توافق پنج کشور بر سرِ تلاش مشترک برای دریافت غرامت از ایران در پرونده هواپیمای اوکراینی

بریتانیا، کانادا و اوکراین خواستار پایبندی ایران به تعهدات خود، از جمله ارسال جعبه سیاه هواپیما پرداخت غرامت به قربانیان و شرکت صاحب هواپیمای ساقط شده بودند.

شش ماه بعد از ساقط شدن هواپیمای اوکراینی توسط سپاه پاسداران ایران و در حالی که هنوز هم جمهوری اسلامی جعبه سیاه هواپیما را تحویل نداده، وزیر خارجه سوئد از توافق کشورهای درگیر برای دریافت غرامت خبر داد.

در این حادثه چند شهروند سوئدی نیز کشته شده بودند. دیگر قربانیان از چهار کشور افغانستان، بریتانیا، کانادا و اوکراین بودند.

آن لینده روز پنج‌شنبه اعلام کرد که پنج کشور دخیل در این پرونده توافقی امضا کرده‌اند که بر اساس آن برای دریافت غرامت از جمهوری اسلامی برای بازماندگان قربانیان حادثه به طور مشترک تلاش خواهند کرد.


وی همچنین گفت که این توافق بعد از مذاکرات با ایران و کشورهایی که شهروندان خود را در حادثه سقوط هواپیما از دست دادند، حاصل شد.

در جریان سرنگونی هواپیمای اوکراینی در صبح روز ۱۸ دی ۱۳۹۸، مقامات ایران بعد از سه روز پنهان‌کاری، سرانجام پذیرفتند پدافند موشکی سپاه پاسداران عامل آن بوده است.

پرواز ۷۵۲ هواپیمایی اوکراین حامل ۱۴۶ شهروند ایرانی، ۶۱ شهروند کانادایی که عمدتاً تابعیت دوگانه داشتند، ۱۱ شهروند اوکراینی، و نیز تعدادی شهروند افغانستان، سوئد و بریتانیا بود که همه آنها کشته شدند.

بیشتر در این باره: تهدید اوکراین به شکایت از ایران؛ ظریف: جعبه‌ سیاه را می‌فرستیم

قبلا بریتانیا، کانادا و اوکراین خواستار پایبندی ایران به تعهدات خود، از جمله ارسال جعبه سیاه هواپیما پرداخت غرامت به قربانیان و شرکت صاحب هواپیمای ساقط شده بودند.

این کشورها ماه‌هاست که از ایران می‌خواهند جعبه سیاه هواپیما را تحویل دهد.

وکلای کانادایی قربانیان پرواز ۷۵۲ بهمن‌ماه سال گذشته، پرونده‌ای برای دریافت غرامت به ارزش ۱٫۵ میلیارد دلار کانادا (۱٫۱ میلیارد دلار آمریکا) در دادگاه‌های این کشور گشوده‌اند.

در خود ایران گزارش‌ها حاکی از تهدید بازماندگان قربانیان این حادثه برای به سکوت کشاندن آنهاست.

اسفند پارسال جواد سلیمانی، همسر الناز نبیئی، یکی از قربانیان سرنگونی هواپیمای اوکراینی از احضار خانواده قربانیان به اطلاعات و «تهدید به تجاوز جنسی» خبر داده بود.

ایران ابتدا اعلام کرده بود جعبه سیاه را تحویل نمی‌دهد، اما سپس اعلام کرد تکنولوژی خواندن اطلاعات آن را ندارد و بوئینگ، شرکت آمریکایی سازنده هواپیما، یا کشور دیگری باید تجهیزات فنی در اختیار ایران بگذارد تا خودش جعبه سیاه را بازخوانی کند.

سرانجام پس از افزایش فشارهای بین‌المللی، ایران ۲۱ اسفند اعلام کرد آماده تحویل جعبه سیاه به اوکراین یا کشوری ثالث تا دو هفته آینده است. اما از آن زمان تاکنون جعبه سیاه هواپیما تحویل داده نشده است.

در آخرین اظهار نظرها، ساعاتی بعد از تهدید دوم تیرماه رئیس‌جمهوری اوکراین به شکایت از ایران در دادگاه‌های بین‌المللی به خاطر سرنگون کردن پرواز ۷۵۲ و عدم تحویل جعبه سیاه این هواپیما، وزیر خارجه ایران اعلام کرد جمهوری اسلامی جعبه سیاه هواپیمای ساقط شده را «طی چند روز آینده» تحویل خواهد داد.

اما با گذشت ۱۰ روز از وعده ظریف، ایران هنوز هم جعبه سیاه هواپیما را تحویل نداده است.

ولودیمیر زِلِنسکی رئیس جمهوری اوکراین گفته بود امیدواریم روی سیاستی که ایران اتخاذ کرده بتوان حساب کرد و موضوع تنها به تحویل جعبه سیاه ختم نمی‌شود: ایران باید از بابت سرنگون کردن هواپیما رسما عذرخواهی کند و غرامت متناسبی پرداخت کند.

منابع: الجزیره، رادیوفردا/ ف. ق./ ف. دو.