بهمن قبادی، فیلمساز مشهور ایرانی، این روزها به عنوان مهمان جشنواره فیلم تورینو در ایتالیاست، جشنواره‌ای که تعدادی از آثار او را به نمایش گذاشته و مراسمی هم در بزرگداشت این فیلمساز ایرانی برگزار کرده است.
آقای قبادی در گفت‌وگو با رادیوفردا از آغاز پروژه فیلم جدیدش در یونان خبر داده و در عین حال تاکید می‌کند که ادامه فیلمسازی در ایران ناممکن است.
بهمن قبادی: حقیقتا من دیشب به اینجا رسیدم و درگیر جریان این بزرگداشت نبودم. فقط می‌دانم که تعدادی از فیلم‌های بلندم و تعدادی از فیلم‌های کوتاه مرا پیدا کرده و آورده بودند که من خودم کپی چند تا از این فیلم‌های کوتاه را نداشتم و خوشحال شدم.
بیشترین کار عکس‌ها و آفیش فیلم‌هایم را که خودم ندیده بودم توانستم اینجا پیدا کنم. به جای این که آنها را در جشنواره‌های فیلم در ایران ببینم خوشبختانه در تورینو پیدا کردم.
این جشنواره به گونه‌ای شاخه‌ای از جشنواره تورینوست که هفته پیش تمام شد و جنبه آموزشی دارد. اکثرا دانشجویان و جوانان برای دیدن فیلم‌های این جشنواره به اینجا می‌آیند.
امروز سه تا از فیلم‌های من به نمایش گذاشته خواهد شد که اولی به نمایش درآمد و بعد از نمایش فیلم میزگردی درباره وضعیت سینمای ایران و سینمای کرد برگزار شد و گفت‌وگوهای خوبی در این میزگرد شکل گرفت.
متاسفانه بعد از آمدن آدم‌هایی که الان سکان‌دار سینمای ایران شدند، یک تعداد آدم‌های نظامی الان جریان سینمای ایران را به دست گرفته و می‌چرخانند و جریان این سینما را دارند به سمت سقوط می‌کشانند. به حدی که بحث مرگ سینمای ایران در اینجا و آنجا مطرح می‌شود.
خوشبختانه در این میان یکی دو نفر از بچه‌های سینماگری که در ایران با وجود فشارهای زیاد دارند کار می‌کنند توانسته‌اند آثاری را بیرون بفرستند و بگویند که همچنان این حرکت ادامه دارد. اما این آثار کم است و افت و نزول بسیاری به خاطر کنترل و سانسور بیش از حد نظام و وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی داشته است.
این حصارها باید شکسته شود تا سینمای ایران بتواند اعتبار خودش را به دست بیاورد. این بحث‌ها اینجا شکل گرفت و مطرح شد. روزنه امیدی به نام «سینمای کرد» طرح گردید و گفته شد که یک حرکت حمایت‌گرانه در اربیل در حال شکل‌گیری است که دارد سینمای کرد را حمایت می‌کند.
این حرکت به بسیاری از تولیدات مشترک سینمای کردستان ایران و کردستان عراق توجه می‌کند و از جمله این افراد نچیروان بارزانی است.
من و بسیاری از کارشناسان سینمایی که در این نشست حضور داشتند بر این باور بودیم که سینمایی که در ایران وجود دارد می‌تواند تصویر درستی از ایران امروز را بدون سانسور و مداخله تصاویر غلطی که دولت ایران می‌خواهد آن نوع نگاه را حمایت کند ارائه دهد. این سینما سینمای زیرزمینی است، سینمایی که نمی‌تواند خفه شود.
همچنان که موزیک زیرزمینی نتوانست خفه شود. ما استعدادهای فوق‌العاده خوبی داریم که الان تحت کنترل شدیدند و نمی‌توانند حرف‌شان را بزنند.
متاسفانه تمام سازمان‌ها و ارگان‌هایی که قرار است سینمای ایران را حمایت کنند، به نوعی همگی به نظام جمهوری اسلامی، وزارت اطلاعات، سپاه و وزارت ارشاد وابسته شده‌اند.
این سازمان‌ها نقش کنترل‌کننده را دارند و هیچ خونی به این بچه ها نمی‌رسد که تغذیه بشوند. هیچ بودجه‌ای به این بچه‌های بااستعداد نمی‌رسد تا فیلمی بسازند.
اگر بخواهید فیلم بسازید لاجرم باید از آن مملکت بیرون بیایید، و البته دیگر نمی‌توانید برگردید. اگر هم برگردید می‌شوید مثل جعفر پناهی که پاسپورتش را گرفتند و الان نمی‌تواند هیچ حرکتی بکند یا فیلمی بسازد.
من فعلا اینجا خیلی کار دارم. الان دارم در یونان و ایتالیا کار فیلمسازیم را ادامه می‌دهم.
ولی مطمئنم بالاخره شرایطی ایجاد خواهد شد که در آینده‌ای نزدیک همه ما به کشورمان برگردیم و کارمان را ادامه بدهیم. و آن فیلمسازانی که الان نمی‌توانند در ایران کار کنند و شرایط سخت‌تری از ما دارند بتوانند ادامه مسیر بدهند.
خیر. آن قدر مشکلات ما در ایران زیاد بود که مشکلات بیرون از ایران در مقایسه با آن هیچ است. یعنی اصلا دیده نمی‌شود.
خوشبختانه دارم مثل سابق می‌دوم و انرژی مصرف می‌کنم و قطعا امیدوارم که نتیجه می‌گیرم. امروز کار را به جایی رسانده‌ایم که در آلمان یک بنیاد کوچکی راه‌اندازی کرده‌ایم که سالانه سه یا چهار فیلم را ساپورت [حمایت] می‌کند.
آقای قبادی در گفت‌وگو با رادیوفردا از آغاز پروژه فیلم جدیدش در یونان خبر داده و در عین حال تاکید می‌کند که ادامه فیلمسازی در ایران ناممکن است.
بهمن قبادی: حقیقتا من دیشب به اینجا رسیدم و درگیر جریان این بزرگداشت نبودم. فقط می‌دانم که تعدادی از فیلم‌های بلندم و تعدادی از فیلم‌های کوتاه مرا پیدا کرده و آورده بودند که من خودم کپی چند تا از این فیلم‌های کوتاه را نداشتم و خوشحال شدم.
بیشترین کار عکس‌ها و آفیش فیلم‌هایم را که خودم ندیده بودم توانستم اینجا پیدا کنم. به جای این که آنها را در جشنواره‌های فیلم در ایران ببینم خوشبختانه در تورینو پیدا کردم.
این جشنواره به گونه‌ای شاخه‌ای از جشنواره تورینوست که هفته پیش تمام شد و جنبه آموزشی دارد. اکثرا دانشجویان و جوانان برای دیدن فیلم‌های این جشنواره به اینجا می‌آیند.
امروز سه تا از فیلم‌های من به نمایش گذاشته خواهد شد که اولی به نمایش درآمد و بعد از نمایش فیلم میزگردی درباره وضعیت سینمای ایران و سینمای کرد برگزار شد و گفت‌وگوهای خوبی در این میزگرد شکل گرفت.
- رادیوفردا: آقای قبادی، ممکن است در مورد این میزگرد توضیحات بیشتری به خوانندگان ما ارائه کنید؟ ممکن است بفرمایید استقبال بین‌المللی از سینمای ایران چه طور است؟ در جشنواره فیلم تورینو در مورد سینمای ایران چه گفت‌وگوهایی رد و بدل شد؟
متاسفانه بعد از آمدن آدم‌هایی که الان سکان‌دار سینمای ایران شدند، یک تعداد آدم‌های نظامی الان جریان سینمای ایران را به دست گرفته و می‌چرخانند و جریان این سینما را دارند به سمت سقوط می‌کشانند. به حدی که بحث مرگ سینمای ایران در اینجا و آنجا مطرح می‌شود.
خوشبختانه در این میان یکی دو نفر از بچه‌های سینماگری که در ایران با وجود فشارهای زیاد دارند کار می‌کنند توانسته‌اند آثاری را بیرون بفرستند و بگویند که همچنان این حرکت ادامه دارد. اما این آثار کم است و افت و نزول بسیاری به خاطر کنترل و سانسور بیش از حد نظام و وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی داشته است.
این حصارها باید شکسته شود تا سینمای ایران بتواند اعتبار خودش را به دست بیاورد. این بحث‌ها اینجا شکل گرفت و مطرح شد. روزنه امیدی به نام «سینمای کرد» طرح گردید و گفته شد که یک حرکت حمایت‌گرانه در اربیل در حال شکل‌گیری است که دارد سینمای کرد را حمایت می‌کند.
این حرکت به بسیاری از تولیدات مشترک سینمای کردستان ایران و کردستان عراق توجه می‌کند و از جمله این افراد نچیروان بارزانی است.
من و بسیاری از کارشناسان سینمایی که در این نشست حضور داشتند بر این باور بودیم که سینمایی که در ایران وجود دارد می‌تواند تصویر درستی از ایران امروز را بدون سانسور و مداخله تصاویر غلطی که دولت ایران می‌خواهد آن نوع نگاه را حمایت کند ارائه دهد. این سینما سینمای زیرزمینی است، سینمایی که نمی‌تواند خفه شود.
همچنان که موزیک زیرزمینی نتوانست خفه شود. ما استعدادهای فوق‌العاده خوبی داریم که الان تحت کنترل شدیدند و نمی‌توانند حرف‌شان را بزنند.
متاسفانه تمام سازمان‌ها و ارگان‌هایی که قرار است سینمای ایران را حمایت کنند، به نوعی همگی به نظام جمهوری اسلامی، وزارت اطلاعات، سپاه و وزارت ارشاد وابسته شده‌اند.
این سازمان‌ها نقش کنترل‌کننده را دارند و هیچ خونی به این بچه ها نمی‌رسد که تغذیه بشوند. هیچ بودجه‌ای به این بچه‌های بااستعداد نمی‌رسد تا فیلمی بسازند.
اگر بخواهید فیلم بسازید لاجرم باید از آن مملکت بیرون بیایید، و البته دیگر نمی‌توانید برگردید. اگر هم برگردید می‌شوید مثل جعفر پناهی که پاسپورتش را گرفتند و الان نمی‌تواند هیچ حرکتی بکند یا فیلمی بسازد.
- آقای قبادی، با توجه به وضعیت موجود نگران بازگشت خودتان به ایران نیستید؟
من فعلا اینجا خیلی کار دارم. الان دارم در یونان و ایتالیا کار فیلمسازیم را ادامه می‌دهم.
ولی مطمئنم بالاخره شرایطی ایجاد خواهد شد که در آینده‌ای نزدیک همه ما به کشورمان برگردیم و کارمان را ادامه بدهیم. و آن فیلمسازانی که الان نمی‌توانند در ایران کار کنند و شرایط سخت‌تری از ما دارند بتوانند ادامه مسیر بدهند.
- گفتید که می‌خواهید کارتان را در خارج از ایران ادامه بدهید. آیا مشکلاتی بر سر راه ادامه کارتان به عنوان کارگردان در خارج از ایران ندارید؟
خیر. آن قدر مشکلات ما در ایران زیاد بود که مشکلات بیرون از ایران در مقایسه با آن هیچ است. یعنی اصلا دیده نمی‌شود.
خوشبختانه دارم مثل سابق می‌دوم و انرژی مصرف می‌کنم و قطعا امیدوارم که نتیجه می‌گیرم. امروز کار را به جایی رسانده‌ایم که در آلمان یک بنیاد کوچکی راه‌اندازی کرده‌ایم که سالانه سه یا چهار فیلم را ساپورت [حمایت] می‌کند.
