خبرگزاری رویترز روز پنجشنبه ۱۰ اسفندماه به نقل از دیپلمات ها نوشته است، قدرت های اروپایی مذاکره با ایران در خصوص نقش تهران در خاورمیانه را شروع کرده اند و قرار است در ماه جاری در ایتالیا بار دیگر دیدار کنند.
در همین حال، گفته شده این دیدارها برای پاسخ دادن به نگرانی های دونالد ترامپ است که در مورد توافق اتمی موسوم به برجام به آن اشاره کرده بود.
دونالد ترامپ در ۲۲ دی ماه (۱۲ ژانویه) گفته بود این آخرین بار است که تحریم های هسته ای ایران را تمدید می کند و دیگر حاضر به تمدید آنها نخواهد بود و می بایست ایرادهای «فاجعه بار» در توافق هسته ای با ایران طی ۱۲۰ روز اصلاح شوند.
رویترز می گوید، در واکنش ، فرانسه، آلمان و بریتانیا در همکاری با مقام های آمریکا در تلاشند تا ضمن طراحی یک استراتژی، توافق اتمی با ایران را پیش از رسیدن به موعد بعدی تعلیق تحریم های ایران از سوی آمریکا – ۱۲ ماه مه سال جاری میلادی – ترمیم کنند.
ایران و شش قدرت جهانی شامل آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، بریتانیا همراه با آلمان در تیرماه سال ۱۳۹۴ بر سر حل‌وفصل برنامه هسته‌ای ایران و برداشتن تحریم‌های بین‌المللی علیه آن به توافق رسیدند. ایران در چارچوب این توافق، برجام، پذیرفت که بسیاری از فعالیت‌های هسته‌ای‌اش را متوقف کند.
این گزارش می گوید به موازات این گفت وگوها، سه کشور اروپایی یاد شده به همراه ایتالیا و اتحادیه اروپا، مذاکراتی با ایران شروع کردند تا به نگرانی های کشورهای عربی و اسرائیل در مورد نقش ایران در بی ثباتی در منطقه – سوریه، لبنان، یمن وعراق – پاسخ دهند.
ایران هرگونه نقش برهم زننده در منطقه را رد کرده و می گوید این اسرائیل، عربستان سعودی و آمریکا هستند که منبع تنش در خاورمیانه محسوب می شوند.
این گزارش حاکی است نخستین دور گفت وگوهای مقامات رسمی اروپایی با ایران، در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ درماه گذشته انجام شد و مذاکرات در خصوص وضعیت مناقشه در یمن بود.
دو دیپلمات اروپایی و یک مقام رسمی ایران گفته اند قرار است به زودی ادامه گفت وگوها در ایتالیا برگزار شود.
یک دیپلمات اروپایی که نخواسته نامش فاش شود به رویترز گفته است: «ما در مونیخ آن چه از ایران در خصوص یمن انتظار داریم را مطرح کردیم. البته طبیعی است که ایرانی ها گفتند کار آن ها نیست ولی ما به چند نتیجه گیری رسیدیم که کمک کند با هم پیش برویم.»
این مقام اروپایی گفته است: «ایرانی ها خیلی خوب همکاری می کنند. ولی البته داشتن یک جلسه مثبت به این معنی نیست که تاثیری واقعی در جهان را شاهد خواهیم بود.»
جمهوری اسلامی ایران از حامیان جدی و اصلی بشار اسد در سوریه است. ایران همچنین پشتیبان شبه نظامیان شیعه در عراق،شبه نظامیان حوثی در یمن و همچنین حزب الله لبنان است.
یک مقام رسمی ایرانی به رویترز گفته است: بیشتر اختلافاتی که با غرب وجود دارد را می شود حل کرد. غرب باید بار دیگر اعتماد ما را جلب کند. هنوز توافق اتمی به طور کامل به اجرا در نیامده است. چطور از ما انتظار می رود در دیگر مسائل ما به آن ها اعتماد کنیم؟
مقام های رسمی اروپایی به رویترز گفته اند امیدوارند در دور بعدی گفت وگوها، در مورد نقش گروه های شبه نظامی مدافع ایران در لبنان و جنوب سوریه صحبت کنند.
این مقام رسمی گفته است: «البته در انظار عمومی ایرانی ها می گویند که ما حاضر به آن نیستیم. ولی ما باور داریم که زمینه هایی برای پیشرفت وجود دارد.»
مقام های اروپایی که قرار است با مقام های آمریکایی در ۱۵ مارس – دو هفته دیگر – در برلین دیدار کنند، قرار است به آمریکا تاکید کنند که مشغول کار روی استراتژی ایران - از جمله کنترل برنامه موشک های بالستیک ایران – هستند، و در مقابل از آمریکا می خواهند از توافق اتمی موسوم به برجام، کنار نرود.
یک دیپلمات فرانسوی به رویترز گفت: «ما خواهان حفظ برجام هستیم ولی می خواهیم به ایرانی ها بگوییم مشکلات دیگری با آن ها داریم. ما نیاز داریم پیشرفتی در این زمینه ها ببینیم. در غیراین صورت و به دلیل ترامپ، توافق اتمی برجام از هم می پاشد.»
دونالد ترامپ چهار شرط را برای ادامه همراهی آمریکا با برجام تعیین کرده که عبارت هستند از: «دسترسی فوری» بازرسان بین المللی به تمامی مکان ها و تاسیسات ایران، دائمی شدن محدودیت ها برای برنامه هسته ای ایران، تضمین به عدم نزدیک شدن به سلاح هسته‌ای، و محدودیت برنامه موشک‌های دوربرد ایران؛ زیرا به گفته آقای ترامپ، برنامه موشک‌های دوربرد و برنامه تسلیحات اتمی ایران «جدانشدنی هستند».
مقام‌های جمهوری اسلامی ایران نیز گفته‌اند که حاضر به مذاکره در این زمینه نیستند و هیچ تغییری را در برجام نمی‌پذیرند.