با فرا رسیدن بیستمین سالگرد حملات تروریستی یازده سپتامبر به شهرهای آمریکا، خانوادههای قربانیان این حملات به مراجع قضایی فشار آوردهاند تا ابهامات مربوط به دخالت حکومت عربستان در این حملات را روشن کنند.
دادرسی مربوط به یکی از این شکایات در سال جاری پیشرفت چشمگیری داشته و مقامات سابق عربستان در این دادرسی شهادت دادهاند. ولی جزئیات شهادتها هنوز محرمانه است و دولت آمریکا مجموعه وسیعی از مدارک ارائه شده در این دادرسیها را بهدلیل حساسیت موضوع هنوز علنی نکرده است.
علنی نکردن این اطلاعات باعث نارضایتی خانوادههای قربانیان شده که هدف شکایات قضایی آنها اثبات نقش حکومت عربستان در کمک به حملات تروریستی سال ۲۰۰۱ به شهرهای آمریکا است.
خانوادههای قربانیان میگویند چرا این اطلاعات که در اختیار پلیس فدرال و سایر نهادهای امنیتی است به خانوادهها داده نمیشود.
وکلای گروهی از خانوادهها قصد دارند از قاضی یکی از دادگاهها بخواهند که این اطلاعات را به طور ویژه در اختیار خانوادهها قرار دهند.
هر چند طبق مقررات دادرسی، وکلا حق ندارند اطلاعات جمعآوری شده توسط دادگاه را علنی کنند ولی معتقدند که این اطلاعات تایید ادعای آنها مبنی بر مشارکت عربستان سعودی در حملات است.
بیشتر در این باره: متهم اصلی حملات ۱۱ سپتامبر «به طور مشروط حاضر به شهادت علیه عربستان است»حکومت ریاض همواره مشارکت در حملات و یا تبانی با هواپيماربايان را تکذیب کرده ولی این موضوع به محور اصلی شکایت خانوادهها در مراجع قضایی نیویورک تبدیل شده است.
علاوه بر اینکه ۱۵ نفر از مجموع ۱۹ هواپیماربای مسئول اجرای این حملات و اسامه بن لادن، طراح آن، تبعه عربستان سعودی هستند شاکیان ادعا میکنند که عوامل حکومت عربستان شرایط لازم برای تردد این افراد در کشورهای غربی و خاک آمریکا را فراهم کردهاند.
اسنادی که طی دو دهه اخیر انتشار یافته است، از جمله گزارش کمیسیون ویژه حملات یازدهم سپتامبر، حاکی از ارتباط و مشارکت تعدادی از اتباع سعودی است ولی دخالت حکومت عربستان را اثبات نکردهاند.
یکی از این موارد کمکهای لجستیکی یک تبعه سعودی به هواپیماربایان است که از قرار معلوم با حکومت عربستان ارتباط داشته است. این تبعه سعودی به نام عمر البیونی قبل از ملاقات با هواپیماربایان، در ایالت کالیفرنیا با یکی از کارمندان کنسولگری عربستان در شهر لس آنجلس به نام فهد الثمیری که در عین حال پیشوای یک گروه اسلامگرای تندرو در مسجد محلی بوده دیدار کرده است.
طبق نتایج تحقیقات نهادهای انتظامی آمریکا، این دو نفر چند هفته قبل از وقوع حملات تروریستی خاک آمریکا را ترک کردهاند.
تحقیقات نهادهای انتظامی و کمیسیون تحقیق حملات یازده سپتامبر به این نتیجه رسید که با وجود گرایشهای افراطی فهد الثمیری هیچ مدرکی در اثبات مشارکت او در حملات و یا کمک به هواپیماربایان کشف نشده است.
کمیسیون تحقیقات حملات یازده سپتامبر در گزارش نهایی خود که در سال ۲۰۰۴ منتشر شد اعلام کرد که هیچ شواهدی حاکی از همکاری مقامات ارشد و یا کمک مالی حکومت عربستان به تروریستها پیدا نکرده است ولی در عین حال گفت که تعدادی از نهادهای خیریه سعودی به تروریستها کمک مالی دادهاند.
فصل نهایی و نتیجه گیریهای این کمیسیون که زیر نظر کنگره آمریکا فعالیت میکرد در سال ۲۰۱۶ علنی شد.
بر اساس یافتههای این گزارش، چند تبعه سعودی ساکن آمریکا از نظر مالی و لجستیکی به هواپیماربایان کمک کردهاند و تحقیقات پلیس فدرال آمریکا نشان میدهد که حداقل دو تن از این افراد ماموران امنیتی عرسبتان سعودی بودهاند.
با این همه، این گزارش در اثبات دخالت موثر عوامل سعودی و یا حکومت عربستان به نتیجهگیری قطعی نرسید.
اما افبیآی، پلیس فدرال، که تحقیقاتش در این گزارش ضمیمه شده است به این نتیجه رسیده که «عوامل امنیتی و دیپلماتیک حکومت عربستان سعودی کمکهای لجستیکی در اختیار تروریستها قرار دادهاند و بدون وجود یک شبکه حمایتی در آمریکا چنین حملهای به احتمال فراوان به وقوع نمیپیوست».