سخنان محمود احمدی نژاد ، رييس جمهوری اسلامی ايران ، در روز بيستم فروردين ماه ، مبنی بر اين که شش هزار سانتريفيوژ جديد در نطنز نصب خواهد شد ، همچنان مورد بحث و بررسی کارشناسان است.
محمود احمدی نژاد همچنين گفته بود: ايران، آزمايش دستگاه جديدی را آغاز کرده است که ظرفيت آن پنج برابر دستگاه های فعلی است.
فرانک بارنابی، فيزيکدان هسته ای ومشاور گروه پژوهش آکسفورد در بريتانيا، در گفت وگو با راديو فردا توانمندی هسته ای ايران را مورد ارزيابی قرار داده است.
دکتر بارنابی بيش از ده کتاب در باره مسائل هسته ای و نظامی نوشته است، از جمله کتاب چگونه می توان بمب هسته ای ساخت.
رادیو فردا: ايران می گويد با راه اندازی ۳۰۰۰ سانتريفيوژ P1 در سال گذشته ، وارد مرحله صنعتی غنی سازی شده است. از ديدگاه فنی نظر شما در اين باره چيست؟
فرانک بارنابی: اگر ايران سه هزار سانتريفيوژ قابل اعتماد داشته باشد که به درستی و بصورت آبشار کار کنند، در آن صورت می توان قبول کرد که ايران از لحاظ غنی سازی به مرحله صنعتی رسيده است.
با اين تعداد سانتريفيوژ ايران قادر خواهد بود سالانه حدود چهل کيلوگرم اورانيوم غنی شده با غلظت بالا تهيه کند که برای ساختن دو بمب هسته ای کافی است.
البته ايران می تواند سالانه بيش از چهل کيلوگرم اورانيوم غنی شده با غلظت سه ونيم درصد توليد کند که برای سوخت نيروگاههای هسته ای بکار می رود.
در مجموع ايران نشان داده که قادر به توليد سوخت هسته ای است و از نظر ادامه برنامه هسته ای خودکفا است.
ايران می گوید که تعدادی سانتريفيوژ P2 يا IR2 را راه اندازی کرده است. گزارش محمد البرادعی، مدیرکل آژانس بين المللی انرژی اتمی، نيز بر اين موضوع تاٌکيد دارد. آقای بارنابی بنظر شما اين سانتريفيوژها تا چه حد روند غنی سازی را تسريع خواهد کرد؟
- « سئوال مهم اين است که آيا ايران می تواند سانتريفيوژهای نصب شده را به درستی ومدام و بصورت آبشار اداره کند يا اينکه با اشکالات فنی رو به رو است؟»
سانتريفيوژهای P2 پيشرفته تر از P1 بوده و بازدهی آنها هم دو برابرP1 است. اين سانتريفيوژهای پيشرفته می تواند دوبرابر سانتريفيوژهای قديمی P۱ اورانيوم غنی شده با غلظت بالا توليد کند.
به عبارتی ديگر با جايگزينی سانتريفيوژهای P1 با P2 ميزان اورانيوم غنی شده با غلظت بالا به هشتاد کيلوگرم خواهد رسيد که برای ساختن چهاربمب هسته ای کافی است.
راه اندازی سانتريفيوژهای P2 گامی است به جلو در صورتی که ايران بتواند از اين دستگاههای غنی سازی بطور کافی و وافی استفاده کند.
البته ما اطلاع لازم از کارآيی ايران در اين زمينه نداريم و گزارشهای آژانس بين المللی انرژی اتمی در اين باره می تواند مفيد واقع شود.
اگر راه اندازی سانتريفيوزهای P2 با بازدهی کافی درست باشد، ايران گام مهمی به پيش گذاشته است.
آن گونه که رييس جمهور ايران اعلام کرده، شش هزار سانتريفيوژ جديد در نطنز نصب خواهد شد. فکر می کنيد ايران به مهارت کامل غنی سازی دست يافته؟
ايران بايد به مهارت لازم برای ساخت و نصب سانتريفيوژدست يافته باشد.
با اين وجود سئوال مهم اين است که آيا ايران می تواند سانتريفيوژهای نصب شده را به درستی و مدام و به صورت آبشار اداره کند يا اينکه با اشکالات فنی رو به رو است؟
تهيه يا ساختن سانتريفيوژهای قابل اطمينان کار ساده ای نيست، زيرا اين دستگاهها بايد با سرعت بسيار زياد کار کنند و مواد اوليه برای ساخت سانتريفيوژها بايد از کيفيت بالايی برخوردار باشد.
اگر ايران بتواند شش هزار سانتريفيوژ ديگر را علاوه بر سه هزار دستگاه موجود راه اندازی کند گام مهمی به جلو برداشته است.
اگرچه اين تعداد سانتريفيوژ با هدف اعلام شده ايران برای نصب پنجاه هزار دستگاه فاصله زيادی دارد.
ايران در نظر دارد با نصب پنجاه هزاردستگاه سانتريفيوژ، سوخت لازم را برای نيروگاه بوشهر و نيروگاههای ديگر که می خواهد بسازد تهيه کند .
ايران می خواهد از نظر سوخت هسته ای خودکفا باشد اما آنچه که باعث نگرانی است دسترسی ايران به تکنولوژی غنی سازی است.
از اين تکنولوژی می توان برای تهيه اورانيوم با غلظت بالا هم استفاده کرد.
اگر آنچه را که جمهوری اسلامی می گويد صحت داشته باشد، برنامه هسته ای ايران از جهاتی پيشرفته است.
البته پيشرفت ايران جای تعجب ندارد، زيرا شاه برنامه هسته ای ايران را سالها پيش شروع کرد و ايران وقت کافی داشته که توانايی خودرا در زمينه هسته ای گسترش دهد و به نظر می رسد که از اين وقت به نحو شايسته ای استفاده کرده است.