سازمان ديدبان حقوق بشر روز پنج شنبه اعلام کرد که خانواده علی شاکری، از فعالان ايرانی – آمريکايی، به اين سازمان خبر داده اند که وی در تهران بازداشت شده است.
پيش از اين مقام های قضايی ايران، بازداشت هاله اسفندياری، پژوشگر ايرانی – آمريکايی را در تهران تاييد کرده اند. روز سه شنبه نيز روزنامه واشنگتن پست گزارش داد که کيان تاجبخش، مشاور موسسه غيردولتی «اپن سوسايتی – جامعه باز» در تهران بازداشت شده است.
با انتشار خبر بازداشت علی شاکری که در شهر لس آنجس و در انجمن های صلح طلب اين شهر فعاليت هايی داشته، تعداد کسانی که اخيرا تابعيت دوگانه ايرانی – آمريکايی دارند و هم اکنون در بازداشت نيروهای امنيتی – اطلاعاتی ايران به سر می برند، به سه تن رسيد.
همچنين نازی (پرناز) عظيما، گزارشگر راديو فردا و يک ايرانی – آمريکايی ديگر که نامش هنوز فاش نشده است، به دليل توقيف شدن گذرنامه هايشان، امکان خروج از ايران را ندارد.
سازمان ديدبان حقوق بشر، همزمان با اعلام خبر بازداشت علی شاکری، در بيانيه ای به اين بازداشت ها اعتراض کرد و خواستار آزادی هر چه سريعتر اين افراد شد.
اين سازمان مدافع حقوق بشر که مقر آن در نيويورک است، در بيانيه خود اعلام کرد که دستگيری و زندانی کردن محققين ايرانی - آمريکايی در تهران «نشان دهنده عزم دولت ايران برای بازداشتن و ترساندن فعالان داخلی جامعه مدنی برای ارتباط و همکاری با ايرانيانی است که خارج از کشور زندگی می کنند.»
سازمان ديدبان حقوق بشر در اين بيانيه با اشاره به بازداشت کيان تاجبخش، اين اقدام مقام های قضايی ايران را «شدت دادن به سرکوب جامعه مدنی ايران» توصيف کرد.
اين سازمان از دولت ايران خواست تا «فورا شهروندان ايرانی - آمريکايی و ده ها فعال اجتماعی، معلمان ومحققانی که خودسرانه درسرکوب اخيردولت عليه جامعه مدنی دستگيرشده اند را، آزاد کند.»
ديده بان حقوق بشر همچنين تاکيد کرده که کيان تاجبخش، بدون هيچ اتهامی، هم اکنون در «زندان بد نام اوين» نگهداری می شود.
براساس اين بيانيه «وزارت اطلاعات درحال حاضر حداقل سه ايرانی-آمريکايی ازجمله تاجبخش را دراختيار خود دارد و همچنين مقامات امنيتی پاسپورت نازی عظيما گزارشگر راديو فردا، نفر چهارم ايرانی- آمريکايی را ضبط کرده و مانع خروج وی از کشور شده اند.»
سارا لی ويتسون، مديربخش خاورميانه سازمان ديده بان حقوق بشر گفت: «دولت ايران شهروندان ايرانی- آمريکايی ياد شده را در سرکوبی که عليه جامعه مدنی ايرانی آغاز کرده به عنوان گروگان نگهداشته است.»
به نوشته اين نهاد «مقامات امنيتی تلاش می کنند تا اين زندانيان را برای اعتراف های اجباری تحت فشار بگذارند تا انگشت اتهام خود را برروی جمع وسيع تری از فعالان اجتماعی ومحققين نشانه روند.»
ديده بان حقوق بشر اعلام کرد: «هرگونه اظهاراتی که توسط زندانيان بيان شود، مادامی که بدون دسترسی به وکيل در زندان به سر می برند، بی اعتبار است. دولت ايران همه ايرانی آمريکايی های ياد شده را در زندان بدون دسترسی به ملاقات با خانواده يا وکلای خود نگهداری می کند.»
آقای تاجبخش ۴۵ ساله، استاد سابق دانشگاه نوين تحقيقات اجتماعی نيويورک است. او به عنوان مشاور برای چندين سازمان دولتی ازجمله سازمان شهرداری ها وسازمان تامين اجتماعی مشغول به کاربوده است.
به علاوه او مشاورسازمان هايی بين المللی همچون بانک جهانی و موسسه «جامعه باز» نيزبوده است. آقای تاجبخش از زمان دستگيری بدون دسترسی به وکيل در زندان انفرادی به سر می برد.
ازهشتم ماه مه، مقامات ايرانی هاله اسفندياری محقق ۶۷ ساله ايرانی ومدير برنامه خاورميانه موسسه بين المللی وودروويلسون درواشنگتن را دستگيرکرده اند.
خانم اسفندياری برای ملاقات مادر۹۳ ساله خود درماه دسامبر به ايران سفر کرده بود، اما دولت متعاقبا او را از ترک کشوربازداشت و وی پس ازآن تحت بازجويی های طولانی قرارگرفته است.
در بيانيه روز پنج شنبه سازمان ديدبان حقوق بشر تاکيد شده است: «از زمانی که مقامات دولتی، اسنفدياری را دستگير و به زندان اوين منتقل کردند، ماموران به وکلا و اعضای خانواده وی اجازه نداده اند که با وی ملاقات کنند.»
ديده بان حقوق بشر اعلام کرده که «به صورت جدی نگران وضعيت سلامتی هاله اسفندياری است» و اين در حالی است که مقامات رسمی روز پانزدهم مه، به او اتهام «اقدام عليه امنيت ملی» وارد کرده اند.
درهمين راستا، نزديکان علی شاکری يک ايرانی آمريکايی که اخيرا به ايران سفرکرده بود به ديده بان حقوق بشر گفته اند که وی توسط مقامات ايرانی بازداشت شده است.
دولت ايران هيچ اطلاعاتی درخصوص اينکه او درچه وضعيتی است منتشر نکرده است.
تشديد سرکوب فعالان اجتماعی
ديده بان حقوق بشر تاکيد کرده است که علاوه بر حمله دولت ايران برای دستگيری و «آزار واذيت ايرانی-آمريکايی ها»، درطی ماه گذشته همچنين ده ها فعال اجتماعی، ازجمله دانشجويان وهماهنگ کنندگان اتحاديه های کارگری و معلمان را نيز بازداشت و زندانی کرده است.
اين بيانيه همچنين يادآوری کرده است: «وزارت اطلاعات که مسئول عمليات امنيتی است، پيکارگسترده ای را برای سرکوب آزار و اذيت وتحت تعقيب قراردادن جمع گسترده ای از فعالان اجتماعی هدايت کرده است. اين وزارتخانه مسئوليت بند ۲۰۹ زندان اوين را به عهده دارد؛ جايی که اغلب زندانيان ازجمله اسفندياری و تاجبخش نيزدرآن نگهداری می شوند.»
براساس اعلام ديده بان حقوق بشر، طی ماه های اخير، بازجويی ها ازفعالان زندانی شده روی محور ارتباطات آنها با طرف های بين المللی بوده است.
به نوشته اين سازمان درتاريخ چهارم مارس، مقامات وزارت اطلاعات سی وسه تن از فعالان حوزه حقوق زنان را دردستگير کردند و به زندان اوين فرستادند؛ جايی که مورد بازجويی های طولانی مدت درباره روابط شان با سازمان های بين المللی قرارگرفتند.
سارا لی ویتسون
همه زنان ياد شده بعد از سپردن وثيقه های سنگين آزاد شدند، و پيگيرد آنها به دليل اتهاماتی همچون «اقدام عليه امنيت ملی» در حال حاضر در جريان است.
سارا لی ويتسون، مديربخش خاورميانه سازمان ديده بان حقوق بشر، همچنين گفته است: «دولت ايران برای ديکته کردن سياست های خودش به وسيله نيروهای امنيتی فضايی از ترس و بدبينی را در سطح جامعه گسترانده است و جامعه مدنی ايران هزينه سنگينی را برای اين اقدامات می پردازد.»
کيهان متهم می کند
روزنامه تندروی کيهان همزمان با انتشار خبر بازداشت کيان تاجبخش محقق ايرانی – آمريکايی در شماره روز پنجشنبه، از وی به خاطر همکاری با بانک جهانی تحت عنوان «همکار طرح های استعماری بانک جهانی» نامبرد.
اين روزنامه با اشاره تلويحی به اطلاعيه اخير وزارت اطلاعات در خصوص بازداشت هاله اسفندياری، که در آن روابط عمومی اين وزارتخانه از دستگيری «نماينده بنياد سورس در ايران» خبر داده بود، آقای تاجبخش را«رابط بنياد سورس» معرفی کرده و از جورج سورس بنيانگذار اين بنياد به عنوان «صهيونيست» نامبرده است.
در خبر ويژه روزنامه کيهان، از دو محقق ايرانی ديگر داريوش آشوری و منصوره اتحاديه به عنوان همفکران کيان تاجبخش نامبرده شده است ،و کتاب های انتشار يافته اين محقق ايرانی – امريکايی که منعکس کننده«آراء ايدئولوگ های جديد نئوکان های صهيونيست» معرفی شده است.
اين روزنامه در تلاشی برای توجيه اتهام دخالت در «براندازی نرم» به آقای تاجبخش، ادعا کرد که اعضای کمپين يک ميليون امضاء برای تغيير قوانين زن ستيز، به عنوان تئوری از کتاب های اين محقق استفاده می کنند.
«اتهام دخالت در براندازی نرم»، وجه مشترک اتهامات اغلب فعالان اجتماعی و صنفی اعم از فرهنگيان، کارگران،زنان،خبرنگاران، دانشجويان و ساير بازداشت شدگان، در دوران ۱۹ ماهه زمامداری محمود احمدی نژاد نيز هست.
اين روزنامه با وجود اينکه از سکوت مراجع رسمی حکومت ايران در خصوص بازداشت کيان تاجبخش خبرداده است، وعده انتشار «نيمه پنهان فعاليت های» آقای تاجبخش را داد و نوشت اطلاعات ديگری از«وابستگی فکری» اين محقق به نومحافظه کاران آمريکا را در روزهای آتی منتشر می کند.