محمد خاتمی، رئیس جمهور پیشین ایران، می‌گوید امروز راه‌ها از هر جهت برای گروه‌ها و جریاناتی باز است که تفکر انحرافی دارند و در مقابل راه‌ها به سوی نیروهای نخبه جامعه بسته می‌شود.
آقای خاتمی که در جمع اعضای شورای مرکزی انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها سخن گفته است در تشریح جریانات افراطی گفته است که این جریان‌ها «در کمال بی‌باکی مخالفان اندیشه خود را متهم به انواع اتهامات می‌کنند، امنیت برای‌شان وجود دارد و سعی می‌شود آن تفکر، تفکر نظام و حکومت در جامعه القا شود».
رئیس جمهور پیشین ایران با اشاره به «تهمت‌ها و نسبت‌های عجیبی» که این جریان در مواجهه با مخالفان خود از آن استفاده می‌کند، افزوده است که «بدتر از همه این است که این مسائل مبنایی بگیرد برای برخورد و مقابله با جریانی که نمی‌پسندند».
به گفته آقای خاتمی، جریان تندی وجود دارد که می‌کوشد مقدسات و همه آنچه در جامعه مورد احترام است را به نفع یک جریان فکری و رفتار انحرافی مصادره کند؛ همه جریان‌های دیگر منکوب و مطرود شوند و نه تنها امکان حضور نداشته باشند، بلکه به عنوان کسانی که باید با آنها برخورد شود مطرح شوند.
رئیس جمهور پیشین ایران این روند را خطرناک توصیف کرده است.
از نخستین روزهای اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری و شکل‌گیری اعتراض‌ها به نتایج اعلام شده، صدها فعال مدنی و سیاسی، از جمله روزنامه‌نگاران و اعضای ارشد احزاب اصلاح‌طلب حامی میرحسین موسوی و مهدی کروبی، توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی بازداشت شدند و برخی از این افراد همچنان بدون اتمام بررسی پرونده در زندان به سر می‌برند.
دولت جمهوری اسلامی همچنین از زمان برگزاری انتخابات تاکنون، به‌ویژه در ماه‌های منتهی به پایان سال ۱۳۸۸، فشارها را بر مطبوعات و رسانه‌های غیردولتی افزایش داده است، به طوری که در این مدت شماری از نشریات و پایگاه‌های اطلاع‌رسانی منتقد دولت به محاق توقیف رفته‌اند و بسیاری دیگر از رسانه‌های غیردولتی مشمول تذکر و توبیخ شده‌اند.
این در حالی است که مسئولان جمهوری اسلامی، به‌ویژه محمود احمدی‌نژاد، مدعی هستند که در ایران محدودیتی برای آزادی بیان وجود ندارد و منتقدان دولت به آسانی به فعالیت می‌پردازند.
نیروهای اصلاح‌طلب، به‌ویژه رهبران آنها، در ماه‌های اخیر بارها تأکید کرده‌اند که برای بازگشت شرایط به پیش از بحران ناشی از انتخابات ریاست جمهوری دهم، لازم است که زندانی‌های سیاسی آزاد شوند و به مطبوعات و رسانه‌های غیردولتی اجازه فعالیت آزاد داده شود و ضمن تأمین حق قانونی مخالفان در برگزاری آزادانه تجمعات، شرایط برای برگزاری انتخابات آزاد فراهم آید.
این خواسته‌ها تاکنون مورد پذیرش مقامات ارشد جمهوری اسلامی واقع نشده است، اما محمد خاتمی بار دیگر در این دیدار با اشاره دوباره بر این خواسته‌ها، تصریح کرده است که انتظار این بود که در آستانه عید، فضا عوض شود، زندانیان آزاد شوند و احزاب و گروه‌ها بتوانند کارشان را در چارچوب قانون انجام دهند و مسئولیت آن را بپذیرند.
وی بار دیگر تأکید کرده است که در صورت اجرای این راهکارها و زمینه‌سازی برای برگزاری انتخابات سالم و آزاد، بسیاری از مسائل حل می‌شود و جامعه می‌تواند با وجود تنوع‌ها و تفاوت‌ها، با هدف وحدت برای استقرار مردم‌سالاری سازگار با دین و پیشرفت همه‌جانبه حرکت کند.
آقای خاتمی همچنین از این که به گفته وی «جریانات سالم و سابقه‌دار» نه تنها برای حضور و فعالیت محدودیت دارند، که گاه با «اتهام‌های ناروا و برخوردهای ناپسند» روبه‌رو می‌شوند، انتقاد کرده و افزوده است که «اصرار ما این بوده و هست که در چارچوب قانون عمل کنیم».
وی همچنین افزوده است که «قانون اساسی یک کل منسجم است و باید همه آن را مورد توجه قرار داد و نمی‌شود بخش خاصی از آن را با تفسیرها و تعبیرهایی که با روح قانون اساسی مخالف است گرفت و از بخش‌های عظیمی از آن غفلت کرد».
رئیس جمهور پیشین ایران تأکید کرده است که حرف اصلاح‌طلبان «بازگشت به کل قانون اساسی و پذیرش داوری آن است» و همچنین تصریح کرده است که «حکومت اگر معتقد باشد که برآمده از مردم است باید در مقابل اراده مردم تسلیم باشد و گوش به فرمان مطلبی باشد که در جامعه بیان می‌شود».
موضوع رجوع به قانون اساسی و اجرای همه‌جانبه آن در بیانیه‌ها و سخنان دیگر رهبران اصلاح‌طلب از جمله میرحسین موسوی و مهدی کروبی مورد تأکید قرار گرفته است و اکبر هاشمی رفسنجانی نیز که برای خروج از بحران بر راهکارهایی مشترک با اصلاح‌طلبان تأکید دارد، در ماه‌های پس از انتخابات همواره بر نقش مردم تأکید داشته است.
اما این سخنان چندان به مذاق آن دسته از روحانیان تندروی حامی دولت خوش نیامده است که معتقدند نظام اسلامی مشروعیت خود را نه از مردم، که از خدا می‌گیرد.
بیشتر بخوانید:
رئیس جمهور پیشین ایران با اشاره به «تهمت‌ها و نسبت‌های عجیبی» که این جریان در مواجهه با مخالفان خود از آن استفاده می‌کند، افزوده است که «بدتر از همه این است که این مسائل مبنایی بگیرد برای برخورد و مقابله با جریانی که نمی‌پسندند».
به گفته آقای خاتمی، جریان تندی وجود دارد که می‌کوشد مقدسات و همه آنچه در جامعه مورد احترام است را به نفع یک جریان فکری و رفتار انحرافی مصادره کند؛ همه جریان‌های دیگر منکوب و مطرود شوند و نه تنها امکان حضور نداشته باشند، بلکه به عنوان کسانی که باید با آنها برخورد شود مطرح شوند.
رئیس جمهور پیشین ایران این روند را خطرناک توصیف کرده است.
از نخستین روزهای اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری و شکل‌گیری اعتراض‌ها به نتایج اعلام شده، صدها فعال مدنی و سیاسی، از جمله روزنامه‌نگاران و اعضای ارشد احزاب اصلاح‌طلب حامی میرحسین موسوی و مهدی کروبی، توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی بازداشت شدند و برخی از این افراد همچنان بدون اتمام بررسی پرونده در زندان به سر می‌برند.
دولت جمهوری اسلامی همچنین از زمان برگزاری انتخابات تاکنون، به‌ویژه در ماه‌های منتهی به پایان سال ۱۳۸۸، فشارها را بر مطبوعات و رسانه‌های غیردولتی افزایش داده است، به طوری که در این مدت شماری از نشریات و پایگاه‌های اطلاع‌رسانی منتقد دولت به محاق توقیف رفته‌اند و بسیاری دیگر از رسانه‌های غیردولتی مشمول تذکر و توبیخ شده‌اند.
این در حالی است که مسئولان جمهوری اسلامی، به‌ویژه محمود احمدی‌نژاد، مدعی هستند که در ایران محدودیتی برای آزادی بیان وجود ندارد و منتقدان دولت به آسانی به فعالیت می‌پردازند.
نیروهای اصلاح‌طلب، به‌ویژه رهبران آنها، در ماه‌های اخیر بارها تأکید کرده‌اند که برای بازگشت شرایط به پیش از بحران ناشی از انتخابات ریاست جمهوری دهم، لازم است که زندانی‌های سیاسی آزاد شوند و به مطبوعات و رسانه‌های غیردولتی اجازه فعالیت آزاد داده شود و ضمن تأمین حق قانونی مخالفان در برگزاری آزادانه تجمعات، شرایط برای برگزاری انتخابات آزاد فراهم آید.
این خواسته‌ها تاکنون مورد پذیرش مقامات ارشد جمهوری اسلامی واقع نشده است، اما محمد خاتمی بار دیگر در این دیدار با اشاره دوباره بر این خواسته‌ها، تصریح کرده است که انتظار این بود که در آستانه عید، فضا عوض شود، زندانیان آزاد شوند و احزاب و گروه‌ها بتوانند کارشان را در چارچوب قانون انجام دهند و مسئولیت آن را بپذیرند.
وی بار دیگر تأکید کرده است که در صورت اجرای این راهکارها و زمینه‌سازی برای برگزاری انتخابات سالم و آزاد، بسیاری از مسائل حل می‌شود و جامعه می‌تواند با وجود تنوع‌ها و تفاوت‌ها، با هدف وحدت برای استقرار مردم‌سالاری سازگار با دین و پیشرفت همه‌جانبه حرکت کند.
آقای خاتمی همچنین از این که به گفته وی «جریانات سالم و سابقه‌دار» نه تنها برای حضور و فعالیت محدودیت دارند، که گاه با «اتهام‌های ناروا و برخوردهای ناپسند» روبه‌رو می‌شوند، انتقاد کرده و افزوده است که «اصرار ما این بوده و هست که در چارچوب قانون عمل کنیم».
وی همچنین افزوده است که «قانون اساسی یک کل منسجم است و باید همه آن را مورد توجه قرار داد و نمی‌شود بخش خاصی از آن را با تفسیرها و تعبیرهایی که با روح قانون اساسی مخالف است گرفت و از بخش‌های عظیمی از آن غفلت کرد».
رئیس جمهور پیشین ایران تأکید کرده است که حرف اصلاح‌طلبان «بازگشت به کل قانون اساسی و پذیرش داوری آن است» و همچنین تصریح کرده است که «حکومت اگر معتقد باشد که برآمده از مردم است باید در مقابل اراده مردم تسلیم باشد و گوش به فرمان مطلبی باشد که در جامعه بیان می‌شود».
موضوع رجوع به قانون اساسی و اجرای همه‌جانبه آن در بیانیه‌ها و سخنان دیگر رهبران اصلاح‌طلب از جمله میرحسین موسوی و مهدی کروبی مورد تأکید قرار گرفته است و اکبر هاشمی رفسنجانی نیز که برای خروج از بحران بر راهکارهایی مشترک با اصلاح‌طلبان تأکید دارد، در ماه‌های پس از انتخابات همواره بر نقش مردم تأکید داشته است.
اما این سخنان چندان به مذاق آن دسته از روحانیان تندروی حامی دولت خوش نیامده است که معتقدند نظام اسلامی مشروعیت خود را نه از مردم، که از خدا می‌گیرد.
