن»
جرج بوش همچنين تاکيد کرد اطلاعات ندادن درباره برنامه اتمی سوريه به دليل خطر «رويارويی» و «اقدامات تلافی جويانه» بود.
هفت ماه پس از اين که اسرائيل نقطه ای در خاک سوريه را بمباران کرد، کاخ سفيد روز پنج شنبه هفته گذشته سکوت را شکست و گفت: کره شمالی به برنامه مخفی اتمی سوريه کمک کرده و تاسيسات نابود شده برای «اهداف صلح آميز نبوده است.»
با اين حال، رييس جمهوری امريکا تاکيد افشای اين اطلاعات با هدف افزايش فشار بر کره شمالی انجام شده است.
براساس توافق به دست آمده در مذاکرات شش جانبه با کره شمالی در سال ۲۰۰۵، کره شمالی پذيرفته بود در ازای توقف برنامه توليد سلاح هسته ای خود کمک های اقتصادی و سياسی دريافت کند.
آمريکا، نيز، تحريم های اعمال شده از کره شمالی را لغو کند و نام پيونگ يانک را از فهرست کشورهای حامی تروريسم حذف کند.
به نظر می رسد مطرح شدن همکاری هسته ای کره شمالی و سوريه، مذاکرات شش جانبه بر سر توقف برنامه هسته ای پيونگ يانگ را با چالش جدی روبه رو کند.
کره شمالی از دسامبر ۲۰۰۲ ، آذر ۱۳۸۱ ، بازرسان آژانس را به کشور راه نداده و روابط خود را با آژانس قطع کرده و از معاهده منع گسترش سلاح های کشتار جمعی، ان پی تی، هم خارج شد.
مقامات مذاکره کننده کره شمالی، در ۱۳ فوريه، ۱۱ بهمن ۱۳۸۵ ، در مذاکرات شش جانبه با کشورهای چين، روسيه، ژاپن، کره جنوبی و آمريکا، به توافق رسيدند که در ازای کمک های اقتصادی، اصلی ترين مرکز فعاليت های هسته ای خود را تعطيل کنند.