باز هم سندرز! این بار به لطف بیل کلینتون
- کیوان حسینی
شاید بیل کلینتون میخواست ابرو را درست کند. البته خودش میگوید چنین قصدی نداشته. اما بهرحال زد چشم را کور کرد!
لورتا لینچ، دادستان کل آمریکا که میتوانست آخرین سد در برابر اعلام جرم علیه هیلاری کلینتون در پرونده ایمیلها باشد، در یک موضعگیری دور از انتظار گفت اگر اف بی آی توصیه کند که کلینتون محاکمه شود، او مخالفتی نخواهد کرد.
و سلسله اتفاقات یک هفته گذشته به شکلی است که گویا بیل کلینتون در این تصمیمگیری خبرساز خانم لینچ بیتاثیر نبوده.
در واقع ماجرای خانم لینچ و خانواده کلینتون مانند یک گلوله برف خیلی زود به یک بهمن ویرانگر تبدیل شد؛ ماجرایی که از روز دوشنبه هفته گذشته با یک ملاقات به ظاهر ساده آغاز شد؛ ملاقاتی بر روی باند فرودگاه فینکس.
در این فرودگاه گویا به شکل تصادفی، هواپیماهای بیل کلینتون و لورتا لینچ برای مدت کوتاهی در کنار هم قرار گرفتند. در این زمان بیل کلینتون در حال ترک فینکس بود و از آن سو، لورتا لینچ وارد این شهر شده بود.
اما در حالی که هر دو هواپیما بر روی باند فرودگاه بودند، خودروهای اسکورت آقای کلینتون به سوی هواپیمای دادستان کل آمدند و چنانکه منابع امنیتی به رسانههای آمریکایی گفتهاند، او بیتوجه به پروتکلهای امنیتی از خودرو پیاده شد و به سوی پلکان هواپیمای دادستان کل رفت. او در ابتدای پلکان با مسئول یگان محافظت از دادستان کل دست داد و از پلهها بالا رفت و در یک دیدار ظاهرا تصادفی با او ملاقات کرد. چند دقیقهای خوش و بش با دادستان و همسرش و صحبت از حال فرزندان و نوهها و بعد هم خداحافظ! بیل کلیتون به هواپیمای خودش برگشت و هر کدامشان راه خودشان را رفتند.
خیلی زود خبر این این دیدار ظاهراً ساده در رسانهها –به ویژه رسانههای مخالف هیلاری کلینتون – جنبه سیاسی پیدا کرد.
خانم لینچ یکی از مهمترین مقامهای قضایی در جریان رسیدگی به پرونده ایمیلهای هیلاری کلینتون محسوب میشود. در این پرونده، اف بی آی (پلیس فدرال ایالات متحده)، در حال بررسی احتمال وقوع جرم از سوی شخص هیلاری کلینتون است. خانم کلینتون در زمانی که وزارت امور خارجه آمریکا را بر عهده داشت، برخلاف مقرارت داخلی این وزارتخانه از سرورهای شخصی خود برای ارسال و دخیره کردن ایمیلهای کاری استفاده کرده و در این ایمیلها٬ اطلاعات محرمانه دولت آمریکا وجود داشتهاند. اف بی آی در پایان این تحقیقات در چند هفته پیشرو، توصیه خود را به دادستان کل اعلام خواهد کرد.
در چنین شرایطی ملاقات بیل کلینتون با کسی که در حال حاضر ریش و قیچی را در دست دارد و تصمیمی سرنوشتساز در ارتباط با هیلاری کلینتون بر عهده اوست، اعمال نفوذ بر این پرونده تفسیر شده است. به عبارت ساده بیل کلینتون متهم است که با این دیدار و بگو بخندش با دادستان و همسرش، سعی داشته که به نفع هیلاری کلینتون پارتی بازی کند.
توضیحات مکرر دادستان هم گویا چندان برای افکار عمومی قانعکننده نبوده. او مصر بود که در این دیدار هیچ صحبت مهمی بیان نشده و فقط حال و احوال معمولی بوده و حرفی از ایمیلها به میان نیامده است. لورتا لینچ بعد از این دیدار چنان با فشار رسانهها روبهرو بود که حتی برخی خواستار کنارهگیری او از این سمت شده بودند.
اما خانم لینچ به جای سقوط رسوا کننده از جایگاه دادستانی کل٬ با یک استراتژی ساده همه بار سنگین ناشی از این دیدار را از روی دوش خود برداشت. او روز جمعه – تنها چهار روز بعد از دیدار تصادفی با بیل کلینتون – اعلام کرد که در پایان تحقیقات اف بی آی در پرونده هیلاری کلینتون٬ با توصیه اعلام جرم احتمالی علیه کلینتون مخالفتی نخواهد کرد.
بدین ترتیب او آب پاکی را بر روی دست همه ریخت و تأکید کرد که پرونده ایمیلهای هیلاری کلینتون، به احتمال بسیار بالا، پایانی سیاسی نخواهد داشت.
تا پیش از این تحول، اگر اف بی آی توصیه میکرد که علیه کلینتون اعلام جرم شود و لورتا لینچ با این توصیه مخالفت میکرد، نه تنها مسئله محاکمه کلینتون منتفی میشد، بلکه افکار عمومی هم راحتتر با مسئله کنار میآمد، چرا که چنین اتفاقی پیش از این نیز سابقه داشته است.
آخرین نمونه تحقیقات درباره دیوید پترائوس، رئیس سابق CIA بود که در نهایت میتوانست بر اساس توصیه اف بی آی برایش اتهام سنگین «خیانت» را به همراه داشته باشد، اما با مداخله مستقیم دادستان کل، اتهامات سبکتری – از جمله زیر پا گذاشتن مقرارت – برایش در نظر گرفته شد.
با توجه به تصمیم لورتا لینچ، از اینجا همه منتظر بررسی پرونده در اف بی آی خواهند بود. این تحقیقات کماکان ادامه دارند و اف بی آی تاکنون بسیاری از نزدیکان خانم کلینتون را بازجویی کرده است. اما هنوز خود هیلاری کلینتون در برابر بازجوی اف بی آی قرار نگرفته است. (به روز شده: خانم کلینتون سرانجام در روز شنبه به مدت سه و ساعت و نیم به شکل داوطلبانه به سئوالات افبیآی پاسخ داد. گزارش خبری این اتفاق را اینجا بخوانید.)
اگر در نهایت اف بی آی به این نتیجه برسد که هیلاری کلینتون شخصاً جرمی مرتکب شده و باید محاکمه شود، او باید در دادگاه از خودش دفاع بکند؛ اتفاقی که عملاً میتواند نقطه پایان کارزار او برای تصدی پست ریاست جمهوری باشد.
سرنوشت سندرز
با این وصف اگر علیه هیلاری کلینتون اعلام جرم شود، تکلیف نامزدی حزب دموکرات چه خواهد شد؟ آیا در آن حالت برنی سندرز نامزد میشود؟
پاسخ به این سؤال آسان نیست. نه از نظر مقرارت حزب دموکرات و نه قوانین انتخاباتی در آمریکا، اعلام جرم علیه یک نامزد، منعی برای کمپین انتخاباتی او ایجاد نمیکند. هیلاری کلینتون اگر بخواهد میتواند به شکل قانونی به مبارزه ادامه بدهد و همزمان با پیگیری پروندهاش در دادگاه، در جبهه نبرد با دونالد ترامپ هم بجنگد.
اما فارغ از جنبههای قانونی و مقرارت حزبی، چنین اتفاقی چقدر محتمل است؟ پاسخ به سؤال دوم به عوامل مختلفی بستگی دارد که برخیشان در همان زمان روشن خواهند شد؛ عواملی مانند واکنش افکار عمومی و وضعیت هیلاری کلینتون در نظرسنجیها.
به عنوان نمونه اگر بعد از اعلام جرم، هیلاری کلینتون از مبارزه کنارهگیری نکند و همزمان در نظرسنجیها از رقیب جمهویخواه خود جلو باشد و جنجال ایمیلها بر روی وضعیت محبوبیتش تاثیری نداشته باشد، نامزد شدن او از سوی حزب دموکرات، محتملتر خواهد بود.
اما اگر در همین وضعیت، نظرسنجیها نشان بدهند که هوادارانش از او روی برگرداندهاند و دیگر حاضر نیستند به او رای بدهند و چشمانداز شکست حزب دموکرات در انتخابات ماه نوامبر و ریاست جمهوری احتمالی دونالد ترامپ پررنگ شود، کار خانم کلینتون به شکل جدی سخت خواهد شد.
در چنین حالتی ممکن است که حتی اصرار او برای ماندن در رقابت هم فایدهای برایش نداشته باشد و تنها با تغییر آرای اعضای بانفوذ حزب، نامزدی را به برنی سندرز ببازد.
همه این گمانهزنیها در حالی است که تا همینجای کار، طرح مسئله ایمیلها و تحقیقات اف بی آی درباره عملکرد هیلاری کلینتون بر روی خوشنامی او تاثیر گذاشته و در نگاه برخی موجب شده تا بخشی از جامعه آمریکا به او بیاعتماد شوند. در چنین شرایطی احتمال اینکه اعلام جرم رسمی، کمپین انتخاباتی او را با بحرانی نابودکننده روبهرو کند، بسیار جدی است.
به بیان دیگر کمتر کسی است که معتقد باشد هیلاری کلینتون قادر است در صورت روبهرو شدن با اتهامات رسمی و پیگیری قضایی به مبارزهاش ادامه بدهد. و حتی بسیاری از هوادارنش نیز امیدوارند که مسئله ایمیلها در تحقیقات اف بی آی ختم به خیر شود و کار به دادگاه نکشد. که البته در آن صورت -به ویژه اگر اف بی آی در پایان تحقیقات به صراحت اعلام کند که او بیگناه است- همین موضوع میتواند به یک امتیاز تبلیغاتی جدید تبدیل شود و به کمپینش انرژی مضاعفی ببخشد.
تحقیقات اف بی آی درباره کلینتون ابعاد مختلفی دارند و از زیر پا گذاشتن مقررات مربوط به استفاده از ایمیل تا شکل برخورد با اطلاعات محرمانه گرفته تا لاپوشانی و احتمال ارائه اطلاعات غلط برای منحرف کردن تحقیقات، همه اتهامات گوناگونی هستند که در این تحقیقات کلینتون با آن روبهرو است.
تا کنوانسیون حزب دموکرات و رسمی شدن نامزدی هیلاری کلینتون کمتر از یکماه باقی مانده است. این کنوانسیون قرار است در فاصله روزهای ۲۵ ژوئیه (چهارم مرداد) تا ۲۸ ژوئیه (هفتم مرداد) برگزار شود.
تا این لحظه، نتیجه رایگیری این کنوانسیون روشن است و قرار است در آن با تبلیغات گسترده برای نخستین بار در تاریخ یک زن نامزدی حزب دموکرات را به دست بیاورد. اگر به خاطر تحقیقات اف بی آی این اتفاق رخ ندهد، مسیر تاریخ به سوی افق دیگری تغییر خواهد کرد و احتمالاً برنی سندرز موفق خواهد شد تا به عنوان نخستین یهودی، در یک قدمی کاخ سفید بیاستد. که اگر این اتفاق بیافتد عملاً کمپین نیمهتعطیل برنی سندرز چون ققنوس از زیر خاکستر به جای مانده از رقابتهای درون حزبی بیرون خواهد آمد تا به سوی نبرد با ترامپ، پرواز کند.