اتحادیه عرب اظهارات اخیر مقامهای ایران درباره سوریه را رد کرد و هدف از آن را دامن زدن به نزاع و «فتنه» در این کشور خواند.
دبیرخانه اتحادیه عرب در بیانیهای که روز پنجشنبه ۶ دی منتشر شد از رویدادهای اخیر در چند شهر سوریه «که با هدف شعلهور کردن فتنه در این کشور رخ میدهد» ابراز نگرانی کرد.
این بیانیه افزوده است: «در همین راستا، اظهارات اخیر ایران که با هدف دامن زدن به فتنه در میان مردم سوریه بیان شده مردود است».
در بیانیه اتحادیه عرب به فرد خاصی در بین مقامهای ایران اشاره نشده است.
در روزهای اخیر فرمانده سابق سپاه پاسداران و همچنین وزیر خارجه ایران از جمله مقامهای ایرانی بودند که درباره سوریه اظهار نظر کردهاند.
محسن رضایی، فرمانده سابق سپاه پاسداران و عضو فعلی مجمع تشخیص مصلحت نظام، روز چهارشنبه در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که جوانان سوریه ظرف کمتر از یک سال «به شکل دیگری مقاومت را در این کشور احیا میکنند».
در ادبیات رسمی جمهوری اسلامی از گروههای نیابتی یا شبهنظامیان همسو با ایران در منطقه با عنوان «مقاومت» یاد میشود.
همچنین عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، روز چهارشنبه به تلویزیون جمهوری اسلامی گفت قضاوت کردن درباره سوریه «هم برای ما و هم برای دیگرانی که فکر میکنند در آنجا پیروزیهایی به دست آمده» زود است و «تحولات در آینده زیاد خواهد بود».
پیشتر نیز علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، روز یکشنبه گفته بود جوانان سوریه «چیزی برای از دست دادن ندارند» و در آن کشور «یک مجموعه شرافتمند قوی» ظهور خواهد کرد.
اتحادیه عرب در بیانیه خود همچنین بر لزوم احترام همه طرفها به استقلال، تمامیت ارضی و ثبات سوریه و نیز کنترل دولت بر تمامی سلاحها و رد مداخلات بیثباتکننده خارجی تاکید کرده است.
مقامهای ایران هنوز واکنشی به بیانیه جدید اتحادیه عرب نشان ندادهاند اما رسانههای ایران اظهارات ساعاتی پیشتر اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت خارجه، درباره سوریه را بازتاب دادهاند.
به گزارش ایسنا، اسماعیل بقائی روز پنجشنبه دخالت ایران در امور داخلی سوریه را «اتهامزنی بیاساس برخی محافل رسانهای» خواند و آن را «کاملا مردود» دانست.
اظهارات مقامهای ایران درباره سوریه در حالی بیان میشود که طی دو روز اخیر چند شهر سوریه شاهد تظاهرات و درگیریهایی بوده و حکومت جدید این کشور از آغاز عملیات «علیه عوامل حکومت اسد» خبر داده است.
انتشار ویدئویی از حمله به زیارتگاه علویان به تظاهرات و اعتراضاتی در نقاط مختلف سوریه در روز چهارشنبه منجر شد و دستکم یک کشته در شهر حمص بر جای گذاشت.
روز پنجشنبه نیز ۱۴ مامور پلیس در حومه طرطوس کشته شدند و حکومت جدید سوریه اعلام کرد که آنها به دست افراد حامی بشار اسد جان باختهاند.
پیشتر در روز سهشنبه اسعد الشیبانی، وزیر خارجه دولت انتقالی حاکمان سوریه، به ایران درباره «گسترش هرج و مرج در سوریه» هشدار داده و در شبکه اجتماعی ایکس نوشته بود: ایران باید به خواست مردم سوریه و حاکمیت و امنیت این کشور احترام بگذارد.
در پی سقوط حکومت بشار اسد در سوریه، ایران یک متحد کلیدی خود را در منطقه از دست داد و همچنین به گفته دبیرکل جدید گروه حزبالله، مسیر انتقال تسلیحات از طریق سوریه به لبنان نیز از میان رفت.
انتصاب رئیس جدید سازمان اطلاعات سوریه
خبرگزاری دولتی سوریه، سانا، روز پنجشنبه اعلام کرد احمد الشرع، رهبر شورشیان و دولت موقت او، اَنَس خطاب را به عنوان رئیس جدید سازمان اطلاعات و امنیت منصوب کردند.
این خبرگزاری این انتصاب را بخشی از تلاشها برای بازسازی نهادهای دولتی پس از فروپاشی حکومت بشار اسد نامید.
انتصاب انس خطاب در روزهایی که درگیریهای مسلحانه میان نیروهای تازه به قدرت رسیده با هواداران بشار اسد در غرب کشور در جریان بود و دستکم ۱۷ نفر کشته شدند، اعلام شد.
آقای خطاب، ۳۷ ساله، اهل جیرود در حومهٔ دمشق، در دانشگاه دمشق در رشتهً معماری تحصیل کرد و در سال ۲۰۰۸ برای «جنگ با اشغالگران آمریکایی» به عراق رفت. او با نام رزمی «ابواحمد حدود» در سال ۲۰۱۲ عضو جبههالنصره شد که بعداً در پی جدایی این گروه از القاعده و تحولات داخلی، به «هئیت تحریر الشام» تغییر نام داد. خطاب در کنترل این گروه بر استان ادلب نقش مهم ایفا کرد و معاون احمد الشرع در ۸ سال حاکمیت شورشیها بر ادلب بود.
همزمان با این تحولات، دیدهبان حقوق بشر سوریه روز پنجشنبه اعلام کرد حکومت تازهٔ سوریه، ژنرال محمد کنجو حسن، مسئول دادگاه صحرایی در زندان بدنام صیدنایا در اطراف دمشق را در روستای زادگاهش در استان طرطوس در غرب سوریه بازداشت کرد. ژنرال کنجو حسن یکی از مقامات ارشد امنیتی در حکومت اسد بود.
در این میان، وزیر خارجه روسیه، که کشورش به بشار اسد پناهندگی داده، روز پنجشنبه گفت منافع امنیتی ترکیه در سوریه قابل درک است. سرگئی لاوروف در یک نشست خبری پایان سال میلادی در مسکو افزود که روسیه خواهان گفتوگو با مقامات جدید سوریه در مورد مسائل منطقهای است.
روسیه در کنار جمهوری اسلامی ایران و حزبالله از مهمترین عوامل بقای حکومت بشار اسد در جنگ داخلی ۱۳ ساله سوریه بودند اما در پی ضعف شدید «محور مقاومت» در نتیجهٔ حملات اسرائیل در ۱۴ ماه اخیر و درگیر بودن روسیه به جنگ خود در اوکراین، «هیئت تحریر الشام» با پیشروی از ادلب به سوی دمشق در ۱۱ روز، توانست حکومت اسد را به آخر خط برساند. آقای اسد از ۱۸ آذر به روسیه پناه برده است.