دفتر ریاست‌جمهوری آفریقای جنوبی روز چهارشنبه ۲۸ تیر خبر داد که «براساس تفاهم متقابل»، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در اجلاس رهبران اقتصادهای نوظهور (بریکس) که ماه آینده در آفریقای جنوبی برگزار می‌شود شرکت نخواهد کرد.
بیانیه دفتر ریاست‌جمهوری آفریقای جنوبی می‌افزاید سرگئی لاورف، وزیر خارجه روسیه، به نمایندگی از سوی این کشور در اجلاس آینده بریکس در شهر ژوهانسبورگ شرکت خواهد کرد. در این اجلاس روسای جمهوری آفریقای جنوبی، چین، هند و برزیل حضور خواهند داشت.
دیوان کیفری بین‌المللی در ماه مارس حکم بازداشت ولادیمیر پوتین را به‌دلیل ارتکاب جنایات جنگی در اوکراین و به‌طور مشخص انتقال غیرقانونی کودکان از مناطق اشغالی به خاک روسیه، صادر کرد.
آفریقای جنوبی که از اعضای دیوان کیفری بین‌المللی و موظف به اجرای احکام آن است در مورد سفر رئیس‌جمهور روسيه به این کشور با یک معضل قانونی روبرو شد.
درخواستی که دولت آفریقای جنوبی به مراجع قضایی تسلیم کرده است و روز سه‌شنبه منتشر شد نشان می‌دهد که سیریل رامافوسا، رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی، از دیوان کیفری بین المللی درخواست کرده بود که در صورت سفر آقای پوتین به این کشور او را بازداشت نکند چون چنین اقدامی به مثابه «اعلام جنگ» به روسیه و برخلاف قانون اساسی کشور خواهد بود.
بیشتر در این باره: مرکز قضایی ویژه در لاهه برای جنایات جنگی روسیه در اوکرایندمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، روز چهارشنبه گفت دولت روسيه هیچگاه به آفریقای جنوبی نگفته است که بازداشت آقای پوتین براساس حکم جلب دیوان کیفر بین‌المللی به معنای «اعلام جنگ» تلقی خواهد شد.
او افزود بدون نیاز به توضیح این نکته برای همگان روشن است که اقدام به نقض حقوق آقای پوتین چه معنایی خواهد داشت.
حکومت آفریقای جنوبی می‌گوید در جنگ اوکراین بی‌طرف است ولی به‌دلیل حفظ روابط دوستانه با مسکو که یکی از متحدان تاریخی و مهم حزب حاکم «کنگره ملی آفریقا» است از سوی غرب مورد انتقاد قرار گرفته است.
مسکو اعلام کرده که حکم دیوان کیفری بین‌المللی را به رسمیت نمی‌شناسد چون روسیه عضو این دیوان نیست.
مسکو انتقال هزاران کودک اوکراینی به روسیه را پنهان نکرده و مدعی است که هدف از اجرای این برنامه گسترده، حفاظت از کودکان يتيم و بی‌سرپرستی است که در مناطق جنگی رها شده‌اند.