خشونت سنتی و قانونی علیه زنان در جامعه ایرانی

عکس تزئینی است

۲۵ نوامبر مصادف با روز جهانی «رفع خشونت علیه زنان» است. سازمان‌ها و فعالان حقوق زنان و حقوق بشر به مناسبت این روز برنامه‌های گوناگونی برگزار کرده‌اند.

به مناسبت این روز، مجلس لردهای بریتانیا از سازمان‌ها و گروه‌های مختلفی که به این منظور فعالیت می‌کنند دعوت کرد تا به چاره‌جویی و پیشنهادهای آنان برای مبارزه با این گونه خشونت‌ها گوش دهد و سیاست‌های لازم برای جلوگیری از این خشونت‌ها را در پیش گیرد.

در این میان عده‌ای که در لندن علیه خشونت در کشورهای دیگر فعالیت می‌کنند نیز حضور داشتند. از ایران خانم روحی شفیعی، نویسنده و بنیان‌گذار سازمان «ایکاوی» یا ائتلاف بین‌المللی علیه خشونت در ایران، شرکت کرده و از خشونت‌های قانونی در ایران صحبت کرد.

رادیو فردا در این زمینه با مدیران بنیاد حقوق بشر برومند و سازمان ایکاوی یا ائتلاف بین‌المللی علیه خشونت در ایران گفت‌وگو کرده است.

خانم شفیعی ابتدا در مورد خشونت‌های قانونی در ایران به رادیو فردا می‌گوید: «متأسفانه خشونت در ایران به شکل قانونی اجرا می‌شود که این متفاوت از بسیاری کشورها است، یعنی خشونت در قانون آمده و شاید به طور قانونی اجرا می‌شود. ما روی این مسئله تأکید داریم و همه جا در مورد آن صحبت می‌کنیم.»

  • خانم شفیعی، در مورد این خشونت‌های قانونی بیشتر توضیح دهید.

یعنی در قانون تبعیض‌هایی علیه زنان و دختران وجود دارد و اجرا می‌شود؛ تبعیض‌هایی که به خشونت منجر می‌شود.

به عنوان مثال قتل‌های ناموسی در ایران اتفاق می‌افتد، اما کسی به خاطر آن مجازات نمی‌شود و یا زنانی که در خانه گرفتار انواع خشونت‌ها هستند، از شوهرانشان کتک می‌خورند و مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند، اما از نظر قانونی دستشان به جایی نمی‌رسد.

ما با انواع این خشونت‌ها مبارزه می کنیم شاید بتوانیم با تغییر درقوانین شرایط را عوض کنیم. ما با هر دو شکل خشونت، یعنی شکل سنتی و گسترده آن در جامعه و این که قانون خشونت سنتی در جامعه را تشویق و ترغیب می‌کند مبارزه می‌کنیم.


****

بنیاد «حقوق بشر عبدالرحمان برومند» یکی از سازمان‌های حقوق بشر است که به مناسبت روز جهانی رفع خشونت علیه زنان دو خودآموز تحت عنوان «روش جمع‌آوری اسناد نقض حقوق بشر زنان» بر روی وب سایتش منتشر کرده و همچنین اعلامیه سازمان ملل در مورد رفع خشونت علیه زنان را ترجمه کرده است.

لادن برومند، مدیر پژوهشی این بنیاد به رادیو فردا می‌گوید علت انتشار این مطالب تشویق شهروندان به مستند کردن خشونت در ایران است و می‌افزاید: «بنیاد برومند بر نقش شهروندان در شرایطی که دولت عامل اصلی خشونت علیه شهروندان و زنان است، تکیه می‌کند. به همین دلیل ما ابتدا اعلامیه رفع خشونت علیه زنان را که توسط سازمان ملل درسال ۱۹۹۳ تصویب شده به فارسی ترجمه کردیم و همچنین دو دفترچه که به شهروندان آموزش می‌دهد چگونه اعمال خشونت بر زنان را مستند کنند ترجمه کردیم تا شهروندان آگاه در ایران بتوانند در مورادی که شاهد خشونت علیه زنان و به خصوص خشونت جنسی هستند چه از طرف اعضای جامعه و چه از طرف مأموران دولتی، این موارد را مستند کنند تا بتوان علیه مسئولان این خشونت‌ها شکایت کرد.»

  • خانم برومند، آیا این اسناد را به مرجعی ارائه می‌دهید؟

در دو دفترچه‌ای که ما ترجمه کردیم کمیته‌هایی که کارشناسی این کار را در سازمان ملل برعهده دارند مشخص شده و آدرس آنها نیز وجود دارد. البته اگر این مستندات را برای بنیاد ما هم بفرستند آنها را ترجمه می‌کنیم و به مقامات صالحه در سطح بین‌المللی می‌رسانیم.

  • بسیاری از خشونت‌ها از طریق خانواده‌ها و در جامعه انجام می‌گیرد و مشابه آن درکشورهای دیگر هم انجام اعمال می‌شود. تفاوت ایران با سایر کشورها دراین زمینه چیست؟

در شرایطی که مردان جامعه علیه زنان خشونت اعمال می‌کنند، مسئول مقابله با این خشونت دولت است. اما در ایران دولت مباشر و عامل اصلی بیشتر خشونت‌ها است، به همین دلیل اگر اعضای جامعه آگاهی داشته باشند و در شرایطی که شاهد یک حرکت خشن نسبت به یک زن هستند مداخله کرده و این امر را تقبیح کنند (همان طور که قوانین بین‌المللی این خشونت را تقبیح می‌کند) و خشونت را مستند کنند، می‌توان این شکایت‌ها را به کمیته‌های مخصوص مبارزه با خشونت علیه زنان در سازمان ملل رساند و این کمیته‌ها دولت ایران را مورد سؤال قرار می‌دهند.