دولت عراق گذرگاه مرزی مشترک با سوریه، قائم، را روز دوشنبه ۸ مهرماه بعد از هشت سال بازگشایی کرد.
قائم هم اکنون تنها گذرگاه میان سوریه و عراق است که مردم میتوانند رفت و آمد کنند.
شبکه الجزیره گزارش داده است عراق در نظر دارد دو گذرگاه مرزی دیگر با سوریه را نیز به زودی بازگشایی کند.
در همین زمینه خبرگزاری رویترز نیز گزارش داده است بازگشایی گذرگاه مرزی قائم نه تنها نشانه عادی شدن روابط بغداد و دمشق است، بلکه موفقیتی برای ایران، همپیمان هر دو کشور است که سعی در گسترش نفوذ خود از تهران تا بیروت را دارد.
محمد خالد الرحمون، وزیر کشور سوریه گفته است بازگشایی گذرگاه قائم به معنی پیروزی مردم عراق و سوریه بر تروریستها، خصوصا داعش است.
هشت سال پیش با گسترش کنترل داعش بر مناطق وسیعی از سوریه و عراق، دولت بغداد گذرگاه قائم را بست.
خدیم الکعبی رئیس مرزیابی عراق نیز میگوید بازگشایی این گذرگاه تجارت دوجانبه سوریه و عراق را احیا خواهد کرد.
غرب استان انبار در ۳۰۰ کیلومتری بغداد آخرین پایگاه داعش بود که نوامبر سال ۲۰۱۷ آزاد شد. این گذرگاه استان انبار را به شهر ابوکمال سوریه در استان دیرالزور وصل میکند که این منطقه نیز زمانی تحت کنترل داعش بود، اما نیروهای بشار اسد با کمک نیروهای شبه نظامی تحت امر ایران در اواخر سال ۲۰۱۷ این شهر را از کنترل داعش خارج کردند.
رویترز مینویسد هم اکنون نیروهای حشد الشعبی (بسیج مردمی) مورد حمایت ایران در مناطق عراقی نزدیک به گذرگاه قائم حضور گستردهای دارند و مسئولیت اصلی را در کنترل گذرگاه قائم دارند.
بازگشایی این گذرگاه میتواند تهدیدی برای نیروهای آمریکایی باشد که در نزدیکی گذرگاه قائم پایگاه دارند. گفته میشود حشد الشعبی نه تنها مورد حمایت ایران هستند، بلکه ایران از این نیروها برای گسترش نفوذ خود و جنگهای نیابتی استفاده میکند.
از طرفی بخش سوری این گذرگاه در ابوکمال نیز هم اکنون میزبان نیروهای مخالف بشار اسد موسوم به نیروهای دموکراتیک سوریه هست که مورد حمایت آمریکا هستند، اگرچه بخش سوری خود این گذرگاه در کنترل نیروهای بشار اسد است و تصاویر منتشر شده از تلویزیون الخبریه نشان میدهد که پرچمهای سوریه و تصاویر بشار اسد در بخش سوری این گذرگاه نصب شده است.
این تلویزیون سوری در گزارش خود گذرگاه یاد شده را یک «شریان اقتصادی مهم» نامیده است.
رویترز مینویسد حضور نیروهای مورد حمایت ایران در نزدیکی پایگاه آمریکا و نیروهای متحد آن میتواند تنشهای میان تهران و واشنگتن را افزایش دهد.
یک سیاستمدار محلی به رویترز گفته است بازگشایی گذرگاه قائم «یک روز تاریخی» است و پیامد اجتماعی و اقتصادی «چشمگیری» خواهد داشت.
در سال ۲۰۱۴ نیروهای داعش هر دو طرف این گذرگاه را اشغال کردند و آخرین پایگاه آنها نیز در همین منطقه بود.
از سال ۲۰۱۱ عضویت سوریه در اتحادیه عرب بهخاطر سرکوب خشونتآمیز مخالفان معلق شد، اما اخیرا عراق خواهان بازگرداندن این کشور به اتحادیه شده بود.
منابع: رویترز، الجزیره. ف.ق