مقامهای ایران و روسیه از آماده شدن برای امضای «سند جامع همکاری» در آینده نزدیک خبر دادهاند و همزمان یک هیئت اعزامی روسیه در سفر به تهران از رئیسجمهور ایران دعوت کرد که به مسکو سفر کند.
هیئت روسی به رهبری ویتالی ساویف و الکسی اورچوک، معاونان نخست وزیر روسیه، روز دوشنبه ۳ دیماه با مسعود پزشکیان دیدار و از او دعوت کردند که در اوایل سال ۲۰۲۵ به مسکو سفر کند.
در این میان حمید بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، نیز در همین روز اعلام کرد سند جامع همکاریهای ایران و روسیه در یک سفر دوجانبه، احتمالاً اواخر دی ماه امضا خواهد شد.
بیشتر در این باره: لاوروف: پیمان جامع تهران و مسکو شامل همکاریهای دفاعی استسرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه آبان امسال گفته بود مسکو و تهران قصد دارند توافقی را امضا کنند که شامل «همکاریهای دفاعی نزدیکتر» میشود.
تاکنون مقامات دو کشور جزئیات سند یاد شده را اعلام نکردهاند، اما کره شمالی تابستان امسال سند مشابهی با روسیه امضا کرد و بلافاصله بیش از ۱۰ هزار نیروی نظامی خود را راهی میدان جنگ با اوکراین کرد.
در مذاکرات معاونان نخستوزیر روسیه با مقامات ایران موضوعات اقتصادی نیز مطرح شده است.
آقای اورچوک در سفر به تهران اعلام کرد حجم تجارت دوجانبه روسیه و ایران در ۹ ماه گذشته با حدود ۱۵ درصد افزایش به ۳.۳ میلیارد دلار رسیده است.
او توضیحی درباره تراز تجاری دو کشور نداد، اما آمارهای اتاق بازرگانی ایران نشان میدهد پارسال جمهوری اسلامی ۹۵۰ میلیون دلار صادرات به روسیه داشته و ۱.۷ میلیارد دلار نیز واردات از روسیه داشته است.
این ارقام تنها مربوط به تجارت غیرنفتی و غیرتسلیحاتی دو کشور است. ارسال گسترده پهپادهای ایرانی به روسیه طی دو سال گذشته برای استفاده در جنگ اوکراین با واکنش سخت غرب مواجه شده و آنها تحریمهایی علیه نهادها، شرکتها و افراد ایرانی دخیل در این موضوع اعمال کردهاند.
آقای ساویف نیز در دیدار با آقای پزشکیان مدعی شده است طرف روسی خط اعتباری لازم برای توسعه خط آهن رشت-آستارا را «تأمین کرده» است و ضمن همکاری با دولت آذربایجان برای کریدور شمالجنوب خواهان اجرای این توافقنامه از سوی ایران است.
مسعود پزشکیان نیز در این دیدار تأکید کرد دولتش بر اجرای توافقنامه تکمیل این خط آهن تأکید دارد و وزیر راه و شهرسازی «مسئول پیگیری» آن است.
بیشتر در این باره: آیا روسیه از احداث قطعهٔ راهآهن رشت- آستارا منصرف میشود؟هزینهٔ احداث راهآهن رشت-آستارا یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون یورو برآورد شده است و بخشی از کریدور شمال-جنوب خواهد بود.
اظهارات آقای ساویف در حالی است که روسیه طی یک دهه گذشته از امضای قرارداد اعطای وام برای توسعه خط آهن یاد شده سر باز زده و به رغم گذشت بیش از دو دهه قرارداد با ایران و هند برای اجرایی کردن کریدور ترانزیتی شمالجنوب، هنوز اقدامی در این زمینه انجام نداده است.