گروه هماهنگی بین‌المللی برای پاسخ‌گو کردن حکومت ایران در مورد سرنگونی هواپیمای اوکراینی با موشک‌های سپاه اعلام کرد که دادخواست مشترکی را علیه ایران به دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه ارائه کرده است.
دولت کانادا در وب‌سایت رسمی خود با اعلام این خبر افزود گروه هماهنگی بین‌المللی روز ۲۵ مهرماه این دادخواست را بر اساس کنوانسیون بین‌المللی مراقبت از پروازها در دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه ثبت کرد.
یک معاهده جهانی که ۵۳ سال پیش در مونترال کانادا تصویب شد، بر لزوم مقابله با اقدامات غیرقانونی که برای ایمنی هوانوردی غیرنظامی تهدید باشد، تأکید کرده است.
پرواز پی‌اس ۷۵۲ پنج سال پیش در ۱۸ دی ماه ۱۳۹۸ با شلیک موشک‌های سپاه و در روزی سرنگون شد که جمهوری اسلامی پایگاه عین‌الاسد در عراق را در واکنش به کشته شدن قاسم سلیمانی به‌دستور رئیس‌جمهور وقت آمریکا هدف حملات موشکی قرار داد.
جمهوری اسلامی ایران با وجود مخاطرات ناشی از حمله موشکی در منطقه، آسمان ایران را به روی پروازهای مسافربری نبسته بود و سرنگونی پرواز ۷۵۲ به کشته شدن همۀ ۱۷۶ سرنشین آن منجر شد.
شکایت گروه چهارگانه علیه ایران، در مرحله نخست، تیر پارسال در دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه، موسوم به آی‌سی‌جی، ثبت شده بود و دادخواست جدید که اکنون ثبت آن اعلام شده، مرحلۀ دوم این روند قضایی است.
دولت کانادا در گزارش خود اعلام کرد اسنادی شامل یک هزار و ۵۰۰ صفحه شامل شرح رویداد و استدلالات حقوقی چهار کشور عضو گروه هماهنگی را در بارۀ نقض کنوانسیون سال ۱۹۷۱ از سوی جمهوری اسلامی ایران به دادگاه لاهه ارائه کرده تا ایران ضمن وادارشدن به سپردن تضمین به عدم تکرار این نوع اقدامات مخاطره‌آمیز، مسئولیت روشن خود در ساقط کردن هواپیمای اوکراینی را بپذیرد و غرامات لازم را بپردازد.
چهار کشور عضو گروه هماهنگی بین‌المللی غیر از کانادا، اوکراین، بریتانیا و سوئد هستند که شهروندان آن‌ها نیز در پی اقدام نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در شلیک دست‌کم دو فروند موشک زمین به‌هوا به هواپیمای مسافربری اوکراینی جان باختند.
جمهوری اسلامی ایران تا سه روز مسئولیت خود در سرنگون کردن این هواپیما را کتمان می‌کرد، اما نهایتاً فرمانده نیروی هوافضای سپاه مدعی شد که سرنگونی هواپیما نه عمدی بلکه ناشی از «خطای انسانی» بود.
گروه هماهنگی بین‌المللی از چهار سال پیش برای تعقیب قضایی حکومت ایران در دادگاه‌های بین‌المللی برپا شده است.
گزارش رسمی تازه دولت کانادا حاکی است ایران حداکثر سه ماه مهلت دارد اعتراض خود را نسبت به دادخواست جدید گروه هماهنگی در دادگاه بین‌المللی دادگستری لاهه مطرح کند، در غیر این صورت تا ۲۴ مهر سال آتی نیز فرصت دارد دفاعیه خود را در برابر مفاد مطرح‌شده در این دادخواست ارائه کند.
دولت کانادا در همین حال پیش‌بینی کرده که رسیدگی به این پرونده از سوی نهادهای بین‌المللی تا رسیدن به نتیجه چند سال طول خواهد کشید.
بیانیه گروه هماهنگی تأکید کرده که حکومت ایران غیر از ناکامی در جلوگیری از ساقط کردن هواپیمای مسافربری اوکراینی، نتوانسته اقدامات بی‌طرفانه و شفافی در تعقیب قضایی این ماجرا که منطبق با استانداردهای بین‌المللی باشد، انجام دهد.
ثبت شکایت علیه ایران در دادگاه بین‌المللی دادگستری لاهه یکی از چند گام قانونی مهمی است که خانواده‌های قربانیان و کشورهای درگیر در مسیر دستیابی به عدالت برداشته‌اند.
خانواده‌های دادخواه خود نیز شکایت دیگری را علیه دولت ایران در دیوان کیفری بین‌المللی دیگر لاهه، با عنوان آی‌سی‌سی، ثبت کرده‌‌اند.
همچنین رشته شکایات دیگر این خانواده‌ها در چند دادگاه داخلی کانادا تا کنون مورد رسیدگی قرار گرفته است؛ از جمله دادگاه عالی انتاریو بهار سال گذشته رهبر جمهوری اسلامی ایران را که فرمانده کل قوا نیز هست، همراه با دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی، رئیس ستاد ارتش، فرمانده کل سپاه و فرمانده نیروی هوافضای سپاه عاملان اصلی این رویداد معرفی کرد و سپس در پرونده دیگری، دولت ایران را به پرداخت ۱۰۷ میلیون دلار به بازماندگان شش تن از قربانیان محکوم کرد.
نقش سپاه پاسداران در کشته‌شدن بیش از یکصد تن از شهروندان کانادایی- ایرانی این پرواز و کوشش و ابرام خانواده‌های دادخواه مقیم کانادا یکی از دلایلی بود که دولت اتاوا نهایتاً در بهار امسال سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را به‌طور رسمی یک سازمان تروریستی معرفی کرد.
