شرکت ده‌ها هزار آمریکایی در تظاهرات روز ۱۲ سپتامبر واشنگتن نشان داد که «جنبش چای» در دومین سال تولد خود به یک نیروی تأثیرگذار و رو به رشد سیاسی در آن کشور تبدیل شده است. قدرتی که هر دو حزب بزرگ سیاسی را با نگرانی‌هایی روبه‌رو ساخته است.
جنبش چای به صورت خودجوش پس از انتخاب اوباما به ریاست جمهوری در آمریکا پا گرفت و بعد از اتخاذ تصمیمات تازه مالی دولت به منظور مقابله با بحران اقتصادی، از جمله تخصیص اعتبارات دولتی برای نجات بانک‌ها از ورشکستگی، به یک حرکت سراسری تبدیل شد.
جنبش چای در قالب کنونی خود در ۱۹ فوریه سال ۲۰۰۹ از مرکز معاملات سهام و بورس شیکاگو و در اعتراض به برنامه دولت برای حمایت مالی از وام‌دهندگان مسکن آغاز شد.
طرفداران جنبش چای را عموماً محافظه‌کاران طرفدار کلیسا و قانون اساسی و همچنین مخالفان افزایش مالیات و تمرکز فزاینده قدرت در دولت و افزایش مداخله دولت در امور مردم تشکیل می‌دهند. از پاره‌ای جهات جنبش چای در آمریکا قابل مقایسه با جنبش تنباکو در ایران است.
دو پیشینه تاریخی
نام جنبش چای کنونی الهام گرفته از «جنبش چای بوستن» است که در سال ۱۷۷۳ میلادی توسط ملی‌گرایان و مخالفان سلطه انگلستان در آن ایالت تشکیل شد.
در آن زمان دولت بریتانیا که بخش بزرگی از آمریکا را به صورت مستعمره در کنترل خود داشت تصمیمات سودجویانه‌ای را به اجرا گذاشت که موجب بر انگیختن خشم عمومی مردم شد، از جمله انحصار واردات چای به آمریکا.
جنبش چای مقدمه حرکت‌های استقلال‌طلبانه بعدی و شکست دادن دولت استعماری آمریکا شد. جنبش کنونی چای در تظاهرات و گردهمایی‌های کنونی خود نیز همچنان از شعارهای قدیمی دوران جنگ‌های استقلال استفاده می‌کند.
جنبش تنباکو
جنبش تنباکو در ایران در سال ۱۸۸۹ میلادی پا گرفت . در آن سال ناصرالدین شاه چهارمین پادشاه سلسله قاجاریه پس از انجام سومین سفر خارجی خود (به انگلستان) به دلیل ولخرجی، دچار کمبود اعتبار و کسری بودجه شد و تصمیم گرفت به منظور کسب درآمد بیشتر امتیاز کشت، توزیع و فروش توتون و تنباکو را به یک نفر انگلیسی به نام میجر تالبوت، که از مشاوران دولت وقت بریتانیا بود، واگذار کند.
تالبوت متهم به دادن رشوه‌هايى به درباریان از جمله امین سلطان بود. از این راه او موفق شد نظر موافق شاه را به واگذاری انحصار دخانیات در مقابل ۲۵ هزار لیره جلب كند. طبق قرارداد یاد شده، کمپانی رژى، متعلق به تالبوت، متعهد شد که سالانه ۱۵ هزار لیره نیز به صندوق دولت ایران واریز نماید و در عوض کشت و فروش توتون و تنباکو را به مدت ۵۰ سال در انحصار خود داشته باشد.
بعد از انعقاد قرارداد مردم که از پیش به دلیل تنگناهای اقتصادی و گرانی کالا، از جمله بهای قند، از اوضاع روز ناراضی بودند علیه این قرار داد ایستادند و خرید تنباکو را تحریم کردند. بعد از دامنه گرفتن اعتراض‌ها ناصرالدین شاه مجبور به لغو قرارداد انحصار تنباکو شد.
جنبش تنباکو در ایران، که مقدمه ای بر جنبش مشروطیت شد، توسط جمال‌الدین اسد آبادی و میرزای شیرازی رهبری شد و با حمایت یک پارچه مردم به نتیجه رسید.
جنبش ضد اوباما
منتقدان جنبش چای آمریکا آن را متهم به داشتن گرایش‌های تند ضد دولت اوباما و تمایلات تند محافظه‌کارانه می‌کنند. حمل دست‌نوشته‌هایی با شعارهایی علیه اوباما در تظاهرات اخیر طرفداران جنبش در واشنگتن این گمانه را بیش از پیش تقویت کرده است.
طرفداران جنبش مدعی هستند که اوباما طی دوران انتخابات خود را به عنوان یک نامزد معتدل معرفی کرد ولی پس از انتخاب شدن به مقام ریاست جمهوری در قالب یک سوسیالیست افراطی ظاهر شد.
نگرانی‌های دو حزب
تاکنون رنگین‌پوستان و لاتین‌تبارهای آمریکا خود را از این جنبش دور نگاه داشته‌اند. در تظاهرات چند روز پیش واشنگتن نیز اکثریت مطلق شرکت‌کنندگان را سفیدپوستان تشکیل می‌دادند. از این رو سازمان‌دهندگان جنبش درصدد هستند که نسبت به تغییر چهره آن و جذب مردم از سایر گروه‌های اجتماعی اقداماتی را به عمل آورند.
با وجود آنکه اکثر مطلق طرفداران جنبش را اعضای حزب محافظه‌کار و منتقدان جنبش را طرفداران حزب دموکرات آمریکا تشکیل می‌دهند، با این وجود رهبری حزب جمهوری‌خواه از پا گرفتن و افزایش قدرت جنبش راضی نیست. در نقطه مقابل حزب دموکرات ضمن انتقاد از گرایش‌های جنبش در باطن از شکل گرفتن و نحوه تأثیرگذاری آن راضی است.
دلیل ساده این تضاد پنهان، در نحوه تأثیرگذاری جنبش بر رأی‌دهندگان آمریکایی است. در انتخابات مقدماتی درون حزبی اخیر به منظور معرفی نامزدهای حزب جمهوری‌خواه، حمایت جنبش از شماری از نامزدها موجب شکست داوطلبانی شد که در رقابت با نامزد رقیب از حزب دموکرات از شانس بیشتری برای پیروزی در انتخابات ماه نوامبر برخوردار بودند. از این لحاظ حزب جمهوری‌خواه، جنبش چای را به گونه‌ای انشعاب در درون صفوف خود تلقی می‌کند.
شکل گرفتن انشعابی از این دست در سال ۱۹۱۲ به شکست غیر منتظره حزب جمهوری‌خواه در انتخابات ریاست جمهوری انجامید. حزب جمهوری‌خواه نگران است که تاریخ در شکلی تازه خود را تکرار کند. در حال حاضر به خاطر کاهش حمایت رأی‌دهندگان از دولت اوباما و حزب دموکرات، انتظار می‌رود که اکثریت آنها در انتخابات ماه نوامبر از دست رفته و اکثریت مجلس نمایندگان و سنا بار دیگر در اختیار حزب جمهوری‌خواه قرار گیرد.
جنبش چای به صورت خودجوش پس از انتخاب اوباما به ریاست جمهوری در آمریکا پا گرفت و بعد از اتخاذ تصمیمات تازه مالی دولت به منظور مقابله با بحران اقتصادی، از جمله تخصیص اعتبارات دولتی برای نجات بانک‌ها از ورشکستگی، به یک حرکت سراسری تبدیل شد.
جنبش چای در قالب کنونی خود در ۱۹ فوریه سال ۲۰۰۹ از مرکز معاملات سهام و بورس شیکاگو و در اعتراض به برنامه دولت برای حمایت مالی از وام‌دهندگان مسکن آغاز شد.
طرفداران جنبش چای را عموماً محافظه‌کاران طرفدار کلیسا و قانون اساسی و همچنین مخالفان افزایش مالیات و تمرکز فزاینده قدرت در دولت و افزایش مداخله دولت در امور مردم تشکیل می‌دهند. از پاره‌ای جهات جنبش چای در آمریکا قابل مقایسه با جنبش تنباکو در ایران است.
دو پیشینه تاریخی
نام جنبش چای کنونی الهام گرفته از «جنبش چای بوستن» است که در سال ۱۷۷۳ میلادی توسط ملی‌گرایان و مخالفان سلطه انگلستان در آن ایالت تشکیل شد.
در آن زمان دولت بریتانیا که بخش بزرگی از آمریکا را به صورت مستعمره در کنترل خود داشت تصمیمات سودجویانه‌ای را به اجرا گذاشت که موجب بر انگیختن خشم عمومی مردم شد، از جمله انحصار واردات چای به آمریکا.
جنبش چای مقدمه حرکت‌های استقلال‌طلبانه بعدی و شکست دادن دولت استعماری آمریکا شد. جنبش کنونی چای در تظاهرات و گردهمایی‌های کنونی خود نیز همچنان از شعارهای قدیمی دوران جنگ‌های استقلال استفاده می‌کند.
جنبش تنباکو
جنبش تنباکو در ایران در سال ۱۸۸۹ میلادی پا گرفت . در آن سال ناصرالدین شاه چهارمین پادشاه سلسله قاجاریه پس از انجام سومین سفر خارجی خود (به انگلستان) به دلیل ولخرجی، دچار کمبود اعتبار و کسری بودجه شد و تصمیم گرفت به منظور کسب درآمد بیشتر امتیاز کشت، توزیع و فروش توتون و تنباکو را به یک نفر انگلیسی به نام میجر تالبوت، که از مشاوران دولت وقت بریتانیا بود، واگذار کند.
تالبوت متهم به دادن رشوه‌هايى به درباریان از جمله امین سلطان بود. از این راه او موفق شد نظر موافق شاه را به واگذاری انحصار دخانیات در مقابل ۲۵ هزار لیره جلب كند. طبق قرارداد یاد شده، کمپانی رژى، متعلق به تالبوت، متعهد شد که سالانه ۱۵ هزار لیره نیز به صندوق دولت ایران واریز نماید و در عوض کشت و فروش توتون و تنباکو را به مدت ۵۰ سال در انحصار خود داشته باشد.
بعد از انعقاد قرارداد مردم که از پیش به دلیل تنگناهای اقتصادی و گرانی کالا، از جمله بهای قند، از اوضاع روز ناراضی بودند علیه این قرار داد ایستادند و خرید تنباکو را تحریم کردند. بعد از دامنه گرفتن اعتراض‌ها ناصرالدین شاه مجبور به لغو قرارداد انحصار تنباکو شد.
جنبش تنباکو در ایران، که مقدمه ای بر جنبش مشروطیت شد، توسط جمال‌الدین اسد آبادی و میرزای شیرازی رهبری شد و با حمایت یک پارچه مردم به نتیجه رسید.
جنبش ضد اوباما
منتقدان جنبش چای آمریکا آن را متهم به داشتن گرایش‌های تند ضد دولت اوباما و تمایلات تند محافظه‌کارانه می‌کنند. حمل دست‌نوشته‌هایی با شعارهایی علیه اوباما در تظاهرات اخیر طرفداران جنبش در واشنگتن این گمانه را بیش از پیش تقویت کرده است.
طرفداران جنبش مدعی هستند که اوباما طی دوران انتخابات خود را به عنوان یک نامزد معتدل معرفی کرد ولی پس از انتخاب شدن به مقام ریاست جمهوری در قالب یک سوسیالیست افراطی ظاهر شد.
نگرانی‌های دو حزب
تاکنون رنگین‌پوستان و لاتین‌تبارهای آمریکا خود را از این جنبش دور نگاه داشته‌اند. در تظاهرات چند روز پیش واشنگتن نیز اکثریت مطلق شرکت‌کنندگان را سفیدپوستان تشکیل می‌دادند. از این رو سازمان‌دهندگان جنبش درصدد هستند که نسبت به تغییر چهره آن و جذب مردم از سایر گروه‌های اجتماعی اقداماتی را به عمل آورند.
با وجود آنکه اکثر مطلق طرفداران جنبش را اعضای حزب محافظه‌کار و منتقدان جنبش را طرفداران حزب دموکرات آمریکا تشکیل می‌دهند، با این وجود رهبری حزب جمهوری‌خواه از پا گرفتن و افزایش قدرت جنبش راضی نیست. در نقطه مقابل حزب دموکرات ضمن انتقاد از گرایش‌های جنبش در باطن از شکل گرفتن و نحوه تأثیرگذاری آن راضی است.
دلیل ساده این تضاد پنهان، در نحوه تأثیرگذاری جنبش بر رأی‌دهندگان آمریکایی است. در انتخابات مقدماتی درون حزبی اخیر به منظور معرفی نامزدهای حزب جمهوری‌خواه، حمایت جنبش از شماری از نامزدها موجب شکست داوطلبانی شد که در رقابت با نامزد رقیب از حزب دموکرات از شانس بیشتری برای پیروزی در انتخابات ماه نوامبر برخوردار بودند. از این لحاظ حزب جمهوری‌خواه، جنبش چای را به گونه‌ای انشعاب در درون صفوف خود تلقی می‌کند.
شکل گرفتن انشعابی از این دست در سال ۱۹۱۲ به شکست غیر منتظره حزب جمهوری‌خواه در انتخابات ریاست جمهوری انجامید. حزب جمهوری‌خواه نگران است که تاریخ در شکلی تازه خود را تکرار کند. در حال حاضر به خاطر کاهش حمایت رأی‌دهندگان از دولت اوباما و حزب دموکرات، انتظار می‌رود که اکثریت آنها در انتخابات ماه نوامبر از دست رفته و اکثریت مجلس نمایندگان و سنا بار دیگر در اختیار حزب جمهوری‌خواه قرار گیرد.
