دو روز پس از آنکه وزیر خارجه لهستان گفت تصمیم بر این است تا به خاطر نوع رفتار مقامهای ایرانی، جمهوری اسلامی به نشست ورشو دعوت نشود، رئیس جمهور لهستان روز چهارشنبه گفت که دولت وی هنوز در مورد موضوع دعوت ایران تصمیم نگرفته است.
آندرژِی دودا، رئیس جمهوری لهستان، که برای شرکت در «مجمع اقتصاد جهانی» در داووس سوئیس بهسر میبرد، روز چهارشنبه، سوم بهمن، در مصاحبهای با شبکه تلویزیونی «تیویپی» لهستان گفت که کشورش در خاورمیانه منافعی ندارد و در ارتباط با آن منطقه به عنوان «یک کشور بی طرف» عمل میکند.
او گفت که پرداختن به مسائل ایران تنها جزئی از برنامه نشست ورشو است و برنامه این کنفرانس دیدگاه کلی آن منطقه، اعم از مسائل پناهندگان، جنگ و غیره را دربر میگیرد.
او در پاسخ به این پرسش که آیا ایران هم قرار است به این نشست دعوت شود گفت: «این تصمیمی نیست که ما، به عنوان میزبان، بخواهیم به تنهایی بگیریم، بلکه شرکتکنندگان هم در آن دخیلند و این موضوع را به صورت باز با آنها به بحث میگذاریم». او تأکید کرد که فعلاً تصمیم در مورد دعوت ایران مشخص نشده است.
Your browser doesn’t support HTML5
این در حالی است که دو روز پیش از این، یاتسِک چاپوتوویچ، وزیر خارجه لهستان، در بروکسل در گفتوگو با خبرنگاران لهستانی گفته بود که جمهوری اسلامی ایران به نشست ورشو دعوت نشدهاست.
او در این باره توضیح داده بود: «چون به نظر لهستان، ایران صحبتهایی میکند و کارهایی میکند که در سطوح جامعه بینالملل نمیگنجد و این روند آرام برگزاری کنفرانس را تهدید میکند.»
آقای چاپوتوویچ افزوده بود: «با این حال آنها مطمئناً در جریان نتایج کنفرانس قرار خواهند گرفت.»
کنفرانس بینالمللی درباره آینده خاورمیانه که ایالات متحده میزبانش خواهد بود قرار است در روزهای در ۲۴ و ۲۵ بهمن ماه در ورشو لهستان در سطح وزیران خارجه کشورهای مختلف برگزار شود.
شبکه خبری اینترفکس به نقل از مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، هدف از این اجلاس را «ارتقای ثبات و آزادی در خاورمیانه با تاکید بر مقابله با نفوذ منطقهای ایران» عنوان کرده است.
جمهوری اسلامی ایران این نشست را یک «کنفرانس ضد ایرانی» توصیف میکند، اما نماینده ایالات متحده در جلسه شورای امنیت روز سهشنبه گفت که هدف از برگزاری نشست ماه آینده ورشو تخریب وجهه ایران نیست بلکه «ترویج صلح و ثبات در خاورمیانه است.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، جاناتان کوهن، معاون سفیر آمریکا در شورای امنیت، در ادامه گفت که در نشست ورشو قرار است درباره ابعاد برجام هم تبادل نظر شود.
او این نشست را «یک همفکری در جهت ترسیم سازوکار امنیتی قویتر» برای خاورمیانه توصیف کرد و گفت که طی این کنفرانس جلساتی در مورد بحرانهای انسانی سوریه و یمن، توسعه موشکی، افراطگرایی و امنیت سایبری در خاورمیانه برگزار خواهد شد.
در همین حال، واسیلی نبنزیا، سفیر روسیه در سازمان ملل، پس از اظهارات آقای کوهن، خطاب به شورای امنیت گفت که مسکو «دوست دارد که باور کند این کنفرانس تنها یک کشور مشخص را هدف نگرفته» اما این سؤال را مطرح کرد که «چرا ایران به این کنفرانس دعوت نشده؟ کشوری که یکی از قابل توجهترین و بزرگترین کشورهای منطقه است».
شبکه ده تلویزیون اسرائیل پیش از این خبر داده که بنیامین نتانیاهو، در سِمت وزیر خارجه اسرائیل، به کنفرانس بینالمللی ورشو دعوت شده است.
بر اساس این گزارش، افزون بر وزیران خارجه مصر و اردن، که کشورشان با اسرائیل روابط کامل سیاسی دارند، وزیران خارجه عربستان، بحرین، امارات متحده عربی، مراکش و چند کشور دیگر نیز به کنفرانس لهستان دعوت شدهاند.
خبر برگزاری این نشست نخست با اعتراض محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، روبهرو شد که حتی با اشاره به جنگ جهانی دوم یادآوری کرد که ایران میزبان شماری از لهستانیهایی بود که از جنگ گریختند.
جنگ جهانی دوم که با تهاجم نظامی آلمان و اتحاد جماهیر شوروی از دو سو به لهستان همراه بود، باعث شد که ۲۱ هزار و ۶۹۱ غیرنظامی همراه هزار و ۵۵۴ نظامی لهستانی برای مدتی به ایران پناهنده شوند.
روز بعد وزارت خارجه ایران در اعتراض به برگزاری این نشست کاردار لهستان در تهران را احضار کرد.
سازمان سینمایی ایران نیز در واکنش به برگزاری این کنفرانس «هفته فیلم لهستان در تهران» را که قرار بود از هفتم تا دوازدهم بهمن در تهران و پس از آن در اصفهان، شیراز و مشهد برگزار شود، لغو کرد.
پس از آن وزارت خارجه لهستان در بیانیهای در وبسایت خود با اشاره به احضار کاردار این کشور در ایران اعلام کرد که «از نظر ما، جامعه بینالملل حق دارد درباره مسائل مختلف منطقهای و جهانی بحث و رایزنی کند».
در این بیانیه تاکید شده که لهستان نیز حق خود میداند که کنفرانس مشترکی برگزار کند که هدف آن ایجاد بستر برای اقداماتی در راستای برقراری ثبات و رفاه در منطقه خاورمیانه است.
پس از این بیانیه بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، باری دیگر واکنشی اعتراضی داشت و گفت که «قطعاً واکنش جمهوری اسلامی ایران به این اقدام بسیار جدی و بدون هرگونه مماشات و ملاحظهای خواهد بود».
او افزود که «ما اطلاعات کاملی در مورد این نشست از طرق مختلف دریافت کردهایم. در مورد اهداف و اقداماتی که برخی کشورها علاقهمند هستند در این نشست دنبال کنند اطلاع داریم.»
وی ادامه داد: «ما در حال برقراری تماسهایی هستیم و بعد از تکمیل این تماسها و همه آنچه که باید در این زمینه داشته باشیم در آینده نزدیک در این ارتباط با مردم بیشتر صحبت میکنیم.»
پیش از این نیز وزیر خارجه، معاول اول رئیس جمهور و دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران به برگزاری این اجلاس اعتراض کرده بودند.
رادیو زِت که یک رادیوی خصوصی در لهستان است پیشتر گزارش داده بود ایران صدور روادید گردشگری را نیز برای شهروندان لهستان متوقف کرده است.
اما بهرام قاسمی روز ۲۷ دی این خبر را تایید نکرد.