کاخ سفید روز پنج‌شنبه ۱۹ آبان اعلام کرد که جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، روز دوشنبه ۲۳ آبان در حاشیه اجلاس سران کشورهای گروه ۲۰ در اندونزی با شی جین پینگ، رییس جمهوری چين دیدار و گفت‌وگو خواهد کرد.
این نخستین دیدار رو در رو رهبران دو اقتصاد بزرگ جهان از زمان شروع ریاست جمهوری جو بایدن است و چند هفته پس از آغاز سومین دوره رهبری شی جین پینگ در حزب کمونیست چین انجام می‌شود.
سخنگوی کاخ سفید در بیانیه‌ای گفت دو رهبر در این دیدار در مورد «حفظ و تحکيم خط تماس بین دو کشور، مدیریت مسئولانه رقابت و درعین حال همکاری در زمینه‌هایی که منافع دو کشور با یکدیگر همسو هستند، به‌ویژه چالش‌های بین‌المللی» گفت‌وگو خواهند کرد.
کاخ سفید و دولت چین از چند هفته پیش تدارک این دیدار را آغاز کردند. آقای بایدن روز چهارشنبه به خبرنگاران گفته بود که قصد دارد با رهبر چین در مورد افزایش تنش بین دو کشور، وضعیت تایوان و سیاست‌های تجاری و مناسبات چین با روسیه گفت‌وگو کند.
بیشتر در این باره: چین: هرگز از حق استفاده از زور علیه تایوان چشم‌پوشی نمیکنیمرئیس جمهوری آمریکا تصریح کرد: «هدفم این است که در این مذاکرات هر یک از طرفین خطوط قرمز خود را مشخص کنند. می‌خواهم آن‌چه را که منافع ملی مهم چین است درک کنم و در مقابل منافع ملی مهم آمریکا را برای او تشریح کنم تا مشخص شود که این موضوعات تا چه حد همسو هستند و تا چه حد تضاد دارند.»
یک مقام آمریکایی که نخواست نامش در گزارش ذکر شود روز پنج‌شنبه به رسانه‌ها گفت انتظار نمی‌رود که این دیدار در شکل صدور بیانیه مشترک دستاورد عملی مشخصی داشته باشد و هدف اصلی جو بایدن در این مرحله «فراهم کردن زمینه‌های حداقلی برای بنای مناسبات بین دو کشور است».
جو بایدن و شی جین پینگ در سال‌های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ در مقام معاون ریاست جمهوری با یکدیگر دیدار کرده بودند. دو رهبر از آغاز دوره ریاست جمهوری آقای بایدن در ژانویه ۲۰۲۱ نیز پنج بار از طریق تلفن و یا تماس ویدئویی با یکدیگر گفت‌وگو کرده‌اند.
دیدار روز دوشنبه در شرایطی انجام می‌شود که در یک دهه گذشته، مناسبات واشینگتن و پکن پیچیده‌تر شده است.
دولت جو بایدن علاوه بر ادامه سیاست‌های تجاری دولت ترامپ بارها از عملکرد چین در زمینه نقض حقوق بشر، از جمله آزار اقلیت اویغور و سایر اقلیت‌های قومی و مذهبی و سرکوب دموکراسی‌خواهان در هنگ کنگ و همچنین سیاست‌های تجاری تنبیهی چین علیه شرکت‌های غربی، تهدید نظامی علیه تایوان و حمایت غیرمستقیم پکن از تهاجم نظامی روسیه به اوکراین انتقاد کرده است.
چین تا کنون تهاجم نظامی روسیه به اوکراین را محکوم نکرده است اما به این کشور کمک تسلیحاتی نیز نکرده است.
بیشتر در این باره: بایدن می‌گوید در صورت تهاجم چین، نیروهای آمریکایی از تایوان دفاع خواهند کردچند هفته پیش از تهاجم به اوکراین ولادیمیر پوتین، رییس جمهوری روسیه، در پکن با شی جین پینگ دیدار کرد و دو طرف در بیانیه رسمی نسبت به «توسعه نامحدود» مناسبات دو کشور ابراز امیدواری کردند.
آقای بایدن در بخش دیگری از نشست خبری روز چهارشنبه گفته بود: «به نظرم چین برای روسیه و پوتین احترام چندانی قایل نیست و اخیرا بین آن‌ها تا حدی فاصله افتاده است».
یکی دیگر از موضوعاتی که در ملاقات جو بایدن و شی جین پینگ مطرح خواهد شد نارضایتی آمریکا از عدم تاثیرگذاری چین بر حکومت کره شمالی برای متوقف کردن آزمایش‌های موشکی تحریک‌آمیز است.
در همین حال، شی جین پینگ به موضع دولت بایدن در رابطه با تایوان اعتراض دارد و آن را بخشی از تلاش‌های آمریکا برای جلوگیری از رشد قدرت اقتصادی چین می‌داند.
در پی سفر نانسی پلوسی، رییس مجلس نمایندگان آمریکا، به تایوان در ماه اوت تنش بین دو کشور تشدید شد و چین با انجام چندین رزمایش بزرگ از جمله در حاشیه آب‌های سرزمینی تایوان نارضایتی خود را از این سفر را به نمایش گذاشت.
هر چند دولت آمریکا در مواضع رسمی خود تاکید می کند که هنوز سیاست «چین واحد» را به رسمیت می‌شناسد اما آقای بایدن در سفری به ژاپن گفت که در صورت به مخاطره افتادن امنیت تایوان آمریکا به شکل نظامی به تایوان کمک خواهد کرد.
رییس جمهوری آمریکا روز چهارشنبه بار دیگر تاکید کرد که «به هیچ وجه حاضر نیست در مورد سیاست واشینگتن در قبال تایوان امتیاز بدهد».