توافق ترکیه و روسیه برای دور کردن شبه‌نظامیان کرد از ۳۰ کیلومتری مرز سوریه

ولادیمیر پوتین (راست) رئیس‌جمهوری روسیه در دیدار با رجب طیب اردوغان، همتای ترکیه‌ایش

ترکیه و روسیه موافقت کردند که شبه‌نظامیان کرد سوری را از ۳۰ کیلومتری مرزهای ترکیه دور کرده و در طول نوار موسوم به امنیتی گشت‌زنی مشترک داشته باشند.

این توافق روز سه‌شنبه ۳۰ مهر در جریان سفر رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهوری ترکیه به بندر سوچی و مذاکرات شش ساعته‌اش با ولادیمیر پوتین همتای روس او بدست آمد.

این توافق قرار است از روز چهارشنبه اول آبان اجرایی شده و نیروهای پلیس نظامی روسیه و مرزبانان سوریه وارد منطقه مرزی خواهند شد تا شبه‌نظامیان کرد سوری را به خارج از «نوار امنیتی» هدایت کنند.

بر اساس برنامه‌ریزی صورت گرفته، خارج کردن شبه‌نظامیان یگان‌های مدافع خلق، شاخه عمده نیروهای دمکراتیک کرد سوریه، همراه با تجهیزات نظامی‌شان باید ظرف شش روز انجام شود.

سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، این توافق را راهکاری خواند که به گفته وی، به خونریزی در منطقه پایان می‌دهد.

ارتش ترکیه دو هفته پیش حمله به مناطق کردنشین سوریه را آغاز کرد تا شبه‌نظامیان کرد سوری را از مناطق مرزی دور کند.

طبق این توافق، مناطق مهمی از سرزمین‌های کردنشین سوریه که در هفت سال اخیر جزو «روژآوا» بخش خودگردان کرد این کشور محسوب می‌شد، از کنترل آنها خارج می‌شود.

شبه‌نظامیان کرد از جمله باید شهرهای منبج و تل‌رفعت را تخلیه کنند.

توافق ده ماده‌ای پوتین- اردوغان، عملا به نظامیان روس امکان می‌دهد که جانشین نیروهای تخلیه شده آمریکایی در این مناطق شوند و برای نخستین بار به شرق فرات برسند.

این توافق یک پیروزی نسبی برای ترکیه نیز هست هر چند که خواسته این کشور برقراری یک نوار امنیتی تا عمق چهار برابر بود.

توافق روسیه- ترکیه ساعاتی پیش از آن بدست آمد که قرار بود نیمه شب سه‌شنبه مهلت پنج روزه کردهای سوریه برای اجابت خواسته‌های ترکیه به پایان برسد اما طبق این توافق، آتش‌بس برای بیش از شش روز دیگر تمدید شد تا شبه‌نظامیان کرد منبج و تل‌رفعت را تخلیه کنند.

بیشتر در این باره: اردوغان: روحانی باید صداهای مخالف عملیات نظامی ترکیه را در ایران ساکت می‌کرد

«کردها تمام تعهدات‌شان را انجام دادند»

در همین حال، یک مقام ارشد آمریکایی روز سه‌شنبه گفت فرمانده شبه‌نظامیان کرد در شمال شرقی سوریه به آمریکا اطلاع داده که تمامی تعهداتش در قبال آتش‌بس را انجام داده است. همزمان آمریکا به ترکیه هشدار داد که در صورت از سرگیری درگیری‌ها، آن کشور را تنبیه خواهد کرد.

رئیس‌جمهوری ترکیه گفته که این کشور پس از پایان پنج روزه ممکن است به عملیات تهاجمی خود ادامه دهد.

آقای اردوغان روز سه‌شنبه در آستانه سفر به مسکو گفت با وجود اینکه شرط آتش‌بس، عقب‌نشینی نیروهای کرد بود هنوز هم صدها نفر از آنها در نوار مرزی با ترکیه مستقر هستند.

او افزود حدود ۸۰۰ نفر از نیروهای کرد (یگان‌های مدافع خلق) از مرز عقب‌نشینی کرده ولی حدود هزار و ۲۰۰ نفر از آنها هنوز آنجا مستقرند.

بیشتر در این باره: اردوغان در مورد شبه‌نظامیان کُرد سوری: عقب‌نشینی نکنند سرشان را خرد می‌کنیم


با این حال یک مقام ارشد آمریکایی گفت واشینگتن و آنکارا در مورد اجرای آتش‌بس در تماس هستند و توقف موقت عملیات نظامی ترکیه در شمال سوریه ممکن است به توقف قطعی این کارزار بیانجامد.

خروج نظامیان آمریکایی از شمال شرقی سوریه راه را برای حمله نظامی ترکیه هموار کرد. تصمیم دونالد ترامپ از سوی اعضای کنگره از جمله تعدادی از جمهوریخواهان به عنوان رها کردن کردهای سوریه که متحد آمریکا بوده‌اند، مورد انتقاد قرار گرفته است.

آقای ترامپ روز دوشنبه گفت با وجود زدوخوردهای پراکنده به نظر می‌رسد که آتش‌بس می‌تواند به یک توافق دائمی بدل شود ولی اردوغان هشدار داد که ترکیه ممکن است عملیات را ادامه دهد.

آقای اردوغان گفت: «اگر وعده‌هایی که آمریکا داده عملی نشود ما عملیات نظامی را از همان نقطه‌ای که متوقف شده و این بار با عزم بیشتری از سر خواهیم گرفت».

اگرچه هدف ترکیه ایجاد «منطقه امن» یا یک نوار حائل در سراسر مرزهای این کشور با شمال شرقی سوريه عنوان شده است ولی تهاجم نظامی تاکنون روی دو شهر راس‌العین و تل ابیض متمرکز بوده که حدود ۱۲۰ کیلومتر با یکدیگر فاصله دارند.

به گفته دیده‌بان حقوق بشر سوریه در عملیات نظامی ترکیه تاکنون بیش از ۱۲۰ غیرنظامی کشته و حدود ۳۰۰ هزار نفر آواره شده‌اند.

این نهاد روز یکشنبه افزود که در جریان نبردهای هفته گذشته حدود ۲۶۰ نفر از نیروهای دمکراتیک سوریه که رهبری آن با کردهاست و حدود ۲۰۰ تن از شورشیان سوری مورد حمایت ترکیه نیز کشته شده‌اند.

با استفاده از گزارش خبرگزاری رویترز/ ش.ر/ ک.ر