شرکت ایران ایر که در چند ماه اخیر به دلیل از رده خارج شدن برخی هواپیماهای قدیمی خود با کمبود شدید روبرو شده است تا پایان سال میلادی هشت فروند هواپیما نو تحویل خواهد گرفت که پنج فروند آن ایرباس و سه فروند دیگر آن هواپیمای ATR خواهد بود.
فرهاد پرورش مدیر عامل ایران ایر به خبرگزاری فارس گفته است: «امیدواریم طبق جدولی که برای تحویل هواپیماهای ایرباس و ATR توافق کردیم بتوانیم هواپیماها را تحویل بگیریم، طبق جدول توافق شده ۸ فروند از دو مدل هواپیما تا پایان سال جاری میلادی تحویل ایران‌ایر خواهد شد. این ۸ فروند شامل ۵ فروند ایرباس و ۳ فروند ATR است. در سال میلادی آینده تحویل هواپیماها افزایش می‌یابد که شامل ۱۴ فروند ایرباس و ATR خواهد بود.»
در حال حاضر یکی از بحث‌های مهم برای خرید هواپیما از سوی ایران مساله تامین مالی است.
مدیر عامل هما در این باره گفته است: «فعلاً مذاکرات ایران‌ایر با کمپانی ایرباس و کمپانی ATR که ۵۰ درصد سهام آن در اختیار ایرباس است، ادامه دارد. یکی از وظایف کمپانی سازنده تأمین منابع مالی هواپیماها است، ضمن اینکه ایران‌ایر هم در حال رایزنی است که اگر فاینانسری با نرخ بهتر و شرایط مناسب‌تر و تعداد هواپیماهای بیشتر و دوره بازپرداخت طولانی‌تر پیدا کرد، آن را جذب کند.
کمپانی ایرباس تلاش کرده است برخی بانک‌ها و همچنین سیستم‌های تأمین مالی در اروپا را برای این پروژه هماهنگ کند و طبق اطلاعات واصل شده، در کشورهای آلمان و نیز فرانسه، کمپانی‌هایی را از طرف خود فعال کرده‌اند؛ البته این هنوز به عقد قرارداد منتج نشده است، اما این چند بانک آلمانی و فرانسوی از سوی کمپانی سازنده در حال هماهنگی است تا فاینانس هواپیماها را برعهده بگیرند.»
ایران ایر طی چند سال اخیر به دلیل تحریم سوخت و همچنین ناوگان فرسوده و بحران مدیریت به شدت دچار مشکلات مالی شده و بسیاری از مسیر‌های پروازی خود را کاهش داده است به دلیل مشکلات مالی این شرکت برای خرید هواپیمای نو و حتی پیش پرداخت مالی با مشکل روبرو است برای همین به دنبال خرید با وام‌های بلند مدت است.
ایران ایر طی چند سال اخیر به دلیل تحریم سوخت و همچنین ناوگان فرسوده و بحران مدیریت به شدت دچار مشکلات مالی شده و بسیاری از مسیر‌های پروازی خود را کاهش داده است به دلیل مشکلات مالی این شرکت برای خرید هواپیمای نو و حتی پیش پرداخت مالی با مشکل روبرو است برای همین به دنبال خرید با وام‌های بلند مدت است.
در این باره مدیر عامل ایران ایر گفته است: «طبق این قرارداد، ۱۵ درصد رقم قرارداد از سوی ایران‌ایر پرداخت می‌شود و ۸۵ درصد در قالب فاینانس خواهد بود؛ رایزنی‌ها برای جذب فاینانس در سهم ۸۵ درصدی، هم از سوی کمپانی ایرباس و هم از سوی ایران‌ایر انجام می‌شود و طبیعی است، هر کدام مناسب‌تر باشد، برای جذب آن اقدام می‌کنیم. این فاینانس می‌تواند ۱۰ تا ۱۸ ساله و یا بیشتر باشد و به هر حال نرخ و سود آن متفاوت است که این شرایط اقتصادی ما را متفاوت می‌کند، هم‌اکنون در این باره در حال بررسی هستیم، برخی فاینانسر‌ها دوره ۱۸ ساله نمی‌دهند از سوی دیگر ما هم در بازپرداخت‌های ۱۰ ساله ممکن است با مشکلاتی مواجه باشیم و مایل هستیم دوره بازپرداخت بیش از ۱۰ سال باشد.»
یکی از مشکلات ایران ایر نیاز این شرکت به تعداد زیادی هواپیما برای بازسازی ناوگان‌اش است تعدادی که حداقل حدود ۲۵۰ هواپیما ارزیابی می‌شود. کل ناوگان هوایی ایران هم حدود ۶۰۰ هواپیما نیاز دارد. این تعداد هواپیما به بودجه بالایی نیاز دارد. بودجه لازم جهت خرید حدود ۱۱۸ فروند ایرباس برای ایران ایر، توسط وزارت راه و شهرسازی ایران ۱۰ میلیارد دلار اعلام شده است. البته برخی از رسانه‌ها این عدد را ۲۵ میلیارد دلار اعلام کرده‌اند. با توجه به عدد ارائه شده توسط دولت اگر ایران ایر بخواهد در ابتدای خرید ۱۵ درصد را بپردازد حدود یک و نیم میلیارد دلار بودجه باید هزینه کند.
درباره مشکل تامین نقدینگی فرهاد پروش مدیر عامل ایران ایر گفته است: « پروژه جذب فاینانس که هم‌اکنون دنبال می‌کنیم، برای هر دو مدل هواپیما (ایرباس‌ها و ATRها) است و چون تعداد هواپیماها زیاد است، برخی از فاینانسر‌ها امکان فاینانس تعداد اندکی از این هواپیماها را دارند که تلاش می‌کنیم فاینانسری جذب شود که منابع مالی بیشتری در اختیار داشته باشد و تعداد هواپیماهای بیشتری را فاینانس کند تا کار ما آسان‌تر شود و تقسیط این فاینانس‌ها مناسب‌تر شود.»
خرید ۱۱۸ فروند هواپیمای ایرباس بزرگ‌ترین قرار داد صنعت هوایی ایران تا کنون محسوب می‌شود. ایران حتی پیش از وقوع انقلاب نیز چنین قرارداد بزرگی برای خرید هواپیما نبسته بود. با این همه بنظر می‌رسد حجم نیاز تلنبار شده ایران طی ۳۵ سال گذشته بستن چنین قراردادهای بزرگی را برای صنعت هوایی ایران اجتناب‌ناپذیر کرده است.
ایران ایر ۴۵ فروند هواپیمای ۳۲۰، ۴۵ فروند هواپیمای ۳۳۰، ۱۶ فروند هواپیمای ۳۵۰ و ۱۲ فروند هواپیمای ۳۸۰ خریداری کرده است.
تولید انبوه مدل ۳۲۰ نئو در سال جاری میلادی آغاز می‌شود. تولید مدل ۳۵۰ و ۳۳۰ نئو هم در سال ۲۰۱۵ آغاز شده است. از این نظر هواپیماهای خریداری شده مدرن‌ترین هواپیماهای ایرباس هستند.
قرار داد خرید ۲۰ فروند ATR از دیگر خرید‌های ایران ایر است. البته احتمال افزایش این خرید تا ۴۰ فروند از این مدل هواپیماها هم وجود دارد.
هواپیما ATR مدل ۷۲ دارای دو موتور توربوپراپ است. و توسط شرکت هواپیماسازی فرانسوی-ایتالیاییATR تولید می‌شود.
موتور این هواپیما توربوپراپ است به این معنی که به جای فن بزرگ در موتورهای توربو فن، یک پروانه ملخی در آن قرار گرفته است.
توربوپراپ نوعی موتور توربینی گازی است که در آن از گردش محور توربین برای گرداندن ملخ و ایجاد پیش‌رانش استفاده می‌شود. این نوع موتور‌ها برای هواپیما‌هایی با برد کم و سرعت زیر ۷۰۰ کیلومتر در ساعت مناسب و به دلیل مصرف سوخت و تعمیرات ارزان‌ترشان نسبت به موتورهای توربو فن دارای صرفه اقتصادی هستند. این هواپیماها معمولا برای مسافت‌های زیر ۷۰۰ کیلومتر مناسب هستند. قیمت جدید‌ترین ATR ۷۲ (مدل ۶۰۰) ۲۴ میلیون دلار است.
عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی درباره خرید این هواپیماها به هفته نامه تجارت فردا گفته است: «با خرید ۲۰ فروند هواپیمای کوتاه‌برد، فرودگاه‌هایی که به دلیل نبود ناوگان مناسب فعالیت بسیار کمی داشتند عملیاتی می‌شوند.
در واقع در تمام مناطق محروم شبکه پروازی را ایجاد می‌کنیم. با قرارداد خرید ۲۰ فروند هواپیمای ای‌تی‌آر کوتاه‌برد به دنبال این هستیم که یک ناوگان فقط مخصوص مناطق محروم و فرودگاه‌های درجه دو و سه تامین کنیم. اگر می‌خواهیم کشور و مناطق محروم توسعه یابد سریع‌ترین و ارزان‌ترین، راه توسعه صنعت هوانوردی است.»
