شصت و پنج سال پيش، انفجار دو بمب اتمى بر فراز شهرهاى هيروشيما و ناگازاكى ژاپن، نزديك به ۲۵۰ هزار كشته بر جاى گذاشت. در سالروز اين فاجعه بشرى، هيروشيما روز ششم اوت ميزبان نمايندگان كشورهايى است كه پس از آمريكا به اين سلاح مخرب دست يافته اند.
حضور آمريكا در مراسم ياد شده نشانه تغيير نگرش در قبال بمب هسته اى و تاكيدى تازه بر ضرورت ادامه تلاش در جهت كاهش زرادخانه هاى اتمى است.
بيانيه پوتسدام
چند روز پيش از فرستادن «پسر كوچك» آمريكا بر فراز هيروشيما، نمايندگان كشورهاى اروپايى و آمريكا در پوتسدام - حوالى برلين، گرد آمده و با انتشار بيانيه اى در ۲۵ ژوئيه سال ۱۹۴۵ دو گزينه را در برابر ژاپن كه همچنان از تسليم خوددارى مي ورزيد قرار دادند: انهدام كامل و يا تن دادن به تسليم بدون قيد و شرط.
دقايقى بعد از انتشار بيانيه پوتسدام، هرى ترومن، رييس جمهور وقت آمريكا، در ويلاى محل اقامت خود كه نزديك محل كنونى يادواره كنفرانس در حوالى برلين قرار داشت، به متحدان اروپايى اعلام داشت كه اولين بمب اتمى پس از سوم ماه اوت بر فراز ژاپن منفجر خواهد شد.
در روز ششم ماه اوت يك بمب افكن سنگين بى ۵۲ آمريكا «پسر كوچك» را كه محصول طرح مشهور به «منهاتان» بود به هيروشيما برد و بر فراز شهر رها ساخت. پسر كوچك در فاصله ۴۵۰ مترى از زمين منفجر شد و در دم بيش از ۹۰ هزار كشته بر جاى گذارد.
سه روز بعد و در ۹ اوت، آمريكا «مرد چاق» را كه دومين بمب اتمى آن كشور بود برفراز شهر ناگازاكى منفجر ساخت. نتيجه مخوف انفجار در ناگازاكى، مانند انفجار بمب اتمى اول در هيروشيما، قتل و عام ده ها هزار تن از ساكنان شهر و انهدام كامل آن بود.
تسليم ژاپن- پايان جنگ
در روز پانزده ماه اوت ژاپن بدون قيد و شرط تسليم شد و جنگ جهانى دوم رسما پايان يافت. تا پيش از انفجار دو بمب اتمى بر فراز هيروشيما و ناگازاكى، نيروهاى متفقين به مدت شش ماه ۶۷ شهر ژاپن را به شدت بمباران مي كردند و لى به رغم شكست آلمان نازى در جنگ، ژاپن از تسليم خوددارى مى ورزيد.
يكى از دو نتيجه قطعى انفجار بمب هاى اتمى بر فراز شهرهاى ژاپن، پايان گرفتن جنگى بود كه در آن بيش از ۱۵ ميليون نفر جان خود را از دست داده بودند و ديگرى آغاز مسابقه اى نفس گير میان كشورها براى دست يافتن به سلاح مخرب اتمى.
فاجعه انسانى هيروشيما امروز در كنار «هالوكاست» و قتل و عام يهوديان به دست رژيم آلمان نازى يكى از دو يادواره فاجعه بار جنگ جهانى دوم است. پيرامون اين فاجعه تاكنون کتاب های بيشمارى نوشته شده، فيلم های متعددی ساخته شده و در بسيارى از شهرهاى جهان به منظور انعكاس ابعاد مخرب آن بناهاى ياد بود ساخته شده است. همچنين دانشگاهى به نام «هيروشيما» کار مطالعه و آموزش پيرامون اين واقعه دردناك را عهده دار است.
سالگرد فاجعه
همه ساله مراسمى در شهر هيروشيما به منظور بزرگداشت قربانيان اولين قتل عام اتمى جهان برگزار مي شود. از سال ۱۹۹۸ پاره اى از دارندگان بمب اتمى مانند روسيه و هند و پاكستان نمايندگانى را به اين مراسم اعزام مي داشتند و لى آمريكا از حضور در اين مراسم خوددارى مي ورزيد. بريتانيا و فرانسه نيز براى حضور در آن علاقه اى نشان نمي داند.
در سال جارى براى نخستين بار، آمريكا جان راس سفير خود در توكيو را به اين مراسم مي فرستد. بريتانيا و فرانسه نيز با اعزام نمايندگانى به مراسم شصت و پنجمين سالگرد هيروشيما از اين اقدام آمريكا پيروى خواهند كرد.
اوباما و خلع سلاح اتمى
تغيير نگرش آمريكا در قبال فاجعه هيروشيما با انتخاب باراك اوباما به رياست جمهورى آمريكا شكل گرفت. اوباما قبل از انتخاب شدن، كاهش سلاح هاى اتمى را برنامه دوران رياست جمهورى و نزديك شدن به خلع سلاح اتمى را سياست آرمانى خود معرفى كرد.
پس از پيروزى در انتخابات، اوباما در ماه آوريل سال ۲۰۰۹ در شهر پراگ از «جهان عارى از بمب اتمى» ياد كرد. او همچنين ياد آور شد كه ديدار او از هيروشيما و ناگازاكى مي تواند داراى توجيهى منطقى باشد. تاكنون هيچ يك از روسای جمهور آمريكا از هيروشيما ديدن نكرده اند. تنها جيمى كارتر يك بار در زمان بازنشستگى به هيروشيما سفر كرد.
شايد برگزارى كنفرانس همكارى هاى آسيا و پاسيفيك در ماه نوامبر سال جارى در شهر فوكویاماى ژاپن فرصت تاريخى ديدار از هيروشيما را براى رييس جمهور آمريكا فراهم سازد. اين اقدام كه نه در اندازه هاى پوزش خواهى كه به نوعى دلجويى آمريكا از بازماندگان قربانيان انفجارهاى اتمى و مردم ژاپن تلقى خواهد شد، و مي تواند گفته هاى اوباما در زمينه ضرورت دست شستن از سلاح هاى اتمى را با اقدامات عملى او همراه سازد.
طى اقدام عملى ديگرى اوباما در ماه دسامبر سال گذشته با روسيه در جهت كاهش يك سوم از كلاهك هاى اتمى دو كشور به توافق بزرگى دست يافت. برگزارى كنفرانس خلع سلاح اتمى در واشنگتن با حضور ۴۷ كشور جهان و متعاقبا برگزارى كنفرانس بازبينى پيمان منع گسترش سلاح هاى هسته اى در نيويورك از ديگر اقدامات عملى آمريكا و جامعه جهانى در جهت اعمال كنترل بيشتر بر سلاح هاى اتمى است.
در اين ميان دو كشور كره شمالى و ايران، يكى به دليل دست يافتن به بمب اتمى و ديگرى به اتهام تلاش براى دست يافتن به آن، در مركز توجه جهانى قرار گرفته اند.
حضور بى تعارف آمريكا و كشورهاى اروپايى در مراسم سالگرد هيروشيما نشانه فاصله گرفتن كامل از طرز فكرى است كه استفاده از بمب اتمى را براى متوقف ساختن جنگ توجيه مي كرد.
در نگرش متفاوت امروزى، به منظور پيشگيرى از دست يافتن كشورهاى تازه به بمب اتمى شايد حتى مبادرت به جنگ نيز بتواند مورد توجه و حمايت جمعى جامعه جهانى قرار گيرد. حضور بى سابقه بان كی مون، دبير كل سازمان ملل، در مراسم شصت و پنجمين سالگرد رويداد دردناك هيروشيما، نشانه ديگرى است از قصد جامعه جهانى در معرفى و شناساندن هر چه بيشتر ابعاد مخرب استفاده از سلاح هاى اتمى.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
* دیدگاه های مطرح شده در این مقاله الزاما بازتاب دهنده نظرات رادیو فردا نیست.
حضور آمريكا در مراسم ياد شده نشانه تغيير نگرش در قبال بمب هسته اى و تاكيدى تازه بر ضرورت ادامه تلاش در جهت كاهش زرادخانه هاى اتمى است.
بيانيه پوتسدام
چند روز پيش از فرستادن «پسر كوچك» آمريكا بر فراز هيروشيما، نمايندگان كشورهاى اروپايى و آمريكا در پوتسدام - حوالى برلين، گرد آمده و با انتشار بيانيه اى در ۲۵ ژوئيه سال ۱۹۴۵ دو گزينه را در برابر ژاپن كه همچنان از تسليم خوددارى مي ورزيد قرار دادند: انهدام كامل و يا تن دادن به تسليم بدون قيد و شرط.
حضور بى تعارف آمريكا و كشورهاى اروپايى در مراسم سالگرد هيروشيما نشانه فاصله گرفتن كامل از طرز فكرى است كه استفاده از بمب اتمى را براى متوقف ساختن جنگ توجيه مي كرد.
در روز ششم ماه اوت يك بمب افكن سنگين بى ۵۲ آمريكا «پسر كوچك» را كه محصول طرح مشهور به «منهاتان» بود به هيروشيما برد و بر فراز شهر رها ساخت. پسر كوچك در فاصله ۴۵۰ مترى از زمين منفجر شد و در دم بيش از ۹۰ هزار كشته بر جاى گذارد.
سه روز بعد و در ۹ اوت، آمريكا «مرد چاق» را كه دومين بمب اتمى آن كشور بود برفراز شهر ناگازاكى منفجر ساخت. نتيجه مخوف انفجار در ناگازاكى، مانند انفجار بمب اتمى اول در هيروشيما، قتل و عام ده ها هزار تن از ساكنان شهر و انهدام كامل آن بود.
تسليم ژاپن- پايان جنگ
در روز پانزده ماه اوت ژاپن بدون قيد و شرط تسليم شد و جنگ جهانى دوم رسما پايان يافت. تا پيش از انفجار دو بمب اتمى بر فراز هيروشيما و ناگازاكى، نيروهاى متفقين به مدت شش ماه ۶۷ شهر ژاپن را به شدت بمباران مي كردند و لى به رغم شكست آلمان نازى در جنگ، ژاپن از تسليم خوددارى مى ورزيد.
يكى از دو نتيجه قطعى انفجار بمب هاى اتمى بر فراز شهرهاى ژاپن، پايان گرفتن جنگى بود كه در آن بيش از ۱۵ ميليون نفر جان خود را از دست داده بودند و ديگرى آغاز مسابقه اى نفس گير میان كشورها براى دست يافتن به سلاح مخرب اتمى.
فاجعه انسانى هيروشيما امروز در كنار «هالوكاست» و قتل و عام يهوديان به دست رژيم آلمان نازى يكى از دو يادواره فاجعه بار جنگ جهانى دوم است. پيرامون اين فاجعه تاكنون کتاب های بيشمارى نوشته شده، فيلم های متعددی ساخته شده و در بسيارى از شهرهاى جهان به منظور انعكاس ابعاد مخرب آن بناهاى ياد بود ساخته شده است. همچنين دانشگاهى به نام «هيروشيما» کار مطالعه و آموزش پيرامون اين واقعه دردناك را عهده دار است.
سالگرد فاجعه
همه ساله مراسمى در شهر هيروشيما به منظور بزرگداشت قربانيان اولين قتل عام اتمى جهان برگزار مي شود. از سال ۱۹۹۸ پاره اى از دارندگان بمب اتمى مانند روسيه و هند و پاكستان نمايندگانى را به اين مراسم اعزام مي داشتند و لى آمريكا از حضور در اين مراسم خوددارى مي ورزيد. بريتانيا و فرانسه نيز براى حضور در آن علاقه اى نشان نمي داند.
در سال جارى براى نخستين بار، آمريكا جان راس سفير خود در توكيو را به اين مراسم مي فرستد. بريتانيا و فرانسه نيز با اعزام نمايندگانى به مراسم شصت و پنجمين سالگرد هيروشيما از اين اقدام آمريكا پيروى خواهند كرد.
اوباما و خلع سلاح اتمى
تغيير نگرش آمريكا در قبال فاجعه هيروشيما با انتخاب باراك اوباما به رياست جمهورى آمريكا شكل گرفت. اوباما قبل از انتخاب شدن، كاهش سلاح هاى اتمى را برنامه دوران رياست جمهورى و نزديك شدن به خلع سلاح اتمى را سياست آرمانى خود معرفى كرد.
پس از پيروزى در انتخابات، اوباما در ماه آوريل سال ۲۰۰۹ در شهر پراگ از «جهان عارى از بمب اتمى» ياد كرد. او همچنين ياد آور شد كه ديدار او از هيروشيما و ناگازاكى مي تواند داراى توجيهى منطقى باشد. تاكنون هيچ يك از روسای جمهور آمريكا از هيروشيما ديدن نكرده اند. تنها جيمى كارتر يك بار در زمان بازنشستگى به هيروشيما سفر كرد.
شايد برگزارى كنفرانس همكارى هاى آسيا و پاسيفيك در ماه نوامبر سال جارى در شهر فوكویاماى ژاپن فرصت تاريخى ديدار از هيروشيما را براى رييس جمهور آمريكا فراهم سازد. اين اقدام كه نه در اندازه هاى پوزش خواهى كه به نوعى دلجويى آمريكا از بازماندگان قربانيان انفجارهاى اتمى و مردم ژاپن تلقى خواهد شد، و مي تواند گفته هاى اوباما در زمينه ضرورت دست شستن از سلاح هاى اتمى را با اقدامات عملى او همراه سازد.
طى اقدام عملى ديگرى اوباما در ماه دسامبر سال گذشته با روسيه در جهت كاهش يك سوم از كلاهك هاى اتمى دو كشور به توافق بزرگى دست يافت. برگزارى كنفرانس خلع سلاح اتمى در واشنگتن با حضور ۴۷ كشور جهان و متعاقبا برگزارى كنفرانس بازبينى پيمان منع گسترش سلاح هاى هسته اى در نيويورك از ديگر اقدامات عملى آمريكا و جامعه جهانى در جهت اعمال كنترل بيشتر بر سلاح هاى اتمى است.
در اين ميان دو كشور كره شمالى و ايران، يكى به دليل دست يافتن به بمب اتمى و ديگرى به اتهام تلاش براى دست يافتن به آن، در مركز توجه جهانى قرار گرفته اند.
حضور بى تعارف آمريكا و كشورهاى اروپايى در مراسم سالگرد هيروشيما نشانه فاصله گرفتن كامل از طرز فكرى است كه استفاده از بمب اتمى را براى متوقف ساختن جنگ توجيه مي كرد.
در نگرش متفاوت امروزى، به منظور پيشگيرى از دست يافتن كشورهاى تازه به بمب اتمى شايد حتى مبادرت به جنگ نيز بتواند مورد توجه و حمايت جمعى جامعه جهانى قرار گيرد. حضور بى سابقه بان كی مون، دبير كل سازمان ملل، در مراسم شصت و پنجمين سالگرد رويداد دردناك هيروشيما، نشانه ديگرى است از قصد جامعه جهانى در معرفى و شناساندن هر چه بيشتر ابعاد مخرب استفاده از سلاح هاى اتمى.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
* دیدگاه های مطرح شده در این مقاله الزاما بازتاب دهنده نظرات رادیو فردا نیست.
