گزارشها از اوکراین حاکی از حملات روسیه به مواضعی در این کشور با استفاده از پهپادهای ساخت ایران، ساعاتی پس از انکار مشارکت جمهوری اسلامی در جنگ مسکو علیه کییف توسط علی خامنهای است.
این حملات در شرایطی صورت گرفته که رهبر جمهوری اسلامی، روز اول فروردین، طی یک سخنرانی گفت: «ما صریحا اعلام میکنیم که حضور در جنگ اوکراین را قاطعانه رد میکنیم. به دروغ ادعا کردند ایران در جنگ اوکراین مشارکت دارد، ابدا چنین نیست«.
با این حال، تنها ساعاتی پس از آنکه رهبر جمهوری اسلامی قاطعانه مشارکت در جنگ اوکراین را رد کرد، روسیه باردیگر با استفاده از پهپادهای ساخت ایران شهرهای اوکراین را هدف حمله قرار داد.
به گزارش ستادکل نیروهای مسلح اوکراین، روسیه طی شب گذشته، ۲۱ پهپاد مدل شاهد پرتاب کرد که ۱۶ فروند از آنها توسط پدافند هوایی اوکراین سرنگون شد. در پی اصابت یک پهپاد به خوابگاه دانشجویی در شهر رژیشچف در حومهٔ کییف ۷ نفر از جمله یک کودک ۱۱ ساله جان باختهاند ؛ دستکم ۲۰ نفر زخمی شدند و ۵ تن مفقودالاثرند.
رئیسجمهور اوکراین نیز چهارشنبه در پیامی توئیتری، از حمله «بیش از ۲۰ پهپاد مرگبار ایرانی» در کنار موشکباران و آتش توپخانه علیه شهروندان این کشور خبر داد.
به نوشتهٔ ولودیمیر زلنسکی، «حتی اگر کسی در مسکو حرف صلح را میزند، همزمان دستور شلیک جنایتکارانه را صادر میکند.»
نمایندهٔ رئیسجمهور اوکراین در امور خاورمیانه هم در واکنش به ادعای علی خامنهای مبنی بر عدم مشارکت ایران در جنگ اوکراین، این ادعا را رد کرد.
ماکسیم صبح در پاسخ به پرسش رادیو فردا دربارهٔ نقش ایران در جنگ اوکراین گفت: «متاسفانه مقامات جمهوری اسلامی نمیخواهند بپذیرند که ادامهٔ حمایت از جنگ روسیه علیه اوکراین به شدت به ضرر منافع تهران است.»
او در پاسخ کتبی به آنا رایسکایا، خبرنگار رادیو فردا نوشت: «اگر تهران به دنبال صلح بود، پهپادهایی که باعث کشتار اوکراینیها و تخریب زیرساخت حیاتی غیرنظامی میشود در کنار تسلیحات و تجهیزات نظامی دیگر را به روسیه تحویل نمیداد.»
جمهوری اسلامی برای ماهها منکر ارسال پهپاد به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین بود، اما پس از انتشار شواهد گسترده، نهایتا حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، آبان ۱۴۰۱ اقرار کرد که ایران به روسیه پهپاد داده است، اما مدعی شد که ارسال پهپادها «بهصورت محدود و قبل از آغاز جنگ» بود.
دولت اوکراین، جمهوری اسلامی ایران را به «دروغگویی» متهم کرده و رسانههای غربی گزارشهای زیادی از آماده شدن ایران برای ارسال پهپادهای بیشتر و حتی موشکهای بالستیک به روسیه در ازای دریافت جنگندههای روسی منتشر کردهاند.
اتحادیه اروپا و آمریکا نیز تاکنون چندین بسته تحریمی علیه ایران به خاطر ارسال پهپاد به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین وضع کردهاند.
بیشتر در این باره: آمریکا چند نهاد و فرد را در ارتباط با برنامه پهپادی ایران تحریم کرد؛ صدور کیفرخواست برای یک ایرانی
آلکسی خلبنیکوف کارشناس مسائل خاورمیانه میگوید از دید رهبر جمهوری اسلامی، جنگ روسیه علیه اوکراین دریچهای به سوی «تقویت» موقعیت ایران گشوده است.
به گفته او، «رهبران چند کشور دیکتاتوری تصمیم گرفتهاند همکاری با غرب برایشان سودی ندارد و آنها باید جبههای در مقابل آمریکا ایجاد کنند. رهبری این مجموعه بیشک برعهدهٔ چین است و ایران در صدد است که از این قافله عقب نماند.»
وی معتقد است: «تاکنون کمکهای تهران به مسکو کافی نبوده اما برای اینکه موقعیتشان در تعاملات با کرملین تقویت شود، ایران با هر ابزار موجود – تبلیغاتی و تسلیحاتی –نشان میدهد در کنار روسیه است.»
ولادیمیر فسنکو، تحلیلگر سیاسی نیز در واکنش به انکار مشارکت ایران در جنگ اوکراین از سوی رهبر جمهوری اسلامی میگوید: «این یک نمایش تبلیغاتیست که سالانه رهبر جمهوری اسلامی برای ایجاد توهم از توانمندی جبههٔ مقاومت در مقابل آمریکا برگزار میکند و در اوکراین عملاً مورد توجه قرار نگرفت. چراکه حرف جدیدی نداشت.»
فسنکو، درباره سخنان خامنهای اضافه کرده: «همان انکار واقعیت، همان تهدیدهای توخالی، همان توجیه جنگ که یا از عدمآگاهی آیتالله خامنهای از دلایل تهاجم گستردهٔ روسیه نشأت میگیرد یا نشانگر تاثیرپذیری وی از کرملین است.»
وی «تنها« پیام رهبر جمهوری اسلامی به جهان را اینگونه توصیف کرده که «او میخواهد نام کشورش همچنان در کنار دشمنان آمریکا – روسیه، چین، بلاروس، کرهٔ شمالی، ونزوئلا – باشد اما به آن دلیل که این موضع در میان مردم ایران چندان طرفدار ندارد، او انکار اتهاماتی که در رابطه با حمایت تسلیحاتی تهران از مسکو مطرح میشود را ضروری» دانسته است.
در واکنش به ادعای آقای خامنهای، جان کربی، مشاور امنیت ملی کاخ سفید گفت که تهران «صدها پهپاد» در اختیار مسکو قرار داده است.
بهتازگی حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجهٔ ایران گفت در هفتهٔ جاری به مسکو سفر خواهد کرد، از جمله با این هدف که برای پایان جنگ علیه اوکراین ایفای نقش کند.
این در حالی است که با توجه به حمایت تسلیحاتی ایران از ارتش روسیه در این جنگ، کییف پیشنهاد میانجیگری تهران را مضحک خوانده است.