گزارش رسانه ها حکايت از افزايش چشمگير قيمت برنج در ايران دارد تا جايی که به کيلوگرمی چهار هزار تومان رسيده است.
خبرگزاری ايسنا از افزايش حدودا سه برابری قيمت برنج در هشت ماه گذشته خبر داده و نوشته است: «قيمت هر کيلوگرم برنج درجه يک ايرانی که در شهريور ماه سال گذشته، حداکثر ۱۷۰۰ تومان بود، در روز ۱۶ ارديبهشت به حداکثر چهار هزار تومان رسيده است».
در همين ارتباط، روزنامه اعتماد ملی نوشته است: «در حالی که قيمت برنج در جهان حدود شش درصد افزايش داشته، قيمت اين محصول در ايران ۱۰۰ درصد افزايش يافته است».
ناصر از خوزستان در گفت و گو با راديو فردا می گوید:«نه تنها قيمت برنج، بلکه قيمت ديگر کالاهای اساسی مصرفی مردم افزايش قابل توجهی يافته است.»
وی افزود:« برنج، محصولی است که مورد استفاده روزانه مردم قرار دارد و با گرانتر شدن آن مجبوريم کمتر برنج مصرف کنيم و از مواد ديگر مانند نان استفاده کنيم.»
ناصر اشاره کرد که «هنگام اعتراض مردم در مغازه ها، از مغازه داران می شنوند که اگر الان خريد نکنند، قيمت برنج باز هم بالاتر خواهد رفت.»
افزايش قيمت برنج که دومين محصول مصرفی در سبد غذايی مردم به شمار می رود، به گفته عبدالرضا، بر نحوه مصرف آن در خانواده اش تاثيرگذار بوده است:«مصرف برنج در خانواده ما، که پرجمعيت نيز هست، کمتر شده است و اگر مثلا هر روز برنج می پختيم، الان يک روز درميان اين کار را انجام می دهيم. از لحاظ اقتصادی می توان گفت که فشار واقعا زياد است.»
امير، راننده کاميون در استان خراسان رضوی، هم از تاثير افزايش قيمت برنج بر اقتصاد خانواده ها گفت و اضافه کرد:«با توجه به اينکه برنج يکی از موادی است که روزانه توسط مردم مصرف می شود، گران شدن قيمت آن، بر روی اقتصاد خانواده تاثير می گذارد. حدودا بين ۳۰ تا ۴۰ درصد هزينه زندگی ايرانيان برای برنج است و اگر بخواهيم با قيمت فعلی هم حساب کنيم و درآمدی که مردم ايران دارند، بايد نيمی از درآمدشان را بابت برنج پرداخت کنند.»
افزايش قيمت برنج، بر اساس گزارش ها، باعث هجوم مردم به مغازه ها برای خريد و انبار کردن اين محصول غذايی شده است.
اين در شرايطی است که افزايش قيمت برنج در برخی نقاط، اعتراض هايی را نيز به همراه داشته است. در همين ارتباط، روزنامه اعتماد هفته گذشته خبر داد که برخی از اهالی يافت آباد غربی تهران با در دست داشتن پلاکاردهايی در ميدان معلم تهران تجمع کردند.
اين روزنامه بدون تشريح جزييات بيشتر اين رويداد افزود که اين تجمع اعتراضی با دخالت ماموران نيروی انتظامی پايان يافته است.
دلايل افزايش قيمت برنج در ايران
برخی از مقام های دولتی، مسايلی همچون افزايش جهانی قيمت برنج، گزارش رسانه ها و محتکران را از عوامل موثر در افزايش قيمت برنج در ايران دانسته اند، اما منتقدان دولت محمود احمدی نژاد، آن را به بی کفايتی و نداشتن برنامه ريزی برای مواجهه با افزايش قيمت کالاهای اساسی مصرفی مردم، از جمله برنج، متهم می کنند.
به عنوان مثال، عيسی کلانتری، وزير اسبق کشاورزی ايران، هفته گذشته در روزنامه سرمايه، وضعيت آشفته کنونی در بازار برنج را ناشی از ضعف مديريت بازرگانی دولت دانست و نوشت: «نمی توان اين وضعيت را با تحولات بازار جهانی توجيه کرد».
عبدالرضا نيز مقصر اصلی را دولت دانست و گفت:«درست است که قيمت برنج در جهان گران شده است، اما نبايد بر روی مردم ايران تاثير مستقيم داشته باشد که نفت ۱۲۰ دلاری می فروشند.»
ناصر هم ضمن ابراز موافقت با عبدالرضا و ضمن انتقاد از مسئولين که فقط به گفته او، حرف می زنند و شعار می دهند، گفت:«مردم را نابود کرده اند. در محل کار من، همکارانم خون گريه می کنند و پس از شنيدن درد آنها، نسبت به وضعيتم اميدوار می شوم و می بينم که زندگی ام نسبت به آنها بهتر است.»
در اين ميان، امير، دو عامل تحريم های اقتصادی عليه ايران و نبود مديريت صحيح در ۳۰ سال گذشته را در افزايش قيمت برنج و ديگر کالاهای اساسی مصرفی مردم در ايران موثر دانست.
در همين حال، آرش، کشاورز از شرق گيلان، بر اين اعتقاد است که افزايش قيمت برنج در ايران بيشتر ناشی از دلايل داخلی است تا خارجی.
وی در گفت و گو با راديو فردا، نخست به خشکسالی در ايران، حتی در مناطق شمالی که به گفته او، طی سه دهه گذشته بی سابقه بوده است، اشاره کرد و افزود:«کشاورزان حتی آب کافی برای انتقال نشاء به زمين مزروعی اصلی ندارند و هر روز اين کار را به عقب می اندازند.»
از ديد آرش، حفر بی رويه چاه های عميق و نيمه عميق که باعث کاهش عمق آب های زيرزمينی شده، و تغيير کاربری مزارع به باغات برای توليد محصولاتی مانند کيوی و ساخت و ساز در برخی از مزارع از ديگر عوامل مهم موجب کاهش توليد برنج در ايران هستند.»
به گفته او، انتشار اين شايعه که اکثر مزارع شمال امسال زير کشت برنج نرفته است، يک عامل روانی در افزايش قيمت برنج به حساب می آيد.
در اين حال، روزنامه کارگزاران هفته گذشته، سياست های غلط وزارت جهاد کشاورزی را درافزايش قيمت برنج موثر دانست و نوشت:«افزايش اندک نرخ خريد ارقام پرمحصول برنج از سوی دولت موجب کاهش تمايل برنج کاران به کشت اين گونه ها شد و درنتيجه، سطح کشت اين ارقام به ۲۳۰ هزار هکتار از مجموع ۶۳۰ هزار هکتار کاهش يافته است».