خوان کول، کارشناس مسائل خاورمیانه در آمریکا و استاد تاریخ در دانشگاه میشیگان، در تحلیلى از تازه ترین تحولات در بحران هسته‌اى ایران به موضع دولت روسیه در قبال این بحران پرداخته و نتیجه‌گیرى کرده است، هر چند برخى محافل تندرو در آمریکا بار دیگر گزینه حمله نظامى به ایران را مطرح کرده‌اند، اما حقیقت این است که در شرایط فعلى حتى تشدید تحریم‌ها از سوى سازمان ملل متحد نیز امرى قطعى نیست، چه رسد به اقدام‌هاى شدیدترى مانند حمله نظامى.
خوان کول در ابتداى تحلیل خود که در سایت شخصى‌اش منتشر کرده است، به ارزیابى‌ها و گمانه‌زنى‌ها در باره آخرین گزارش آژانس بین المللى انرژى اتمى در مورد ابهامات و موارد شک برانگیز در فعالیت هسته‌اى ایران اشاره مى کند.
به اعتقاد وى لحن و توضیحات گزارش اخیر این زمینه رافراهم کرده است که مدارک موجود در یک رایانه که ادعا مى شود چند سال پیش به دست دستگاه‌هاى اطلاعاتى غرب افتاده وحاکى از وجود یک برنامه محرمانه تولید سلاح هسته‌اى در ایران است بار دیگر مورد استناد قرار گیرد.
نویسنده یادآورى کرده است، در زمان کشف این مدارک ادعایى، سازمان مرکزى اطلاعات آمریکا،«سیا» و سرویس اطلاعاتى وزارت دفاع آمریکا مدارک موجود در این رایانه را غیرقابل اعتماد و در تناقض با اطلاعات دیگر ارزیابى کرده بودند.
خوان کول می گوید که در آستانه تدارک حمله به عراق مدارک مشکوکى نظیر همین مورد که مدعى مى‌شد عراق از نیجریه کیک زرد خریدارى کرده است، یکى از دستاویزهایى بود که دولت جورج بوش براى اثبات ادعاى خود مبنى بر وجود تسلیحات مخرب در عراق از آن بهره جست.
خوان کول مى‌افزاید، در همان زمان هم وزارت خارجه آمریکا صحت این مدارک را رد کرد، ولى رییس جمهور به چنین هشدارى توجه نکرد. حتى محمد البرادعى مدیر کل وقت آژانس بین‌المللى انرژى اتمى در یک جلسه کوتاه جعلى بودن این مدارک را اثبات کرد.
خوان کول خاطر نشان مى‌کند، آژانس بین المللى انرژى اتمى به دلیل همکارى ضعیف ایران و عدم اجراى تعهدات این کشور بر منباى پیمان منع گسترش جنگ‌افزارهاى هسته‌اى حق دارد به ماهیت برنامه هسته‌اى ایران سوءظن داشته باشد. اما این گلایه‌ها لزوماً به این معنا نیست که واقعاً برنامه‌اى براى تولید سلاح‌هاى هسته‌اى در ایران وجود دارد.
به نوشته خوان کول، مقام‌هاى ارشد دستگاه‌هاى امنیتى آمریکا در بیانیه رسمى خود در پاییز گذشته اعلام کرده‌اند، همچنان از ارزیابى سال ۲۰۰۷ خود در این باره که ایران برنامه‌اى براى ساخت جنگ‌افزارهاى هسته‌اى ندارد، د دفاع مى کنند.
وى افزوده است، در چنین شرایطى دولت باراک اوباما طرفدار اعمال تحریم‌هاى سختگیرانه‌تر علیه ایران است، در حالى که محافل سیاسى تندرو در آمریکا مبلغ و مدافع جنگ علیه ایران هستند.
خوان کول در ادامه تحلیل خود به موضع‌گیرى اخیر رییس ستاد نیروهاى مسلح روسیه اشاره مى‌کند که در مورد حمله احتمالى به ایران هشدار داده است. ژنرال نیکلاى ماکاروف در مصاحبه‌اى در روز جمعه گفته است، در شرایطى که آمریکا درگیر دو جنگ دیگر است، حمله به ایران ممکن است باعث سقوط آمریکا شود. به گفته وى حمله به ایران براى منطقه و روسیه پیامدهاى منفى شدیدى خواهد داشت و ارتش روسیه با اقدامات خود مانع وقوع چنین حمله‌اى خواهد شد.
به نوشته خوان کول مقامات ارشد نظامى آمریکا نیز خود این نکته را به خوبى مى‌دانند، از جمله ژنرال مک مولن رییس ستاد ارتش آمریکا اخیراً گفته است، همزمان با ادامه دو جنگ در عراق و افغانستان ورود آمریکا به کارزار نظامى دیگرى علیه ایران به شکست خواهد انجامید، چون آمریکا توان چنین کارى را ندارد.
با این حال به نظر مى‌رسد ، برخى از جمله رییس ستاد نیروهاى مسلح روسیه معتقدند که با پیشرفت جنگ در عراق و افغانستان و کاهش میزان دخالت آمریکا در آن دو جبهه احتمال دارد که حمله به ایران در دستور کار آمریکا قرار گیرد.
خوان کول یادآورى کرده است، گزینه دیگر اعمال تحریم‌هاى شدیدتر علیه ایران در چهارچوب سازمان ملل متحد است، ولى مثل همیشه دولت‌هاى روسیه و چین ممکن است با این تصمیم موافقت نکنند. هر چند واشنگتن به همراهى مسکو با این تحریم‌ها امیدوار است، ولى ا زگفته‌هاى سیاستمداران روسیه چنین چیزى برداشت نمى‌شود.
سرگئى لاورف، وزیر خارجه روسیه روز جمعه در گفت و گویى با رسانه‌هاى روسیه گفته است، با وجود آن که مسکو و واشنگتن هر دو با جدیت خواستار تعهد ایران به موازین و مقررات آژانس بین المللى انرژى هسته‌اى هستند و با سرپیچى این کشور مقابله خواهند کرد، اما در مورد نحوه اجراى چنین سیاستى، روسیه و آمریکا توافق کامل ندارند.
وزیر خارجه روسیه در تشریح تفاوت مواضع این کشور با آمریکا در قبال ایران گفته است، براى روسیه ایران یک کشور همسایه با مناسبات تاریخى و طولانى است و ما با ایران در عرصه‌هاى مختلف همکارى و مناسبات فعالى داریم، بنابراین روسیه در مورد حوادث و احتمالاتى که به امنیت ایران و همکارى‌هاى ما با آن کشور مربوط باشد بى‌توجه نخواهد بود.
به نوشته خوان کول به نظر مى‌رسد، دولت روسیه در مورد میزان همکارى ایران با آژانس بین المللى انرژى اتمى انتقاداتى دارد و معتقد است که ایران هنوز به تمام ابهامات و سئوالات جامعه بین‌المللى پاسخ نداده است، ولى در مجموع همکارى ایران را «رضایت‌بخش» مى‌داند.
وى افزوده است، در همین زمینه باید یادآورى کرد که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل نیز نتوانست در سفر خود به مسکو حمایت روسیه را از اعمال تحریم‌هاى فلج کننده علیه ایران جلب کند.
در بخش پایانى تحلیل خوان کول آمده است، هر چند محافل تندرو در آمریکا با تکیه بر گزارش جدید آژانس بین‌المللى انرژى اتمى دوباره ذوق زده شده و بر طبل جنگ علیه ایران مى کوبند، اما دستگاه سیاست خارجى روسیه به اشکال گوناگون و در مناسبت‌هاى مختلف صراحتاً تاکید کرده است که در زمینه شدت عمل علیه ایران تابع آمریکا نخواهد بود.
به باور خوان کول، کسانى که در هفته‌هاى اخیر ادعا مى‌کردند، روسیه نیز طرفدار اعمال تحریم‌هاى شدیدترى علیه ایران در شوراى امنیت سازمان ملل متحد است و حتى ممکن است چین را نیز به اتخاذ چنین موضعى تشویق کند، سخت در اشتباه هستند.
چرا که روسیه موافق اعمال تحریم‌هاى فلج کننده و بى رحمانه علیه ایران نیست. چین نیز علاوه بر امتیازهاى اقتصادى و مناسبات تجارى با ایران به این دلیل با شدت عمل علیه ایران مخالف است که رهبران آن کشور واقعاً بر این باور هستند که ایران ظرفیت و توانایى ساخت کلاهک‌هاى هسته‌اى را ندارد.
خوان کول در ابتداى تحلیل خود که در سایت شخصى‌اش منتشر کرده است، به ارزیابى‌ها و گمانه‌زنى‌ها در باره آخرین گزارش آژانس بین المللى انرژى اتمى در مورد ابهامات و موارد شک برانگیز در فعالیت هسته‌اى ایران اشاره مى کند.
به اعتقاد وى لحن و توضیحات گزارش اخیر این زمینه رافراهم کرده است که مدارک موجود در یک رایانه که ادعا مى شود چند سال پیش به دست دستگاه‌هاى اطلاعاتى غرب افتاده وحاکى از وجود یک برنامه محرمانه تولید سلاح هسته‌اى در ایران است بار دیگر مورد استناد قرار گیرد.
بیشتر بخوانید:
نویسنده یادآورى کرده است، در زمان کشف این مدارک ادعایى، سازمان مرکزى اطلاعات آمریکا،«سیا» و سرویس اطلاعاتى وزارت دفاع آمریکا مدارک موجود در این رایانه را غیرقابل اعتماد و در تناقض با اطلاعات دیگر ارزیابى کرده بودند.
خوان کول می گوید که در آستانه تدارک حمله به عراق مدارک مشکوکى نظیر همین مورد که مدعى مى‌شد عراق از نیجریه کیک زرد خریدارى کرده است، یکى از دستاویزهایى بود که دولت جورج بوش براى اثبات ادعاى خود مبنى بر وجود تسلیحات مخرب در عراق از آن بهره جست.
خوان کول مى‌افزاید، در همان زمان هم وزارت خارجه آمریکا صحت این مدارک را رد کرد، ولى رییس جمهور به چنین هشدارى توجه نکرد. حتى محمد البرادعى مدیر کل وقت آژانس بین‌المللى انرژى اتمى در یک جلسه کوتاه جعلى بودن این مدارک را اثبات کرد.
خوان کول خاطر نشان مى‌کند، آژانس بین المللى انرژى اتمى به دلیل همکارى ضعیف ایران و عدم اجراى تعهدات این کشور بر منباى پیمان منع گسترش جنگ‌افزارهاى هسته‌اى حق دارد به ماهیت برنامه هسته‌اى ایران سوءظن داشته باشد. اما این گلایه‌ها لزوماً به این معنا نیست که واقعاً برنامه‌اى براى تولید سلاح‌هاى هسته‌اى در ایران وجود دارد.
به نوشته خوان کول، مقام‌هاى ارشد دستگاه‌هاى امنیتى آمریکا در بیانیه رسمى خود در پاییز گذشته اعلام کرده‌اند، همچنان از ارزیابى سال ۲۰۰۷ خود در این باره که ایران برنامه‌اى براى ساخت جنگ‌افزارهاى هسته‌اى ندارد، د دفاع مى کنند.
وى افزوده است، در چنین شرایطى دولت باراک اوباما طرفدار اعمال تحریم‌هاى سختگیرانه‌تر علیه ایران است، در حالى که محافل سیاسى تندرو در آمریکا مبلغ و مدافع جنگ علیه ایران هستند.
خوان کول در ادامه تحلیل خود به موضع‌گیرى اخیر رییس ستاد نیروهاى مسلح روسیه اشاره مى‌کند که در مورد حمله احتمالى به ایران هشدار داده است. ژنرال نیکلاى ماکاروف در مصاحبه‌اى در روز جمعه گفته است، در شرایطى که آمریکا درگیر دو جنگ دیگر است، حمله به ایران ممکن است باعث سقوط آمریکا شود. به گفته وى حمله به ایران براى منطقه و روسیه پیامدهاى منفى شدیدى خواهد داشت و ارتش روسیه با اقدامات خود مانع وقوع چنین حمله‌اى خواهد شد.
به نوشته خوان کول مقامات ارشد نظامى آمریکا نیز خود این نکته را به خوبى مى‌دانند، از جمله ژنرال مک مولن رییس ستاد ارتش آمریکا اخیراً گفته است، همزمان با ادامه دو جنگ در عراق و افغانستان ورود آمریکا به کارزار نظامى دیگرى علیه ایران به شکست خواهد انجامید، چون آمریکا توان چنین کارى را ندارد.
با این حال به نظر مى‌رسد ، برخى از جمله رییس ستاد نیروهاى مسلح روسیه معتقدند که با پیشرفت جنگ در عراق و افغانستان و کاهش میزان دخالت آمریکا در آن دو جبهه احتمال دارد که حمله به ایران در دستور کار آمریکا قرار گیرد.
خوان کول یادآورى کرده است، گزینه دیگر اعمال تحریم‌هاى شدیدتر علیه ایران در چهارچوب سازمان ملل متحد است، ولى مثل همیشه دولت‌هاى روسیه و چین ممکن است با این تصمیم موافقت نکنند. هر چند واشنگتن به همراهى مسکو با این تحریم‌ها امیدوار است، ولى ا زگفته‌هاى سیاستمداران روسیه چنین چیزى برداشت نمى‌شود.
سرگئى لاورف، وزیر خارجه روسیه روز جمعه در گفت و گویى با رسانه‌هاى روسیه گفته است، با وجود آن که مسکو و واشنگتن هر دو با جدیت خواستار تعهد ایران به موازین و مقررات آژانس بین المللى انرژى هسته‌اى هستند و با سرپیچى این کشور مقابله خواهند کرد، اما در مورد نحوه اجراى چنین سیاستى، روسیه و آمریکا توافق کامل ندارند.
وزیر خارجه روسیه در تشریح تفاوت مواضع این کشور با آمریکا در قبال ایران گفته است، براى روسیه ایران یک کشور همسایه با مناسبات تاریخى و طولانى است و ما با ایران در عرصه‌هاى مختلف همکارى و مناسبات فعالى داریم، بنابراین روسیه در مورد حوادث و احتمالاتى که به امنیت ایران و همکارى‌هاى ما با آن کشور مربوط باشد بى‌توجه نخواهد بود.
به نوشته خوان کول به نظر مى‌رسد، دولت روسیه در مورد میزان همکارى ایران با آژانس بین المللى انرژى اتمى انتقاداتى دارد و معتقد است که ایران هنوز به تمام ابهامات و سئوالات جامعه بین‌المللى پاسخ نداده است، ولى در مجموع همکارى ایران را «رضایت‌بخش» مى‌داند.
وى افزوده است، در همین زمینه باید یادآورى کرد که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل نیز نتوانست در سفر خود به مسکو حمایت روسیه را از اعمال تحریم‌هاى فلج کننده علیه ایران جلب کند.
در بخش پایانى تحلیل خوان کول آمده است، هر چند محافل تندرو در آمریکا با تکیه بر گزارش جدید آژانس بین‌المللى انرژى اتمى دوباره ذوق زده شده و بر طبل جنگ علیه ایران مى کوبند، اما دستگاه سیاست خارجى روسیه به اشکال گوناگون و در مناسبت‌هاى مختلف صراحتاً تاکید کرده است که در زمینه شدت عمل علیه ایران تابع آمریکا نخواهد بود.
به باور خوان کول، کسانى که در هفته‌هاى اخیر ادعا مى‌کردند، روسیه نیز طرفدار اعمال تحریم‌هاى شدیدترى علیه ایران در شوراى امنیت سازمان ملل متحد است و حتى ممکن است چین را نیز به اتخاذ چنین موضعى تشویق کند، سخت در اشتباه هستند.
چرا که روسیه موافق اعمال تحریم‌هاى فلج کننده و بى رحمانه علیه ایران نیست. چین نیز علاوه بر امتیازهاى اقتصادى و مناسبات تجارى با ایران به این دلیل با شدت عمل علیه ایران مخالف است که رهبران آن کشور واقعاً بر این باور هستند که ایران ظرفیت و توانایى ساخت کلاهک‌هاى هسته‌اى را ندارد.
