معاون وزیر خارجه ایران و رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام، گفته است که اصرار بر برخی خط قرمزها، به معنای «عدم توافق» بود، و از این رو با موافقت رهبر ایران «در چند مورد» خطوط قرمز تعیین شده از سوی او در طول مذاکرات جابه‌جا شده است.
به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، عباس عراقچی روز یکشنبه ۲۷ تیر، در یک مصاحبه مطبوعاتی گفته است برخی از خطوط قرمز «در صحنه مذاکره و صحنه عمل قابل محقق شدن نبود».
او افزوده است که «در دو سه مورد» وزیر خارجه گزارشی به رهبر جمهوری اسلامی ارائه کرد و «خط قرمزها جابه‌جا شد».
به گفته آقای عراقچی، یکی از خط قرمزها لغو همه تحریم‌ها علیه ایران بود، اما مقام‌های آمریکا اعلام کردند که دولت این کشور نمی‌تواند تحریم‌های مصوب کنگره را لغو کند و اگر تیم مذاکره ایران اصرار می‌کرد «به معنای عدم توافق بود».
او اضافه کرده دستور این بود عیبی ندارد تحریم‌های اتحادیه اروپا، دستورات اجرایی رئیس‌جمهور و قطعنامه شورای امنیت لغو شود ولی تحریم‌های کنگره متوقف شود و رئیس‌جمهور آمریکا متعهد شود این توقف را ادامه دهد».
آقای عراقچی به دیگر خط قرمزهایی که در طول مذاکرات اتمی «جابه‌جا شده»، اشاره‌ای نکرده است.
این عضو تیم مذاکره اتمی ایران در عین حال تأکید کرده که این تیم «سر خود» خط قرمزی را «نادیده» نگرفته است.
علی‌اکبر ولایتی، مشاور امور بین‌الملل رهبر ایران و عضو هیئت نظارت بر برجام، روز یکشنبه بدون اشاره به جزئیات گفته بود که «برخی شروط» رهبر جمهوری اسلامی «در برجام رعایت نشده است».
او روز دوشنبه ۲۱ تیر نیز گفته بود که «برخی شروط ۹گانه» رهبر جمهوری اسلامی «در اجرای برجام عملی نشد».
آیت‌الله علی خامنه‌ای پیش از توافق اتمی وین برداشته شدن «یکجای تحریم‌ها» و «ممنوعیت بازدید از مراکز نظامی ایران» را از جمله «خطوط قرمز هسته‌ای» اعلام کرده و تأکید کرده بود که «محدوديت‌های بلند مدت ۱۰، ۱۲ ساله» برای برنامه اتمی ایران را نمی‌پذیرد.
او روز ۲۹ مهر ۹۴ ضمن تأیید توافق اتمی وین شرط‌هایی را برای اجرای این توافق اعلام کرده بود، و از جمله تهدید کرده بود که «در سراسر دوره هشت ساله» وضع هرگونه تحریم «در هر سطح و به هر بهانه‌ای» از جمله «تروریسم و حقوق بشر» توسط کشورهای طرف مذاکره ایران «نقض» توافق اتمی وین «محسوب خواهد شد».
رهبر جمهوری اسلامی در سخنرانی روز اول فروردین خود نیز گفته بود که محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، به او گفته است که «ما نتوانستیم برخی خطوط قرمز را حفظ کنیم».
عدم صدور مجوز فروش هواپیما «نقض برجام است»
عباس عراقچی در بخش دیگری از سخنان خود گفته است که اگر دولت آمریکا به بوئینگ و ایرباس مجوز فروش هواپیما به ایران را ندهد، توافق اتمی وین را «نقض» کرده است.
او همچنین یادآور شده برخی از مصوبات کنگره آمریکا نقض توافق اتمی وین محسوب نمی‌شود اما اجرای موفق آن را «خدشه‌دار می‌کند».
کمیته خدمات مالی مجلس نمایندگان آمریکا به سه طرح رأی داده که می‌تواند جلوی فروش بوئینگ و هواپیماهای مدرن دیگر به ایران را بگیرد. در عین حال مجلس نمایندگان طرح‌هایی را نیز برای تحریم مالی ایران تصویب کرده‌است.
پیگیری و تصویب این طرح‌ها در حالی است که رئیس‌جمهور ایالات متحده گفته است طرح‌هایی که مانع از اجرای «برجام» شود را وتو خواهد کرد.
مقامات وزارت خارجه ایران پیش از ضمن اعتراض به مصوبات کنگره و اقدامات وزارت خزانه‌داری آمریکا علیه جمهوری اسلامی در عین حال اعلام کرده‌اند که توافق اتمی وین از سوی آمریکا نقض نشده است.
با این حال برخی از گروه‌های سیاسی در ایران بارها از نقض این توافق از سوی آمریکا سخن گفته‌اند.
در این زمینه بر اساس گزارش منتشر شده در برخی خبرگزاری‌ها از جمله ایسنا، محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران، شامگاه شنبه در یک برنامه تلویزیونی خواستار آن شده بود که ایران « پنج، شش پرونده جدی» را درباره زیر پا گذاشته شدن «روح برجام» از سوی آمریکا برای بررسی در کمیسیون مشترک بین طرفین تشکیل دهد.
بر اساس این گزارش، آقای رضایی همچنین با اشاره به برجام مصوب مجلس، برجام مصوب شورای عالی امنیت ملی و برجام مصوب رهبر جمهوری اسلامی افزود بود که «کسانی که برجام را مورد نقد قرار می‌دهند حواسشان باشد که برجام رهبری را نقد می‌کنند و نه برجام مجلس و شورای عالی امنیت ملی را».
وی تأکید کرده بود که «حتی نیروهای حزب‌اللهی هم که می‌خواهند خیلی انقلابی باشند نباید وارد حریم رهبری شوند».
دفتر آقای رضایی اما روز یکشنبه اعلام کرد که سخنان او «تحریف» شده و او گفته که آمریکا «از زمان تصویب برجام تاکنون دو بار آن را نقض کرده است».
بر اساس توضیح دفتر آقای رضایی، او گفته است که برجام مصوب رهبر جمهوری اسلامی که «مشروط پذیرفته شده، معیار قضاوت ماست».
اتهام کارشکنی آمریکا در مسیر اجرای برجام، در حالی توسط جمهوری اسلامی بیان می‌شود که مقام‌های آمریکایی با رد این ادعا، می‌گویند که حتی «فراتر از تعهدات» خود در توافق هسته‌ای عمل کرده‌اند.
وزارت خارجه ایران روز شنبه در گزارشی از اجرای توافق اتمی وین، تأثیر تحریم‌های حقوق بشر و موشکی آمریکا بر تحریم‌های لغو شده برنامه اتمی را «واقعیتی غیرقابل انکار» خوانده و اذعان کرده که مبادلات ارزی «کماکان با محدودیت‌هایی» مواجه است.
