بانک مرکزی و مرکز آمار ایران با فاصلهای چندروزه گزارش تغییرات شاخص تورم در تیرماه سال ۹۴ را منتشر کردهاند.
گزارش بانک مرکزی از نرخ تورم تیرماه نشان میدهد که متوسط نرخ تورم در نخستین ماه تابستان ۹۴ به ۱۵.۶ درصد رسیده که نسبت به دوره یکساله منتهی به خردادماه ۹۴، بدون تغییر بوده است.
در این گزارش، نرخ تورم نقطهبهنقطه که مقایسه نرخ تورم تیرماه امسال با تیرماه سال ۹۳ است، عدد ۱۴.۲ درصد را نشان میدهد، نرخ تورم نقطهبهنقطه در خردادماه امسال، روی عدد ۱۶.۲ درصد ایستاده بود که نشان میدهد نرخ تورم نقطهبهنقطه در تیرماه نسبت به ماه قبل با کاهش همراه بوده است.
اما نکته قابلتوجه دیگر در گزارش بانک مرکزی از گزارش تغییرات شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران طی تیرماه ۹۴، کاهش ۰.۴ درصدی نرخ تورم ماهانه است به این معنا که نرخ تورم از خردادماه تا تیرماه امسال نه تنها افزایش نیافته، بلکه روند معکوس در پیشگرفته است.
منفی شدن کاهش نرخ تورم ماهانه در تیرماه سال ۹۴ پس از بیش از شش سال (۷۷ ماه) تکرار شده است، بر اساس گزارش سری زمانی نرخهای تورم ماهانه از سال ۱۳۶۹ تا تیرماه ۱۳۹۴ که بانک مرکزی آن را منتشر کرده است، آخرین باری که نرخ تورم ماهانه منفی بوده و سطح عمومی قیمتها از یک ماه تا ماه بعد کاهش داشته، در بهمنماه سال ۸۷ اتفاق افتاده بود.
در این دوره زمانی ۱۴ سال و چهار ماه، کاهش نرخ تورم ماهانه هشت بار تجربه شده است که سال ۸۴ رکورددار کاهش ماهانه نرخ تورم است و از اردیبهشت تا تیرماه آن سال در سه ماه متوالی ابتدای سال هرماه نرخ تورم نسبت به ماه قبل کاهش داشته است. این ماهها آخرین ماههای زمامداری دولت محمد خاتمی است که منتهی به انتخابات خردادماه آن سال شد که محمود احمدینژاد جانشین محمد خاتمی شد.
اما در گزارش مرکز آمار ایران از نرخ تورم تیرماه برای خانوارهای شهری ایران، نرخ تورم ماهانه نسبت به ماه قبل، ۱.۲ درصد گزارش شده است.
تورم نقطهبهنقطه تیرماه امسال به روایت این مرکز که بهعنوان متولی رسمی اعلام و انتشار آمارهای اقتصادی معرفیشده است به ۱۲.۸ درصد رسیده است. نرخ تورم نقطهبهنقطه خردادماه که توسط مرکز آمار ایران اعلامشده بود، عدد ۱۴.۲ درصد را نشان میداد. مقایسه این دو عدد نشان میدهد که نرخ تورم نقطهبهنقطه از خرداد تا تیرماه ۹۴ با کاهش چهار دهم درصدی روبرو بوده است و بالاخره بر اساس این گزارش مرکز آمار ایران، متوسط نرخ تورم خانوارهای شهری ایران در تیرماه ۹۴ به ۱۴.۱ درصد رسید که یکدهم کمتر از متوسط نرخ تورم منتهی به دوازده ماه منتهی به خرداد امسال است.
در همین گزارش مرکز آمار ایران، نرخ تورم شاخص گروه اصلی خوراکیها و آشامیدنیها در تیرماه ۹۴ نسبت به تیرماه ۹۳، رشدی ۱۰.۷ درصد را تجربه کرده است.
ضریب اهمیت این گروه در گزارشهای آماری مرکز آمار ایران از نرخ تورم ماهانه، بیش از ۲۵ درصد ارزیابی میشود و اثر قابلتوجهی بر تغییرات شاخص کل بر جای میگذارد.
شاخص بهای گروه اصلی خوراکیها و آشامیدنیها در گزارش بانک مرکزی از تغییرات نرخ تورم در تیرماه امسال، نسبت به ماه قبل از آن یعنی خرداد ۹۴، کاهشی ۲.۶ درصدی را تجربه کرده است، هرچند که این شاخصبها در مقایسه با ماه مشابه پارسال یعنی تیر ۹۳ که اصطلاحاً میتوان آن را نرخ تورم نقطهبهنقطه خوراکیها و آشامیدنیها نامید، رقم ۱۶ درصد را نشان میدهد.
بررسی تغییرات قیمت سبد کالای منتخب رادیو فردا نیز روایت سومی از تغییرات قیمتی ده قلم کالای خوراکی اساسی و اولیه بهدست میدهد.
بر اساس بررسیهای انجامشده متوسط تغییرات قیمتی این سبد کالایی در تیرماه ۹۴ نسبت به ماه قبل از آن، از کاهش ۱.۲۲ درصدی این متوسط خبر میدهد.
در این فاصله زمانی، بیشترین کاهش قیمت مربوط به تخممرغ است که قیمت هر شانه ۳۰ عددی آن حدود ۱۱ درصد کاهش داشته است.
بیشترین افزایش قیمت در تیرماه امسال در مقایسه با خرداد ۹۴ نیز مربوط به برنج داخله درجهیک بود که حدود ۵.۵ درصد رسد قیمتی را تجربه کرد.
جزییات تغییرات قیمت سبد کالای منتخب رادیو فردا در این دوره زمانی را میتوان در جدول شماره یک، پیگیری کرد.
تغییرات قیمت اقلام سبد کالای منتخب رادیو فردا در تیرماه نسبت به تیرماه پارسال نیز نشان میدهد که بهطور متوسط قیمت این کالاها ۴.۴ درصد کاهشیافته است.
بیشترین کاهش قیمتی در میان این اقلام در دوره زمانی تیرماه ۹۴ نسبت به ماه مشابه سال قبل از آن، مربوط به پیاز بود که در این دو مقطع زمانی کاهشی بیش از ۱۳ درصد را تجربه کرد.
در میان این اقلام دهگانه، بالاترین رشد قیمتی نیز به نام برنج داخله درجهیک رقم خورد که در این دوره زمانی یک ساله، بیش از ۱۴ درصد افزایش قیمتی داشت.
جزییات بیشتر مربوط به نوسان قیمت اقلام مندرج در سبد کالای منتخب رادیو فردا در دو مقطع زمانی تیر ۹۴ نسبت به تیر ۹۳ در جدول شماره دو، قابلمشاهده است.
بر اساس گزارشی که روزنامه دنیای اقتصاد به قلم مجید حیدری منتشر کرده است منفی شدن نرخ تورم ماهانه در تیرماه سال ۹۴ را حاصل ثبات قیمتی در بازار ارز بهویژه کاهش قیمت دلار، همچنین افت شاخص بهای تولیدکننده و اثر نوسانات فصلی برشمرده است.
شاخص بهای تولیدکننده بر اساس آخرین اعلام بانک مرکزی که گزارش تحولات قیمتی تولیدکننده در بهمنماه پارسال بود، از رسیدن این شاخص به ۱۱.۴ درصد خبر میداد.
نرخ تورم ماهانه تولیدکننده در بهمنماه پارسال منفی ۰.۸ درصد بود، بیشترین کاهش ماهانه در میان گروههای اختصاصی به گروه ساخت یا صنعت مربوط میشد که ۲.۷ درصد کاهش یافت.
انتظار تولیدکنندگان نسبت به تعیین تکلیف مذاکرات توافق هستهای و به تأخیر افتادن تصمیمهای اقتصادی آنان به دوران پس از رفع تحریمها از جمله عوامل مؤثر بر کاهش شاخص بهای تولیدکننده به شمار میآید.
با این حساب، باید منتظر ماند و دید روند تغییرات شاخص تورم در ماههای پس از اعلام رسمی توافق هستهای ایران و قدرتهای جهانی و میزان اثرگذاری این توافق بر بازار ارز و دیگر حوزههای اقتصادی ایران، چگونه رقم خواهد خورد.