همزمان با اعلام تشکیل ستاد پیگیری برجام در وزارت خارجه ایران، و انتصاب عباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره هستهای ایران به ریاست این ستاد، گزارشها حاکی از احتمال ارائه یک طرح دو فوریتی به مجلس برای تعیین چارچوب اجرای برجام است.
خبرگزاری دولتی ایرنا، روز سهشنبه ۳۱ شهریور، از تشکیل ستاد پیگیری برجام در وزارت امور خارجه ایران خبر داد و نوشت که عباس عراقچی، معاون حقوقی و بینالملل این وزارتخانه با حکم محمدجواد ظریف، به ریاست این ستاد منصوب شده است.
آقای عراقچی که عضو ارشد تیم مذاکره هستهای ایران بود، بامداد سهشنبه به همراه وزیر خارجه، راهی نیویورک شده است تا به نوشته ایرنا، اجرای برجام را دنبال کند. بر اساس این گزارش قرار است نخستین کمیسیون مشترک ایران و ۵+۱ برای اجرای برجام در نیویورک در سطح معاونان تشکیل شود، کمیسیون مشترکی که هنوز زمان دقیق تشکیل آن مشخص نشده است.
پیش از این ایالات متحده استیون مال، دیپلمات ارشد این کشور، را به عنوان هماهنگکننده اصلی برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام معرفی کرده بود.
مجلس طرحی دو فوریتی ارائه خواهد کرد
تعیین ستاد ویژه پیگیری اجرای برجام، در شرایطی است که مجلس ایران هنوز در مورد این توافق هستهای اعلام نظر نکرده است. روز دوشنبه پس برگزاری سه هفته نشستهای فشرده کمیسیون ویژه برجام با مسئولان دولتی و مذاکرهکنندگان پیشین هستهای، اعلام شد که گزارش این کمیسیون برای ارائه به صحن علنی مجلس ارائه شده است.
روز سهشنبه عباسعلی منصوری آرانی، نماینده کاشان و عضو فراکسیون رهروان ولایت، از اختلاف نظر در میان اعضای کمیسیون برجام در مورد گزارش نهایی خبر داد و در گفتوگو با خبرگزاری ایلنا گفت که اگر در مورد گزارش نهایی «اجماع حاصل نشد و دو دیدگاه موجود در یک گزارش نگنجید، هر تیمی گزارش خود را تقدیم مجلس خواهد کرد».
وی همچنین از به طور تلویحی تأیید کرد که علیرضا زاکانی، رئیس کمیسیون برجام، برخی از اقدامات؛ از جمله ارسال نامه به رئیس سازمان انرژی اتمی، را بدون اطلاع اعضای کمیسیون پیگیری کرده است.
این تنها موضعگیری در مورد گزارشی نبود که قرار است به مجلس شورای اسلامی ارائه شود. سخنگوی کمیسیون برجام جزئیاتی دیگر در مورد گزارش احتمالی این کمیسیون را نیز فاش کرد.
حسین نقوی حسینی در گفتوگو با خبرگزاری مهر گفت که پس از ساعتها گفتوگو بر سر «روش تهیه گزارش و تأیید یا رد برجام»، به این نتیجه رسیدیم که برجام در کمیسیون «رد یا تأیید نشود، بلکه تأیید مشروط شود».
آقای نقوی افزود که «کمیسیون برجام، طرحی را در خصوص برجام آماده نمیکند، بلکه در چارچوبهایی که تعیین میکنیم با برجام موافقت مشروط خواهد شد و دولت باید در این چارچوبهای برجام را اجرا کند».
بر اساس گفتههای سخنگوی کمیسیون برجام، در گزارش پایانی این کمیسیون، «پیشنهاد ارائه طرحی به مجلس داده میشود که چارچوبهای اجرای برجام مشخص خواهد کرد».
او اضافه کرد که در قالب طرحی دوفوریتی، چارچوبهای اجرای برجام و اجازه مشروط برای اجرای آن تعیین میشود و احتمالاً تهیهکنندگان این طرح اعضای کمیسیون برجام خواهند بود اما چنین طرحی در قالب گزارش کمیسیون به مجلس ارائه نخواهد شد.
به این ترتیب به نظر میرسد که نظر نهایی مجلس شورای اسلامی در مورد توافق هستهای نیز، با وجود تعیین برخی خط قرمزها، به گونهای نباشد که دست دولت ایران در اجرای برجام ببندد.
در آمریکا، جمهوریخواهان که کنترل مجلس نمایندگان و سنا را در دست دارند، تلاش کردند که در جریان بررسی توافق هستهای به گونهای به آن رأی منفی دهند که حتی رئیسجمهور نتواند با استفاده از حق وتو آن را اجرایی کند، اما تلاش اقلیت موافق توافق باعث شد، کنگره نتواند در مهلت مقرر در مورد آن اظهار نظر کند و بدین ترتیب توافق هستهای در آمریکا اجرایی شد.
نشست نمایندگان حامی برجام
اما در تحولی دیگر در ارتباط با اعلام نظر مجلس ایران در مورد توافق هستهای، کمالالدین پیرمؤذن نماینده اصلاحطلب اردبیل گفته است که نشستی با حضور نمایندگان حامی برجام «برای مقابله با سنگاندازی برخی از نمایندگان تندرو مخالف اجرای برجام» برگزار میشود.
پیشتر اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، با اشاره شرایط «بحرانی» منطقه و کشورهای همسایه، نسبت به «عواقب امنیتی» اقدامات مخالفان ایرانی توافق اتمی وین و «سنگاندازی» در مسیر این توافق هشدار داده داده بود.
آقای هاشمی رفسنجانی، روز سهشنبه در یک دیدار عمومی گفته است که برجام «از مصادیق موفقیتهای انقلاب و مردم ایران» است و «حرفهای مخالفان و موافقان برجام در آمریکا حکایت از پیروزی سیاسی مردم ایران در مسیر اهداف انقلاب دارد».
وی افزوده است که «ایران حالا عضو باشگاه هستهای است و تمام پیشرفتهای آن قانونی و برابر مقررات آژانس بینالمللی هستهای است و دنیا اکنون اعتماد کرده که هیچوقت هدف ایران از فعالیتهای هستهای رسیدن به بمب اتمی نبوده و نیست».