بیانیه انتقادی خانواده‌های قربانیان پرواز۷۵۲ درپی سقوط هواپیمای جمهوری آذربایجان

هواپیمای مسافربری ساقط‌شدهٔ جمهوری آذربایجان در قزاقستان

انجمن خانواده‌های جانباختگان پرواز پی‌اس ۷۵۲، با اشاره به نقش احتمالی روسیه در سرنگونی پرواز مسافربری جمهوری آذربایجان، سازمان بین‌المللی هوانوردی غیر‌نظامی (ایکائو) را به «سکوت» در این زمینه متهم کرد.

این انجمن این موضوع را در بیانیه‌‌ای که روز شنبه ۸ دی‌ماه و در آستانهٔ پنجمین سالگرد فاجعهٔ سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراینی با موشک‌های سپاه پاسداران منتشر کرده، بیان کرده است.

انجمن خانواده‌های جانباختگان هواپیمای اوکراینی، با اشاره به نقش احتمالی پدافند هوایی روسیه در این ماجرا، نوشته: «اگر نقش روسیه در این حادثه تأیید شود، این سومین هواپیمایی است که توسط نیروهای تحت حمایت روسیه در نقاط مختلف جهان سرنگون شده است.»

در این بیانیه همچنین آمده است: «پرواز ام‌اچ ۱۷ توسط جدایی‌طلبان مورد حمایت روسیه در اوکراین سرنگون شد، پرواز پی‌اس‌۷۵۲ توسط حکومت علی خامنه‌ای سرنگون شد که وابستگی او و حکومتش بر دنیا آشکار است و اینک پرواز ۸۲۴۳ آذربایجان توسط پدافند روسی سرنگون می‌شود.»


انجمن خانواده جانباختگان با اشاره به اینکه سازمان جهانی هوانوردی غیرنظامی و‌ دیگر نهادهای امنیت هوایی جهان به «اندازه‌ٔ کافی» فرصت داشتند تا این جنایات را محکوم کنند، «سکوت و اعلام بی‌طرفی» این سازمان‌ها را به معنای «ایستادن در کنار جنایتکاران» عنوان کرده است.

خانواده‌های جانباختگان پرواز پی‌اس ۷۵۲ همچنین ضمن اعلام همبستگی با خانواده‌های جان‌باختگان پرواز ۸۲۴۳، از سازمان‌های بین‌المللی خواسته‌اند تا «اشتباهات گذشته‌ٔ خود را جبران کنند».

یک هواپیمای مسافربری جمهوری آذربایجان صبح روز چهارشنبه، پنجم دی با ۶۷ سرنشین و پنج خدمه، در نزدیکی شهر آکتائو در قزاقستان سقوط کرد که منجر به مرگ ۳۸ تن از سرنشینان آن شد.

پس از آن گمانه‌زنی‌هایی دربارهٔ احتمال هدف گرفتن این هواپیما توسط سامانهٔ پدافندی روسیه مطرح شد. از جمله جان کربی، سخنگوی کاخ سفید پنجشنبه ۶ دی به شبکه خبری ای‌بی‌سی از وجود «نشانه‌های اولیه»‌ در مورد احتمال سقوط این هواپیما در اثر شلیک یک سامانهٔ ضدهوایی روسیه خبر داد.

پس از آن وزارت حمل‌ونقل و شرکت هواپیمایی جمهوری آذربایجان نیز اعلام کردند که هواپیمای مسافربری این کشور روز چهارشنبه بر اثر برخورد خارجی سقوط کرده است. هواپیمایی این کشور روز جمعه هفتم دی‌ماه علت سقوط این هواپیما را «دخالت فیزیکی و فنی خارجی»‌ اعلام کرد.

بیشتر در این باره: جمهوری آذربایجان رسماً اعلام کرد «دخالت خارجی» عامل سقوط هواپیمای مسافربری بود

چهار منبع نیز در جمهوری آذربایجان نیز در گفت‌وگو با رویترز سرنگونی هواپیما توسط سامانهٔ پدافند هوایی روسیه را تأیید کرده‌اند. با این وجود منابع روسی پس از این حادثه تلاش کردند سقوط را به «عوامل طبیعی» نسبت دهند.

سپاه پاسداران جمهوری اسلامی نیز ۱۸ دی ماه ۱۳۹۸ در حادثه‌ای مشابه «پرواز پی‌اس ۷۵۲» را با شلیک موشک‌ سرنگون کرده بود. این پرواز در روزی سرنگون شد که جمهوری اسلامی پایگاه عین‌الاسد در عراق را در واکنش به کشته شدن قاسم سلیمانی به‌دستور رئیس‌جمهور وقت آمریکا هدف حملات موشکی قرار داد.

جمهوری اسلامی ایران با وجود مخاطرات ناشی از حمله موشکی در منطقه، آسمان ایران را به روی پروازهای مسافربری نبسته بود و سرنگونی پرواز ۷۵۲ به کشته شدن همۀ ۱۷۶ سرنشین آن منجر شد.

در حالی که نقش سپاه پاسداران در این حادثه تا سه روز از سوی مقام‌های جمهوری اسلامی انکار می‌شد، چند مقام خارجی از جمله جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا و چند مقام امنیتی آمریکا و بریتانیا، وجود شواهد اصابت موشک پدافند ضدهوایی سپاه پاسداران با هواپیما در تصاویر ماهواره‌های شناسایی مادون قرمز مستقر در فضا را مطرح کردند.

خانواده‌های قربانیان این حادثه تاکنون شکایت‌های متعددی را علیه دولت ایران در مجامع بین‌المللی ثبت کرده‌‌اند و برخی از این پرونده‌ها همچنان در جریان است. اعضای انجمن دادخواهان بارها ایکائو را به دلیل محکوم نکردن این فاجعه به «بی‌عملی و بی‌تفاوتی» محکوم کرده‌اند.

بیشتر در این باره: ارائه دادخواست سرنگونی پرواز ۷۵۲ علیه ایران به دیوان بین‌المللی دادگستری