وزیرخارجه بریتانیا روز سهشنبه ۱۴ آبان تصمیم ایران برای «کاهش اجرای تعهدات» خود در خصوص برجام را «نقض» این توافق و تهدیدی برای امنیت ملی بریتانیا خواند.
دومینیک راب گفت: «اقدام جدید ایران آشکارا نقض توافق هستهای و تهدیدی برای امنیت ملی ماست».
آقای راب افزود: «ما طرفدار یافتن راهحلی از طریق مذاکرات بینالمللی سازنده هستیم ولی ایران باید به تعهدات خود پایبند باشد و بلادرنگ به اجرای کامل تعهداتش باز گردد».
حسن روحانی، رئیسجمهوری اسلامی ایران، روز سهشنبه از گام چهارم تهران برای «کاهش تعهدات» خود در برجام که موظف به اجرای آن است، خبر داد.
ایران میگوید که در نامهای به آژانس بینالمللی انرژی اتمی، تصمیم خود برای «گازدهی یواف۶» به سانتریفوژها در سایت فردو را اطلاع داده است.
در همین حال، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران اعلام کرد که جمهوری اسلامی از روز چهارشنبه، ۱۵ آبان، در سایت فردو غنیسازی تا پنج درصد را آغاز خواهد کرد.
علی اکبر صالحی گفت: «ما قبلا در سایت فردو غنیسازی تا غنای پنج درصدی و ۲۰ درصدی را انجام دادهایم. اکنون به اندازه کافی اورانیوم غنی شده تا ۲۰ درصد را در اختیار داریم اما اگر ذخیرهمان تمام شود طبق برجام میتوانیم آن را تولید کنیم».
آژانس بینالمللی انرژی اتمی، نهاد ناظر بر نحوه اجرای تعهدات ایران طبق برجام، تاکنون در مورد این تصمیم تهران اظهار نظر نکرده است.
بیشتر در این باره: آمریکا: از سال ۲۰۰۶ از تاسیسات قم اطلاع داشتیمآقای صالحی پیش از این اعلام کرده بود که در صورت برهم خوردن برجام، جمهوری اسلامی میتواند غنیسازی ۲۰ درصدی در سایت فردو را ظرف چهار روز دوباره از سر بگیرد.
با این حال بهروز بیات کارشناس فیزیک هستهای، در گفتوگو با رادیو فردا، گفتههای آقای صالحی را «گزافهگویی» خوانده بود.
به گفته آقای بیات، از نظر فنی غنیسازی ۲۰ درصدی غیرممکن نیست، اما این اقدام در پنج روز ممکن نیست.
سخنگوی اتحادیه اروپا از تصمیم اخیر ایران ابراز نگرانی کرده است.
دولت آمریکا نیز روز دوشنبه در راستای تشدید فشار بر حکومت ایران ۹ نفر از نزدیکان و مقامات ارشد دفتر رهبر جمهوری اسلامی را تحریم کرد.
کارشناسان اقدام جدید ایران را ضربه بزرگی به توافق هستهای توصیف کردهاند.
ریچارد نفیو، استاد دانشگاه کلمبیا، که هنگام تنظیم توافق هستهای در وزارت خارجه آمریکا مشغول کار بود به خبرگزاری رویترز گفت: «آنها (ایران) در حال کاستن از تعهدات بنیادی و مهم مندرج در این توافق هستند».
همزمان رئیس کمیته سیاست خارجی پارلمان روسیه روز سهشنبه گفت ایران ممکن است در اوایل سال آینده میلادی اجرای تمامی تعهداتش را متوقف کند.
به گزارش خبرگزاری اینترفکس، کنستانتین کوساچیف در صفحه فیسبوک خود نوشت: «مسلما خبر دیگری در مورد روند کاهش تعهدات ایران به توافق هستهای امیدوارکننده نیست. تا توقف کامل اجرای تعهدات ایران براساس برجام چند گام بیشتر باقی نمانده و این رویداد به شدت تاسفبار ممکن است در اوایل سال آینده میلادی روی دهد».
تاسیسات اتمی فردو ظرفیت نصب سه هزار سانتریفوژ را دارد. در عین حال به دلیل استحکامات دفاعی و اندازه کوچک آن، دولت آمریکا ظنین است که این تاسیسات کاربرد نظامی هم داشته باشد.
حکومت ایران در سال ۸۸ و در نتیجه اعمال فشار دولت های غربی بر برنامه هستهایش بالاخره وجود تاسیسات فردو را پذیرفت.