سخنگوی کاخ سفید آمریکا میگوید سخنان وزیر خارجه ایالات متحده در مورد «فشارهای بیسابقه» علیه ایران، بیانگر راهبرد تازه دولت ایالات متحده در قبال تهران است.
سارا سندرز، سخنگوی کاخ سفید آمریکا، روز سهشنبه اول خرداد، در حساب کاربری خود در توئیتر نوشته است «توافق [اتمی با] ایران، یکی از بدترین توافقهای تاریخ بود، و امنیت آمریکاییها را تضمین نمیکرد». خانم سندرز ادامه داده است که «به همین دلیل رئیسجمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، از آن خارج شد».
سخنگوی کاخ سفید بدون نام بردن از رسانه خاصی گفته است «رسانهها گفتند ما برنامهای [در قبال] ایران نداریم. اشتباه! مایک پومپئو، وزیر خارجه، راهبرد تازه ما در قبال ایران را روز گذشته (روز دوشنبه) تشریح کرد. رئیسجمهوری اطمینان حاصل خواهد کرد که ایران هیچ راهی برای دستیابی به سلاح هستهای نخواهد داشت».
روز دوشنبه مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، در جریان نخستین سخنرانی سیاست خارجی خود، گفت دولتش «شدیدترین تحریمهای تاریخ را علیه ایران وضع خواهد کرد و اگر حکومت ایران رفتار خود را عوض نکند فشار تحریمها افزایش خواهد یافت». پومپئو «۱۲ شرط» را برای مذاکره و دستیابی به توافق جدیدی با تهران تعیین کردهاست. بیشتر بخوانید
او یک روز بعد اظهار داشت خواستههای واشینگتن از ایران برای تغییر رفتار، «درخواستهای دشواری نیستند»، و اطمینان دارد که آمریکا می تواند با اتحادیه اروپا به یک رویکرد مشترک دیپلماتیک در قبال تهران دست پیدا کند. بیشتر بخوانید
سخنان وزیر خارجه آمریکا با استقبال شماری از متحدان آمریکا، از جمله دولتهای اسرائیل، امارات متحده عربی و بحرین روبهرو شده و شماری دیگر از متحدان آمریکا نیز انتقادها و یا تردیدهایی را مطرح کردهاند.
در همین زمینه، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، گفته است: «ما معتقدیم این سیاست، تنها سیاستیست که در نهایت ثبات و صلح را در منطقه خاورمیانه تضمین خواهد کرد». از سوی دیگر فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، اظهار داشته توافق اتمی با ایران هیچ جایگزینی ندارد و افزوده «پومپئو در سخنرانی خود مشخص نکرد چطور خروج از برجام منطقه را در خصوص اشاعه تسلیحات هستهای امنتر کرده یا خواهد کرد و ما را برای تاثیرگذاری بر اقدامات ایران خارج از چارچوب برجام در موقعیت بهتری قرار خواهد داد».
دونالد ترامپ، چه در زمان رقابتهای انتخاباتی و چه پس از کسب مقام ریاستجمهوری آمریکا از منتقدان سرسخت توافق اتمی بود و بارها خواستار انجام اصلاحاتی در آن شده بود؛ اصلاحاتی که بهطور دائم جلوی تولید بمب هستهای را بگیرد و یا برنامه موشکی ایران را متوقف کند. واشینگتن شدیدا از اقدامات ایران در منطقه انتقاد کردهاست.
تهران گفته در مورد برجام حاضر به مذاکره دوباره نیست، برنامه موشکیاش در حالیکه تحت تحریمهای تسلیحاتی مختلفی قرار دارد، اهداف دفاعی دارند. جمهوری اسلامی میگوید بهدنبال ساخت جنگافزار هستهای نیست.
وزارت خارجه ایران در واکنشی تند به سخنان پومپئو، آنها را «سخیف»، «بیمایه»، «وقیحانه»، «توهینآمیز» و «نشانه استیصال و درماندگی مقامهای دولت آمریکا» توصیف کردهاست. حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران نیز روز سهشنبه در واکنش تازهای به سخنان پومپئو گفته است «ملت ایران در همه صحنههای تاریخ، پیروز و افتخارآفرین بوده و از اینجا میگویم که آقای ترامپ این ملت در برابر شما پیروز و موفق خواهد بود».
اروپاییها که خواستار حفظ برجام هستند، در عین حال در انتقاد از برنامه موشکهای بالیستیک و «دخالتها» و «اقدامات بیثباتکننده» ایران در منطقه با ایالات متحده همراه شدهاند.