سخنگوی وزارت خارجه ایران روز دوشنبه خبر داد که جمهوری اسلامی فهرستی را برای مبادله زندانیان با آمریکا به دولت این کشور ارائه کرده است.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، عباس موسوی روز دوشنبه، ۲۹ مهر، درباره تلاش جمهوری اسلامی برای آزادی ایرانیانی که به اتهام دور زدن تحریم‌های آمریکا در این کشور و کشورهای دیگر زندانی هستند گفت: «ما لیستی را برای مبادله ارائه کردیم و اسامی را دادیم که آنها بایستی آزاد شوند.»
آقای موسوی به نام افرادی که در این فهرست قرار دارند اشاره نکرده است.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، نیز دوم مهر خبر داده بود که از طریق سفارت سوئیس در تهران که حافظ منافع آمریکا است، درباره احتمال تبادل زندانیان میان دو کشور مذاکره کرده، اما این مذاکرات به بن‌بست خورده است.
وی گفته بود ایران از طریق سوئیس، اسامی زندانیانی را که تمایل دارد مبادله شوند اعلام کرده است.
آقای ظریف روز دوشنبه نیز گفت که در سفر خود به نیویورک در شهریورماه گذشته وضعیت مسعود سلیمانی، ایرانی زندانی در آمریکا، را پیگیری کرده است.
مسعود سلیمانی، پژوهشگر در زمینه سلول‌های بنیادی و عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس، روز ۱۵ مهر ۹۷ هنگام ورود به آمریکا به اتهام نقض تحریم‌های این کشور علیه ایران بازداشت شد.
دو ایرانی دیگر به نام محبوبه قائدی و مریم جزایری نیز که از دانشجویان سابق آقای سلیمانی بوده‌اند در ارتباط با او بازداشت شده، اما به قید وثیقه آزاد شدند.
آقای ظریف در اردیبهشت‌ماه پیشنهاد مبادله زندانیان بین ایران و آمریکا را مطرح کرد. وزارت خارجه آمریکا در واکنش به این پیشنهاد خواستار آن شد که تهران با آزادی زندانیان آمریکایی «جدیت خود را نشان دهد» و از جمله ژیو وانگ، رابرت لوینسون، و سیامک نمازی را آزاد کند.
پس از آزادی دو شهروند استرالیایی زندانی در ایران و آزادی یک ایرانی در استرالیا گمانه‌زنی‌هایی درباره مبادله این افراد مطرح شد.
هنوز یک استرالیایی دیگر در ایران در حبس به سر می‌برد، کایلی مور گیلبرت که اواخر شهریورماه برایش به اتهام «جاسوسی» کیفرخواست صادر شد.
گام چهارم کاهش تعهدات برجامی ایران «طراحی شد»
آقای موسوی روز دوشنبه همچنین گفت که گام چهارم کاهش تعهدات ایران در برجام طراحی شده است. او به جزئیاتی در این زمینه اشاره نکرد.
وی در عین حال ابراز امیدواری کرد که با انجام اقداماتی از سوی اعضای باقی‌مانده در برجام به ویژه اروپایی‌ها، «کار به گام چهارم کشیده نشود».
مقامات جمهوری اسلامی پیش از این نیز تهدیدهای مشابهی را مطرح کرده‌اند.
پیش از این رسانه‌ها در ایران به نقل از حسین نقوی حسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس، نوشته بودند که گام چهارم ایران، محدود کردن دسترسی بازرسان آژانس به تأسیسات هسته‌ای خواهد بود اما آقای نقوی حسینی این اظهارات خود را رد کرد.
وی در عین حال روز دوشنبه در توئیتر خود بار دیگر پیشنهاد کرد که در گام چهارم «تعهدات نظارتی کاهش پیدا کند».
در هفته‌های گذشته مقام‌های ایرانی اعلام کردند که در پایان یک دوره ۶۰ روزه دیگر، بار دیگر بخشی از تعهدات برجامی خود را معلق خواهند کرد. دوره ۶۰ روزه کنونی نیمه آبان‌ماه پایان می‌گیرد و مقام‌های ایران هنوز رسماً اعلام نکرده‌اند که در پایان این دوره چه بخش از تعهدات ایران تعدیل یا معلق خواهد شد.
عدم پایبندی به محدودیت ۳۰۰ کیلوگرمی ذخیره اورانیوم غنی‌‌شده، عبور از سطح ۳.۶۷ درصدی تعیین شده برای غنی‌سازی اورانیوم، و تعلیق محدودیت‌ها در زمینه گسترش تحقیقات هسته‌ای، سه مرحله‌ای است که ایران تاکنون در زمینه تعلیق یا تعدیل تعهدات برجامی خود به اجرا گذاشته است.
این اقدامات اعتراض اتحادیه اروپا را به دنبال داشته است.