گزارش های رسیده از ایران حاکیست که قيمت کالاهای اساسی در پايان سال جاری خورشیدی که مردم در تدارک خریدهای نوروزی هستند به شدت افزایش یافته است.
در همين حال دولت جمهوری اسلامی که وعده کنترل قيمت ها در روزهای آخر سال را داده بود، برای آنچه کنترل قيمت مايحتاج مردم در شب عيد اعلام کرده بازارهای دولتی داير کرده است.
اما به رغم اتخاذ این تدابیر، گزارش رسانه های داخلی ايران حکایت از آن دارد که در روزهای اخير، قيمت مرغ، تخم مرغ و گوشت قرمز، برنج، ميوه، آجيل و محصولات لبنی در بازار به شکل بی سابقه ای افزايش يافته است.
قيمت کالاهای اساسی در حالی افزايش يافته است که در طول دوران رياست جمهوری محمود احمدی نژاد از سال ۱۳۸۴ تا کنون، نرخ تورم سير صعودی پيدا کرده و در سال ۸۶ با عبور از مرز ۱۷ درصد به رقمی بی سابقه در دهه گذشته رسيده است.
اين گرانی ها باعث اعتراض استادان اقتصاد دانشگاه های ايران، نمايندگان مجلس و گروه های سياسی شده است. نامه ۵۲ اقتصاددان و نامه جمعيت ايثارگران، يکی از حاميان محمود احمدی نژاد در انتخابات رياست جمهوری سال ۸۴، به رييس جمهوری در اعتراض به سياست های اقتصادی دولت نهم از آن جمله است.
اما دولت تاکنون بدون توجه به اعتراضات، سياست های اقتصادی خود را پيش می برد. محمود احمدی نژاد در پاييز گذشته در يک سخنرانی تلويزيونی، دليل گرانی ها را دست های پنهان و شايعه پراکنی رسانه ها اعلام کرد.
پيش از آن هم رييس جمهوری اسلامی در پاسخ به اعتراض رسانه ها نسبت به گرانی کالاهای اساسی گفته بود که در محل سکونت او هيچ چيز گران نشده است و مردم را دعوت کرده بود از محل زندگی او مايحتاج خود را تهيه کنند.
روند افزايش قيمت ها در ماه های گذشته و اعلام رسمی نرخ تورم ۸/۱۷ درصد برای بهمن ماه از طرف بانک مرکزی جمهوری اسلامی حتی مراجع تقليد قم وابسته به حکومت را هم به اعتراض واداشته است.
با آنکه دولت بازارهای دولتی ميوه داير کرده است اما در تهران قيمت ميوه های شب عيد به شدت افزايش يافته است. آيت الله نوری همدانی، روز ۱۸ اسفند ماه در جريان يک سخنرانی گفت: «متاسفانه امروز اين گراني ها مشکلات زيادی را در زندگی عمومی مردم به وجود آورده است و اين همت بيش از پيش دولتمردان جمهوری اسلامی ايران را مي طلبد.»
پيش از او، آيت الله مکارم شيرازی و آيت الله فاضل لنکرانی که خرداد ماه گذشت درگذشت، از گراني ها انتقاد کرده بودند.
تلاش دولت برای مهار قيمت ها
استراتژی دولت جمهوری اسلامی، در روزهای گذشته برای کنترل قيمت ها، آغاز عرضه مداوم سکه طلا، از طريق بانک های دولتی و همچنين برپايی بازارهای دولتی با عنوان «نمايشگاه های بهاره» و عرضه شبانه روزی گوشت و مرغ دولتی توسط وزارت جهاد کشاورزی است.
اين در حالی است که محمود احمدی نژاد، رييس جمهوری اسلامی ايران در آغاز اسفند ماه، به مردم اطمينان داده بود که «ايام عيد با گرانی ها به کام آنان تلخ نخواهد شد.»
داوود دانش جعفری، وزير اقتصاد و دارايی دولت نهم هم يک ماه پيش در يک سخنرانی گفته بود «بازار را به کام مردم شيرين می کنيم.»
از ميان کالاهای اساسی، در روزهای گذشته قيمت برنج بيش از ديگر کالاها افزايش يافته است. قيمت هر کيلو برنج ظرف يک ماه گذشته تا ۱۰۰۰ تومان افزايش يافته و به ۲۵۰۰ تومان رسيده است.
دولت در اقدام ديگری برای کاهش قيمت برنج، تعرفه واردات برنج را حذف کرد. اين اقدام باعث اعتراض شديد شالی کاران شمال و برخی نمايندگان مجلس شد. چرا که واردات برنج خارجی با قيمت ارزان باعث زيان شاليکاران می شود.
گوشت قرمز، گوشت مرغ و تخم مرغ از ديگر کالاهايی هستند که در روزهای آخر سال گران شده اند. اين در حالی است که وزارت جهاد کشاورزی، از مهر ماه گذشته با تعيين قيمت و حجم توليد در بازار گوشت و مرغ، تحت عنوان «طرح ساماندهی مرغ و تخم مرغ» و همچنین واردات گوشت قرمز تلاش کرده است قيمت اين کالاها را ثابت نگاه دارد.
اما اين اقدام دولت نه تنها باعث کاهش قيمت نشد، بلکه با افزايش توليد، قيمت دانه و علوفه را بالا برد تاجايی که ديگر صرفه اقتصادی پرورش جوجه و گوساله برای دامداران از ميان رفت و بازاد دچار کمبود شد.
روند افزايش قيمت گوشت قرمز در زمستان گذشته باعث شد روز ۲۹ بهمن ماه گذشته نمايندگان مجلس شورای اسلامی به دولت تذکر کتبی بدهند. اما روند صعودی قيمت همچنان ادامه يافت. این در حالی است که وزارت جهاد کشاورزی جمهوری اسلامی ايران، هيچ عکس العملی به اعتراضات نشان نداد.
به گزارش شماره ۱۹ اسفند ماه روزنامه کارگزاران، قيمت مرغ در بازار تهران تا ۱۰۰۰ تومان افزايش يافته و از ۱۷۰۰ تومان به ۲۷۰۰ تومان رسيده است.
خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ايران، ايرنا، نیز روز ۱۵ اسفند ماه از اعتراض مردم وارمين به افزايش قيمت مرغ و تخم مرغ خبر داد. مردم به خبرنگار ايرنا گفته بودند: «درچند ماه گذشته سير صعودی قيمت گوشت مرغ در ورامين به حدی بوده که تصور مي شود هيچ مانعی جلودار کنترل آن نيست.»
بر اساس اين گزارش، يکی از فروشندگان گوشت و مرغ گفته بود که «به دليل افزايش قيمت و ناتوانی مردم در خريد مايحتاج شان، مشتری های خود را از دست داده است.»
بهای هر دانه تخم مرغ دولتی هم به قيمت بی سابقه ۱۲۰ تومان رسيده است.
افزايش قيمت ميوه و نان
با آنکه دولت بازارهای دولتی ميوه داير کرده است اما در تهران قيمت ميوه های شب عيد به شدت افزايش يافته است.
قيمت هر کيلو پرتقال و سيب که به دليل آب و هوای ايران در اين فصل پرفروش ترين ميوه است در بازار آزاد تهران به کيلويی ۲۰۰۰ تومان رسيده است.
يک شهروند اصفهانی در این زمینه به راديو فردا گفت که قيمت پرتقال در اصفهان به ۱۲۰۰ تومان رسيده است و عده ای از مردم توان خريد ميوه ندارند.
افزايش قيمت پرتقال پیش از اين نیز پيش بينی شده بود. حسين مهاجران، رييس تعاونی اتحاديه ميوه و سبزی تهران، دو هفته پيش، از سرما زدگی محصول پرتقال شمال خبر داده بود. او گفته بود که با واردات می توان مشکل را حل کرد.
از سوی دیگر، در حالی که دولت به نانوايی ها يارانه دولتی پرداخت می کند و سازمان بازرگانی استان تهران افزايش قيمت نان را تکذيب می کند ولی برخی مطبوعات در ایران از فروش نان تا چهار برابر قيمت مصوب خبر داده اند.
گرانی شب عيد، تنها شامل کالاهای اساسی نشده است. موج گرانی به بازار اتومبيل هم رسيده و قيمت انواع اتوموبيل را ۱۰ تا ۱۵ درصد افزايش داده است.
قيمت سکه طلا هم در روزهای گذشته با رسيدن به مرز ۲۹۰ هزار تومان يک رکورد تاريخی به جای گذاشت.
روز ۱۳ اسفند ماه، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ايران گزارش داد که نرخ تورم در بهمن ماه به ۸/۱۷ درصد رسيده است. اين نرخ تورم در دهه گذشته بی سابقه بوده است. همچنين بر اساس گزارش بانک مرکزی، سطح عمومی قيمت ها نسبت به بهمن ماه سال گذشته ۲/۲۰ درصد افزايش يافته است.
نرخ تورم با روی کار آمد دولت محمود احمدی نژاد در سال ۱۳۸۴ روند صعودی گرفت. در حالی که نرخ تورم در سال ۸۴ به ۴/۱۰ درصد رسيده بود، در سال ۸۵ و ۸۶ به ترتيب تا ۹/۱۱ درصد و ۵/۱۷ درصد افزايش يافت.
