مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی می‌گوید خاموشی‌های سراسری و برنامه‌ریزی‌شده در ایران به خاطر کسری گاز و سوخت‌های مایع برای مصرف نیروگاه‌ها است.
همزمان با انتشار گزارش‌ها درباره آغاز خاموشی در شهرهای مختلف ایران از جمله پایتخت، مرکز پژوهش‌های مجلس روز دوشنبه ۲۱ آبان تایید کرد که به دلیل کسری همزمان گاز، گازوئیل و مازوت مشکل تأمین برق در کشور ایجاد شده است.
این مرکز در گزارش خود تصریح کرده است طی سال جاری مصرف سوخت مایع، شامل مازوت و گازوئیل، در نیروگاه‌های حرارتی افزایش یافته و در حال حاضر ذخایر گازوئیل و مازوت نیروگاه‌ها در ۶ ماهه اول ۱۴۰۳ نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش یافته است.
بر اساس این گزارش، افزایش ناترازی گاز و عدم امکان تأمین سوخت مایع جایگزین، چالش‌هایی را برای تأمین برق در زمستان به وجود آورده است.
مقام‌های دولت مسعود پزشکیان پیش‌تر گفته بودند جلوگیری از «مازوت‌سوزی» در برخی نیروگاه‌های برق، برای ممانعت از آلودگی بیشتر هوا است.
توجیه توقف مازوت‌سوزی در سه نیروگاه با موضوع آلودگی هوا در حالی است که اخیرا مقامات شرکت توانیر از کسری شدید ذخایر مازوت و گازوئیل در نیروگاه‌ها خبر داده و امسال به خاطر کسری گاز در تمام فصول سال، مصرف مازوت و گازوئیل در نیروگاه‌ها در نیمه ابتدایی امسال تقریبا دو برابر شده است.
بیشتر در این باره: پشت پردهٔ توقف «مازوت‌سوزی» و خاموشی‌ها در ایران
همچنین ذخایر سوخت مایع نیروگاه‌ها برای پاییز و زمستان به ۴۰ درصد سقوط کرده است؛ موضوعی که عملا دست دولت را در تامین سوخت کافی برای نیروگاه‌ها بسته است.
توقف فعالیت سه نیروگاه کشور و آغاز جیره‌بندی برق در استان‌ها، حتی پایتخت کشور، در حالی است که ایران کماکان به صادرات گاز طبیعی و مایع خود ادامه می‌دهد.
ایران برای سال جاری صادرات ۱۱ میلیارد متر مکعب گاز و برای سال آینده صادرات ۱۶ میلیارد متر مکعب گاز به عراق و ترکیه را هدف‌گذاری کرده است. پارسال نیز ایران ۱۲ میلیارد متر مکعب صادرات گاز داشت که اگر آن را متوقف می‌کرد، نه تنها نیازی به سوزاندن ۸ میلیارد لیتر مازوت در نیروگاه‌ها نداشت، بلکه از مصرف ۲ تا ۳ میلیارد لیتر گازوئیل نیز جلوگیری می‌کرد.
در این میان خبرگزاری تسنیم روز دوشنبه از دولت انتقاد کرده که می‌توانست به جای توقف فعالیت نیروگاه‌ها به خاطر کمبود مازوت و گازوئیل، صادرات گاز مایع (پروپان و بوتان) را کاهش دهد و آن را در نیروگاه‌ها مصرف کند.
ایران سالانه ۶.۵ میلیون تن صادرات گاز مایع به چین دارد که اگر آن را متوقف کند، دیگر هیچ نیازی به مازوت‌سوزی در نیروگاه‌ها نخواهد داشت.
برآوردی از صادرات نفت و گاز
مرکز پژوهش‌های مجلس در بخش دیگری از گزارش خود می‌گوید دولت در لایحه بودجه سال آینده صادرات ۱۶ میلیارد متر مکعب گاز و درآمد ۵.۲ میلیاردی از این محل را در نظر گرفته؛ در حالی که احتمالا تنها قادر به صادرات ۱۲ میلیارد متر مکعب باشد.
این گزارش می‌افزاید دولت برای سال آینده همچنین صادرات روزانه ۱.۸۵ میلیون بشکه نفت در نظر گرفته که احتمال تحقق آن وجود ندارد.
در همین زمینه شرکت اطلاعات کالا، کپلر، به رادیو فردا گفت ایران در ۱۰ ماه ابتدایی امسال بطور متوسط روزانه یک میلیون و ۵۵۰ هزار بشکه صادرات نفت و میعانات گازی داشته است.
بیشتر در این باره: واکنش‌های گسترده به اعلام آغاز قطع برق «برنامه‌ریزی‌شده و سراسری» در ایرانامید دولت مسعود پزشکیان به افزایش ۳۰۰ هزار بشکه‌ای صادرات روزانه نفت در حالی است که اخیرا دونالد ترامپ با رویکردی بسیار سخت‌گیرانه برنده انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا شد؛ کسی که در دور قبلی ریاست‌جمهوری با خروج از برجام و اعلام تحریم‌های سخت‌گیرانه، صادرات روزانه نفت ایران را از ۲.۵ میلیون بشکه در سال ۲۰۱۷ به زیر ۳۵۰ هزار بشکه در سال ۲۰۲۰ رساند.
با روی کار آمدن دولت جو بایدن و اتخاذ سیاست نرم در مقابل ایران برای مجاب کردن جمهوری اسلامی به بازگشت به برجام، صادرات نفت ایران طی چهار سال گذشته روند صعودی داشته است.