احمد شفیعی، معاون اداره حفاظت محیط زیست قم، از بحران کاهش وسعت دریاچه نمک قم، از بین رفتن روستاها تا شعاع ۵۰ کیلومتری این دریاچه و پیشرفت این بحران به سوی شهر قم خبر داد و افزود که «چهار حوزه ریزگرد به مساحت ۴۰ هزار هکتار در دریاچه نمک شکل گرفته و در حال رشد است.»
آقای شفیعی در مصاحبهای با خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) که شنبه دوم مرداد منتشر شده، گفت: «اکنون ۱۱ روستای مهم در این منطقه خالی از سکنه شده و تعدادی دیگر با آبرسانی مدیریت میشود که اگر شرایط به همین نحو ادامه یابد روستاهای باقیمانده نیز خالی از سکنه خواهد شد.»
او اضافه کرد که «چهار حوزه ریزگرد به مساحت ۴۰ هزار هکتار در دریاچه نمک شکل گرفته و در حال رشد است.»
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست قم با بیان اینکه در گذشته این دریاچه حداقل دو برابر وسعت امروزی را داشته، گفت: «۷ استان که ۲۶ درصد جمعیت کشور را تشکیل میدهند در حوزه آبخیز دریاچه نمک قرار گرفتهاند و استان قم دارای بیشترین تاثیرپذیری در مواجهه با این حوزه آبخیز است.»
وی با اشاره به اینکه بحران این دریاچه بسیار فراتر از دریاچه ارومیه است، تصریح کرد: «در صورت عدم مدیریت، مشکلات زیستمحیطی دریاچه نمک از جمله شوری آب و ریزگردها به زودی گریبانگیر استانهای همجوار قم نیز خواهد شد.»
دریاچه نمک قم در جنوب غربی استان قم و میان این استان با استانهای اصفهان و سمنان واقع شده است. وسعت این دریاچه در حدود ۲۰۰ هزار هکتار و زمین آن پوشیده از رسوبات نمک است که بر اثر انباشته شدن سیلابها و آبهای سطحی در طول قرنها پدید آمده است.
اما آنگونه که ایرنا گزارش داده، تامین نشدن حقابه تالابهای استان قم و افزایش برداشت از منابع آب زیرزمینی در کنار عوامل طبیعی از جمله کاهش شدید بارندگیها و افزایش دمای هوا، باعث بروز مشکلات زیست محیطی در این استان شده است.
بر اساس این گزارش، در گذشته پنج رودخانه مهم و اصلی در دریاچه نمک جریان داشته اما با احداث «هفت سد بزرگ و ۶۰ سد کوچک و بندخاکی و کشاورزی بر روی این رودخانهها» بخش زیادی از منابع آبی این دریاچه از آن گرفته شده است.
معاون اداره حفاظت محیط زیست قم هم گفته که «کاهش جریان آب و خشکسالی، علاوه بر ر بروز ریزگرد و بیابانزایی، موجب شده تا آبهای فراشور در سفرههای زیرزمینی به سمت دشتها حرکت کرده و پوشش گیاهی و حاصلخیزی خاک منطقه را کاملا نابود کند».
احمد شفیعی هشدار داده که «این بحران به سمت شهر قم درحال پیشروی است».
کمآبی و خشکسالی مناطق زیادی از ایران را تهدید میکند. در سالهای اخیر بسیاری از تالابها، رودخانهها و دریاچههای ایران یا خشک شدهاند یا در خطر خشک شدن قرار گرفتهاند.
بهرهبرداری بیرویه از سفرههای آبی زیرزمینی و مدیریت نامناسب منابع آبی هم بر حجم مشکلات ایران افزوده است.
عیسی کلانتری، وزیر سابق جهاد کشاورزی ایران هشدار داده که ادامه روند موجود «حیات و تمدن ایران را تهدید میکند».