از اول ماه ژوئن (۱۲ خرداد) کسانی که شهروند اتحادیۀ اروپا نیستند، این امکان را دارند که با استفاده از ویزای «کارت شانس»، بدون پیشنهاد شغلی یا پذیرش دانشگاهی اما با شرایطی خاص، به آلمان مهاجرت کنند.
دولت آلمان طرحی به نام «کارت شانس» را آغاز کرده که بر اساس آن به افرادی که به دنبال اشتغال در این کشور هستند فرصت می‌دهد تا «آسان، سریع و قانونی» به آلمان مهاجرت کنند و به مدت یک سال برای پیدا کردن شغل در اقتصاد اول اتحادیه اروپا تلاش کنند.
افراد جویای کار باید هزینه‌های زندگی خود را بپردازند و تنها در صورتی که بتوانند در کمتر از یک سال شغلی دائمی با حقوق ناخالص سالانه حداقل ۴۰ هزار و ۷۷۰ یورو پیدا کنند، می‌توانند به اقامت خود در آلمان ادامه دهند.
البته تحت شرایط خاص، مدت زمان جست‌وجوی کار حداکثر تا دو سال نیز قابل تمدید است.
فرد متقاضی همچنین در زمان جست‌وجوی کار در آلمان اجازۀ ۲۰ ساعت کار در هفته هم خواهد داشت.
شرایط صدور ویزا
همۀ متقاضیان باید حداقل دو سال آموزش حرفه‌ای یا مدرک دانشگاهی به رسمیت شناخته‌شده در کشور مبدأ را داشته باشند، به این معنا که فرد درخواست‌کننده حداقل باید تحصیلاتی حداقل تا مقطع فوق دیپلم داشته باشد.
بیشتر در این باره: رئیس اداره کار آلمان می‌گوید که این کشور به مهاجران بیشتری نیاز داردداشتن حداقل دانش زبان آلمان در سطح ابتدایی (A1) یا انگلیسی متوسط (B2) نیز یکی از شرایط لازم برای گرفتن این ویزا است.
متقاضیان همچنین باید ثابت کنند که به عنوان مثال از طریق شغل پاره‌وقت در آلمان یا دارایی خود از توانایی تأمین هزینه زندگی به مدت یک سال در آلمان برای جست‌وجوی کار برخوردار هستند. استاندارد سالانۀ فرضی دولت آلمان برای هر نفر در حدود ۱۲ هزار و ۳۰۰ یورو است.
پس از برآورده شدن پیش‌نیازها، برای داوطلبانی که به عنوان کارگران ماهر شناخته می‌شوند یا افرادی که با استفاده از سیستم امتیاز حداقل شش امتیاز کسب کرده‌اند، ویزای «کارت شانس» صادر می‌شود.
شیوۀ امتیازدهی
فرد متقاضی باید بتواند امتیازات لازم را برای گرفتن این ویزا به دست آورد. امتیازها بسته به تجربۀ حرفه‌ای، مهارت‌های زبانی، سن و ارتباط با آلمان اعطا می‌شود.
فردی که مدرک تحصیلی یا کاری مورد نظر وزارت کار آلمان را دارا باشد یا در رشته‌هایی مانند پرستاری، معلمی و مهندسی در کشور خود مجوز فعالیت شغلی داشته باشد، چهار امتیاز را به خود اختصاص خواهد داد. پنج سال تجربۀ فعالیت حرفه‌ای در هفت سال گذشته نیز سه امتیاز دارد.
داشتن مدرک زبان آلمان متوسط (B2) نیز سه امتیاز و مدرک زبان آلمانی ابتدایی (B1) دو امتیاز دارد. همچنین دو امتیاز به متقاضیان زیر ۳۵ سال و یک امتیاز به متقاضیان زیر ۴۰ سال تعلق می‌گیرد.
بیشتر در این باره: افزایش ۵۱درصدی تقاضای پناهندگی به آلمان؛ ایرانی‌ها در رتبهٔ پنجماز سوی دیگر حداقل شش ماه اقامت غیر از اقامت توریستی در آلمان نیز یک امتیاز برای متقاضی خواهد داشت.
مهارت‌های پیشرفته زبان انگلیسی (C1)، آموزش در منطقه‌ای با کمبود نیروی کار رسمی در آلمان مانند خدمات بهداشتی-درمانی و مهندسی نیز امتیاز محسوب می‌شود.
همچنین فرد متقاضی می‌تواند همسر و فرزندان خود را نیز به آلمان بیاورد.
مقایسه با نمونه‌‌های مشابه قبلی
پیش از این، دولت آلمان ویزای جست‌وجوی کار را برای افراد متقاضی اشتغال در این کشور در نظر گرفته بود، اما شرایط دریافت «کارت شانس» آسان‌تر از این ویزا و البته زمان جست‌وجوی شغل هم طولانی‌تر است. در ویزای جست‌وجوی شغلی، فرد تنها اجازه داشت به مدت شش ماه در آلمان پی‌جوی شغل باشد و پس از آن هم تمدید آن امکان‌پذیر نبود.
در این ویزا مانند ویزای «کارت شانس» حداقل سطح تحصیلات فوق دیپلم در نظر گرفته شده بود و شرط داشتن مدرک زبان آلمانی هم وجود داشت، اما در ویزای «کارت شانس» فرد متقاضی می‌تواند مدرک زبان انگلیسی اعلام‌شده نیز ارائه کند.
همچنین در ویزای جست‌وجوی کار اجازۀ اشتغال به کار پاره‌وقت هفتگی در زمان جست‌وجوی شغل وجود نداشت.
چرا آلمان شرایط ویزای جستجوی کار را تسهیل کرده است؟
به‌گفتۀ هوبرتوس هایل، وزیر کار آلمان، غول اقتصاد اروپا باید تا سال ۲۰۳۵ میلادی هفت میلیون کارگر ماهر را به نیروی کار خود اضافه کند. از نظر وزارتخانۀ تحت مدیریت آقای هایل، تأمین این میزان کارگر ماهر بدون استفاده از مهاجران امکان‌پذیر نیست.
کمبود کارگر به‌ویژه در بخش پرستاری و خدمات پذیرایی در این کشور به‌شدت احساس می‌شود و همچنین کمبود نیروی ماهر در بخش فناوری اطلاعات هم در شرکت‌ها و هم در مراکز دولتی وجود دارد.
بیشتر در این باره: افزایش مهاجرت پزشکان از ایران؛ «هجمهٔ رسانه‌ای» یا واقعیت؟این به دلیل آن است که جامعۀ آلمان روزبه‌روز پیرتر می‌شود و بر همین اساس به تعداد افراد بازنشسته در این کشور افزوده می‌شود.
همچنین دولت آلمان در تلاش است تا بیش از پیش جامعۀ این کشور را به سمت حوزه‌های دیجیتال ببرد؛ مسئله‌ای که در دوران همه‌گیری کرونا کمبود آن به‌شدت در این کشور احساس شد و شهروندان آلمان برحسب عادات سنتی خود تمایل چندانی به آن ندارند. این در حالی است که صنایع جدیدی در حوزه‌های دیجیتال در اقتصاد آلمان شکل گرفته که این کشور نیروی کار مناسب و کافی برای آن‌ها ندارد.
دولت آلمان آوردن مهاجران با توانایی‌های شغلی را تنها راه غلبه بر این مشکلات می‌داند و به همین دلیل تلاش دارد راه را برای ورود این افراد و اشتغال آن‌ها در آلمان هموار کند؛ مسئله‌ای که می‌تواند برای بسیاری از ایرانیان که به فکر مهاجرت به کشوری مانند آلمان هستند، جذاب باشد.
با همۀ این اوصاف، مشکلاتی چون سیستم طولانی و نفس‌گیر کاغذبازی ادارات آلمانی و فشار گروه‌های راست افراطی برای اخراج مهاجران ازجمله معضلاتی است که دولت ائتلافی آلمان باید برای آن‌ها راه‌چاره‌ای پیدا کند تا ویزای «کارت شانس» بتواند آن‌طور که مطلوب وزارت کار آلمان است، کارآمد باشد.
در تهیه این گزارش از تحقیقات رعنا فتوحی‌نیا نیز استفاده شده است.