ساعاتی بعد از تهدید رئیسجمهوری اوکراین به شکایت از ایران در دادگاههای بینالمللی به خاطر سرنگون کردن پرواز ۷۵۲ و عدم تحویل جعبه سیاه این هواپیما، وزیر خارجه ایران اعلام کرد جمهوری اسلامی جعبه سیاه هواپیمای ساقط شده را «طی چند روز آینده» تحویل خواهد داد.
در جریان سرنگونی هواپیمای اوکراینی در صبح روز ۱۸ دی ۱۳۹۸، مقامات ایران بعد از سه روز پنهانکاری، سرانجام پذیرفتند پدافند موشکی سپاه پاسداران عامل آن بوده است.
پرواز ۷۵۲ هواپیمایی اوکراین حامل ۱۴۶ شهروند ایرانی، ۶۱ شهروند کانادایی که عمدتاً تابعیت دوگانه داشتند، ۱۱ شهروند اوکراینی، و نیز تعدادی شهروند افغانستان، سوئد و بریتانیا بود که همه آنها کشته شدند. کانادا نیز ایران را تحت فشار گذاشته که به وعدههای خود عمل کند.
ولودیمیر زِلِنسکی رئیس جمهوری اوکراین دوشنبه دوم تیرماه گفت امیدواریم روی سیاستی که ایران اتخاذ کرده بتوان حساب کرد و موضوع تنها به تحویل جعبه سیاه ختم نمیشود: ایران باید از بابت سرنگون کردن هواپیما رسما عذرخواهی کند و غرامت متناسبی پرداخت کند.
وی گفت ایران از موضع ما آگاه است و میداند در صورتی که به وعدههایش عمل نکند به دادگاههای بینالمللی شکایت خواهیم کرد.
وکلای کانادایی قربانیان پرواز ۷۵۲ بهمنماه سال گذشته، پروندهای برای دریافت غرامت به ارزش ۱٫۵ میلیارد دلار کانادا (۱٫۱ میلیارد دلار آمریکا) در دادگاههای این کشور گشودهاند.
در خود ایران گزارشها حاکی از تهدید بازماندگان قربانیان این حادثه برای به سکوت کشاندن آنهاست.
اسفند پارسال جواد سلیمانی، همسر الناز نبیئی، یکی از قربانیان سرنگونی هواپیمای اوکراینی از احضار خانواده قربانیان به اطلاعات و «تهدید به تجاوز جنسی» خبر داده بود.
در این میان محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران دوشنبه دوم تیر و ساعاتی بعد از تهدید اوکراین، با همتای کانادایی خود تماس گرفته و گفته است جعبه سیاه هواپیما «تا چند روز دیگر تحویل داده خواهد شد».
به گزارش تسنیم، ظریف در تماس تلفنی با فرانسوا-فیلیپ شامپین وزیر خارجه کانادا به وی اطلاع داد که ظرف چند روز آینده جعبه سیاه هواپیمای اوکراینی به فرانسه ارسال خواهد شد.
وی مدعی شد «تصمیم برای ارسال جعبه سیاه مدتی است اتخاذ شده و بزودی این تصمیم اجرایی خواهد شد».
ظریف همچنین گفته است «آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای حل و فصل مسائل حقوقی و چگونگی جبران خسارات وارده به خانواده مسافرینی که در این واقعه جان خود را از دست دادهاند و همینطور جبران خسارت هواپیمای اوکراینی مدتها است به طرف اوکراینی اعلام شده، ولی طرف مقابل تاکنون هیات خود برای انجام مذاکرات را معرفی نکرده است».
ایران ابتدا اعلام کرده بود جعبه سیاه را تحویل نمیدهد، اما سپس اعلام کرد تکنولوژی خواندن اطلاعات آن را ندارد و بوئینگ، شرکت آمریکایی سازنده هواپیما، یا کشور دیگری باید تجهیزات فنی در اختیار ایران بگذارد تا خودش جعبه سیاه را بازخوانی کند.
سرانجام پس از افزایش فشارهای بینالمللی، ایران ۲۱ اسفند اعلام کرد آماده تحویل جعبه سیاه به اوکراین یا کشوری ثالث تا دو هفته آینده است. اما از آن زمان تاکنون جعبه سیاه هواپیما تحویل داده نشده است.
در آخرین اظهار نظر از این دست، محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی ایران ۲۸ خرداد گفته بود جعبه سیاه پرواز ۷۵۲ ابتدا به اوکراین فرستاده میشود و در صورت ناتوانی آنها، احتمالا جعبه سیاه برای بازخوانی به فرانسه ارسال خواهد شد.