۴۹ سناتور از مجموع ۵۰ سناتور جمهوریخواه سنای ایالات متحده روز دوشنبه ۲۳ اسفند اعلام کردند که از توافق جدید بین ایران و قدرتهای جهانی برای احیای برجام حمایت نخواهند کرد.
همزمان با نگرانیهای روزهای اخیر در مورد شکست مذاکرات، این بیانیه نشان میدهد که حزب جمهوریخواه آمریکا با هرگونه تلاش برای احیای برجام مخالف است.
سناتورهای جمهوریخواه با استناد به گزارشهای رسانهای در مورد شروط جدید روسیه که ممکن است توافق مورد مذاکره را به شکست بکشاند در بیانیه خود ادعا میکنند که دولت جو بایدن در چنین شرایطی ممکن است توافقی را بپذیرد که برای مهار فعالیتهای هستهای ایران بسیار ضعیف است.
سناتورهای جمهوریخواه هشدار دادهاند که برای معکوس کردن توافقی که به گفته آنها «از دستیابی ایران به سلاحهای هستهای کاملا جلوگیری نکند، برنامههای موشکی ایران را مهار نکند و با حمایت ایران از تروریسم مقابله نکند» تمامی امکانات را بهکار خواهند گرفت.
بیشتر در این باره: آمریکا میگوید اگر روسیه درخواست خود را در مورد برجام پس نگیرد، دنبال راهحل جایگزین میرودهیچیک از جمهوریخواهان کنگره آمريکا از توافق هستهای سال ۲۰۱۵ با ایران که در دوران ریاستجمهوری باراک اوباما امضا شد حمایت نکرده بودند و گروهی از قانونگذاران دمکرات نیز با آن مخالف بودند.
کنگره آمریکا طبق قانون موسوم به «بازبینی توافق هستهای سال ۲۰۱۵» حق دارد هرگونه توافق جدیدی را مورد بازبینی قرار دهد ولی بعید است بتواند توافق را فسخ کند. کما اینکه هشت سال پیش نیز که جمهوریخواهان در کنگره آمریکا اکثریت داشتند نتوانستند توافق هستهای قدرتهای جهانی با ایران را لغو کنند.
در حال حاضر دمکراتها در هر دو مجلس قانونگذاری آمریکا اکثریت ضعیفی دارند.
براساس توافق سال ۲۰۱۵، بخش اصلی تحریمها علیه ایران که مربوط به فعالیتهای هستهای تهران بود به مرور لغو و ایران نیز موظف شد دامنه فعالیتهای هستهای از جمله حجم و غلظت غنیسازی را محدود کند. اما در پی خروج دولت دونالد ترامپ از برجام در اردیبهشت سال ۹۷ و از سرگیری تحریمهای شدید علیه ایران، موجودیت برجام به خطر افتاد.
بیشتر در این باره: نامه جمهوریخواهان به بایدن: توافق با ایران بدون تائید کنگره دچار سرنوشت برجام خواهد شدایران نیز از سال ۹۸ به تدریج از تعهدات خود در این توافق عدول کرد و فعالیتهای هستهایش از جمله غنیسازی ۲۰ و ۶۰ درصدی اورانیوم، استفاده از سانتریفوژهای پیشرفته و تعلیق پروتکل الحاقی را دنبال کرد.
با آغاز دوران ریاستجمهوری جو بایدن در ژانویه ۲۰۲۱ مذاکرات برای احیای برجام آغاز شد و در هفتههای اخیر همه طرفهای حاضر در مذاکرات در مورد رسیدن به توافق ابراز خوشبینی میکردند.
با این حال، اعلام شروط جدید از سوی روسیه که میگوید تحریمهای غرب علیه آن کشور بهدلیل حمله نظامی به اوکراین نباید همکاریهای اقتصادی و نظامی مسکو و تهران را تحت تاثیر قرار دهد، باعث توقف مذاکرات برجام شده است.
سخنگوی وزارت خارجه ایران روز دوشنبه گفت واشینگتن با اتخاذ تصمیم سیاسی باید زمینه دستیابی به توافق نهایی را فراهم کند.