اگر اتفاق خاصی نیفتد، سهشنبه هفته آینده حمید بهبهانی، وزیر راه و ترابری دولت دهم، در مجلس شورای اسلامی حاضر می‌شود تا در برابر استیضاح‌کنندگان از عملکرد خود در این وزارتخانه دفاع کند.
هر چند محورهای استیضاح تمام حوزه‌های فعالیت وزیر راه و ترابری را در برمی‌گیرد، مطرح شدن طرح استیضاح حمید بهبهانی آن هم کمی پس از سقوط هواپیمای بوئینگ ۷۲۷ ایران‌ایر در ارومیه، این باور را تقویت کرده است که سقوط پیاپی هواپیماها بهانه‌ای شده تا شاید وزیر از صندلی وزارت سقوط کند.
وزیر راه و ترابری در حالی باید به نمایندگان پاسخگو باشد که نوار پارامترهای پروازی مانند سرعت، ارتفاع و شتاب هواپیمای سانحه‌دیده به کشور فرانسه ارسال شده است تا توسط کار‌شناسان فرانسوی رمزگشایی شود.
تا اینجای کار از بازخوانی اطلاعات جعبه سیاه هواپیما شامل نوار مکالمات خلبان با برج مراقبت معلوم شده خطای انسانی عامل حادثه نبوده است.
قدیمی بودن هواپیما یکی از دلایلی است که همواره پس از سقوطها مطرح می‌شود؛ دلیلی که سلمان ذاکر، نماینده ارومیه در مجلس شورای اسلامی، نیز به آن اشاره کرده و گفته است: «این نوع هواپیماها که قریب ۴۰ سال عمر دارد از رده خارج شده و به جای مسافربری باید باربری کند. پس شما مسئولین با کدام عقل و کار‌شناسی اجازه پرواز می‌دهید؟ تردد خودروی ۳۰ ساله در جاده و زمین ممنوع است، پس شما چطور هواپیمای ۴۰ ساله و تعمیر شده را آن هم در وضعیت بد آب و هوا و با ۱۵۰ نفر ظرفیت، مجوز پرواز می‌دهید؟»
اما حمید بهبهانی، وزیر راه و ترابری، با حضور در یک برنامه در تلویزیون دولتی ایران قدیمی بودن هواپیماها را تنها عامل موثر در سقوطها ندانست و گفت: «مقایسه اگر بکنیم، درست سومین سانحه‌ای که در مشهد پیش آمد یک [هواپیمای] ایلیوشین بود که ضربه‌ای زد و چرخ‌ها داغ شد. این سانحه بدی بود که خوشبختانه تلفات نداشت، ولی فردای آن روز هواپیمای بوئینگ الجزایر که از لبنان بلند شد و دو سال پیش آن را خریده بودند سقوط کرد. یعنی بعضی چیز‌ها به کهنه و نو بودن بستگی ندارد.»
بهمن دانشمند، مهندس امنیت پرواز در لندن، هم معتقد است قدیمی بودن هواپیما عامل موثری در وقوع حوادث و سوانح هوایی نیست.
آقای دانشمند به رادیوفردا می‌گوید: «من تصور نمی‌کنم اشکالی در هواپیما بوده باشد. البته هواپیما قدیمی و فرسوده است، ولی دلیل نمی‌شود اگر هواپیمای قدیمی تعمیراتش سر وقت انجام شود به چنین مسائلی برخورد کند. هر هواپیمایی هر از چندی تعمیرات سنگین دارد که در واقع هواپیما از اول ساخته می‌شود. من فکر نمی‌کنم اشکالات تکنیکی هواپیما بوده، بلکه تصمیم‌گیری‌های اشتباه باعث چنین سانحه‌ای شده است.»
پیشتر برخی از کار‌شناسان صنعت هواپیمایی فقدان امکانات مدرن و پیشرفته ناوبری در فرودگاه ارومیه را یکی از دلایل بروز این سانحه عنوان کردند، اما استاندار آذربایجان غربی این عامل را رد کرده و فرودگاه ارومیه را مجهز توصیف کرده است.
از سوی دیگر برخی کار‌شناسان صنعت هوایی بر این باورند که خطوط هواپیمایی ایرانی برای صرفه‌جویی در هزینه‌های خود بعضی اقدامات مورد نیاز برای ایمنی پرواز را برای هواپیماها انجام نمی‌دهند. یکی از این موارد شست وشوی هواپیما به ویژه بخش‌های متحرک بال هواپیما با مواد مخصوص ضد یخ است که ضمن آب کردن یخ‌های روی سطح هواپیما از یخ‌زدگی قطعات متحرک بال و سکان جلوگیری می‌کند.
تعدادی از کار‌شناسان صنعت هوایی نیز بر این باورند سقوط اخیر درارومیه می‌تواند ناشی از یخ‌زدگی قطعات متحرک هواپیما و نداشتن توان لازم برای اوج‌گیری دوباره از سطح زمین بوده باشد.
اگرچه برای مشخص شدن دلایل سقوط هواپیمای بوئینگ ۷۲۷ تا زمان خوانده شدن نوار پارامترهای پروازی و جمع‌بندی آن باید صبر کرد، روز سهشنبه حمید بهبهانی، وزیر راه و ترابری دولت دهم، برای سقوط نکردن از مقام وزارت باید دلایل و توضیحاتی قانع‌کننده به نمایندگان مجلس ارائه کند.
هر چند محورهای استیضاح تمام حوزه‌های فعالیت وزیر راه و ترابری را در برمی‌گیرد، مطرح شدن طرح استیضاح حمید بهبهانی آن هم کمی پس از سقوط هواپیمای بوئینگ ۷۲۷ ایران‌ایر در ارومیه، این باور را تقویت کرده است که سقوط پیاپی هواپیماها بهانه‌ای شده تا شاید وزیر از صندلی وزارت سقوط کند.
وزیر راه و ترابری در حالی باید به نمایندگان پاسخگو باشد که نوار پارامترهای پروازی مانند سرعت، ارتفاع و شتاب هواپیمای سانحه‌دیده به کشور فرانسه ارسال شده است تا توسط کار‌شناسان فرانسوی رمزگشایی شود.
تا اینجای کار از بازخوانی اطلاعات جعبه سیاه هواپیما شامل نوار مکالمات خلبان با برج مراقبت معلوم شده خطای انسانی عامل حادثه نبوده است.
قدیمی بودن هواپیما یکی از دلایلی است که همواره پس از سقوطها مطرح می‌شود؛ دلیلی که سلمان ذاکر، نماینده ارومیه در مجلس شورای اسلامی، نیز به آن اشاره کرده و گفته است: «این نوع هواپیماها که قریب ۴۰ سال عمر دارد از رده خارج شده و به جای مسافربری باید باربری کند. پس شما مسئولین با کدام عقل و کار‌شناسی اجازه پرواز می‌دهید؟ تردد خودروی ۳۰ ساله در جاده و زمین ممنوع است، پس شما چطور هواپیمای ۴۰ ساله و تعمیر شده را آن هم در وضعیت بد آب و هوا و با ۱۵۰ نفر ظرفیت، مجوز پرواز می‌دهید؟»
اما حمید بهبهانی، وزیر راه و ترابری، با حضور در یک برنامه در تلویزیون دولتی ایران قدیمی بودن هواپیماها را تنها عامل موثر در سقوطها ندانست و گفت: «مقایسه اگر بکنیم، درست سومین سانحه‌ای که در مشهد پیش آمد یک [هواپیمای] ایلیوشین بود که ضربه‌ای زد و چرخ‌ها داغ شد. این سانحه بدی بود که خوشبختانه تلفات نداشت، ولی فردای آن روز هواپیمای بوئینگ الجزایر که از لبنان بلند شد و دو سال پیش آن را خریده بودند سقوط کرد. یعنی بعضی چیز‌ها به کهنه و نو بودن بستگی ندارد.»
بهمن دانشمند، مهندس امنیت پرواز در لندن، هم معتقد است قدیمی بودن هواپیما عامل موثری در وقوع حوادث و سوانح هوایی نیست.
آقای دانشمند به رادیوفردا می‌گوید: «من تصور نمی‌کنم اشکالی در هواپیما بوده باشد. البته هواپیما قدیمی و فرسوده است، ولی دلیل نمی‌شود اگر هواپیمای قدیمی تعمیراتش سر وقت انجام شود به چنین مسائلی برخورد کند. هر هواپیمایی هر از چندی تعمیرات سنگین دارد که در واقع هواپیما از اول ساخته می‌شود. من فکر نمی‌کنم اشکالات تکنیکی هواپیما بوده، بلکه تصمیم‌گیری‌های اشتباه باعث چنین سانحه‌ای شده است.»
پیشتر برخی از کار‌شناسان صنعت هواپیمایی فقدان امکانات مدرن و پیشرفته ناوبری در فرودگاه ارومیه را یکی از دلایل بروز این سانحه عنوان کردند، اما استاندار آذربایجان غربی این عامل را رد کرده و فرودگاه ارومیه را مجهز توصیف کرده است.
از سوی دیگر برخی کار‌شناسان صنعت هوایی بر این باورند که خطوط هواپیمایی ایرانی برای صرفه‌جویی در هزینه‌های خود بعضی اقدامات مورد نیاز برای ایمنی پرواز را برای هواپیماها انجام نمی‌دهند. یکی از این موارد شست وشوی هواپیما به ویژه بخش‌های متحرک بال هواپیما با مواد مخصوص ضد یخ است که ضمن آب کردن یخ‌های روی سطح هواپیما از یخ‌زدگی قطعات متحرک بال و سکان جلوگیری می‌کند.
تعدادی از کار‌شناسان صنعت هوایی نیز بر این باورند سقوط اخیر درارومیه می‌تواند ناشی از یخ‌زدگی قطعات متحرک هواپیما و نداشتن توان لازم برای اوج‌گیری دوباره از سطح زمین بوده باشد.
اگرچه برای مشخص شدن دلایل سقوط هواپیمای بوئینگ ۷۲۷ تا زمان خوانده شدن نوار پارامترهای پروازی و جمع‌بندی آن باید صبر کرد، روز سهشنبه حمید بهبهانی، وزیر راه و ترابری دولت دهم، برای سقوط نکردن از مقام وزارت باید دلایل و توضیحاتی قانع‌کننده به نمایندگان مجلس ارائه کند.
